Μία σειρά νομοθετικών και άλλων πρωτοβουλιών για τη βελτίωση του πλαισίου προστασίας της πρώτης κατοικίας για τα ευάλωτα νοικοκυριά, που έχουν οικονομική αδυναμία, έχει δρομολογήσει το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους ώστε να τεθούν άμεσα σε ισχύ.
Σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών κ. Χρήστο Σταϊκούρα, σήμερα Τετάρτη ξεκινάει η συζήτηση στη Βουλή σχεδίου νόμου το οποίο περιλαμβάνει σειρά βελτιώσεων στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο προστασίας της 1ης κατοικίας, μετά από ενδελεχή μελέτη στην πράξη των προβλημάτων που παρατηρήθηκαν στην εφαρμογή του, με σκοπό την διευκόλυνση των οφειλετών, έτσι ώστε περισσότεροι δικαιούχοι να μπορούν να ενταχτούν στις προστατευτικές πρόνοιες του νόμου. Οι αλλαγές αφορούν τόσο σε νέες αιτήσεις που θα υποβληθούν όσο και σε αιτήσεις που έχουν ήδη υποβληθεί, αλλά δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.
Αναλυτικότερα:
- Επιτρέπεται πλέον να υποβάλλουν αίτηση για να προστατέψουν την 1η κατοικία τους και όσοι διαμένουν σε μισθωμένο ή παραχωρημένο ακίνητο εκτός της Περιφερειακής ενότητας στην οποία βρίσκεται η κύρια κατοικία τους. Αφορά κυρίως όσους διαμένουν σε άλλη πόλη, δηλαδή έχουν μετατεθεί εξαιτίας της εργασίας τους, όπως π.χ. αστυνομικοί, στρατιωτικοί, λιμενικοί, πυροσβέστες, τελωνειακοί, ιατροί, νοσηλευτές, δάσκαλοι, καθηγητές κλπ.
- Σε περιπτώσεις που υπάρχουν περισσότεροι ιδιοκτήτες του ενός, δίνεται η δυνατότητα προστασίας ολόκληρης της κατοικίας με αίτηση μόνο του ενός συνιδιοκτήτη. Διευκολύνει συγγενείς που κάποιο εμπλεκόμενο μέλος ζει στο εξωτερικό και αδυνατεί να ενταχθεί στην πλατφόρμα (οικογένειες του brain drain), θανόντες που οι κληρονόμοι τους δεν έχουν αποδεχθεί την κληρονομιά, διαζευγμένα ζευγάρια που δεν επικοινωνούν πλέον κλπ.
- Διευκολύνεται η υποβολή αιτήσεων σε περιπτώσεις οφειλετών που βρίσκονται αποδεδειγμένα σε διάσταση, ώστε να μην χρειάζεται η συνυπογραφή της αίτησης από το έτερο εν διαστάσει μέλος, ειδικά σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει επαφή μεταξύ των μελών.
- Προβλέπεται διάταξη ώστε να δικαιούνται της Κρατικής Επιδότησης όλοι οι συνιδιοκτήτες που αιτούνται της προστασίας της 1ης κατοικίας. Αυτό διευκολύνει περιπτώσεις που ένα δάνειο εμπλέκει ως συνοφειλέτες περισσότερα του ενός άτομα.
- Παρέχεται η δυνατότητα να συμμετέχει εγγυητής μικρότερης ηλικίας σε περιπτώσεις ηλικιωμένων οφειλετών που μέχρι τώρα δεν μπορούσαν να ωφεληθούν από τη ρύθμιση των δόσεων σε βάθος 25-ετίας. Έτσι εάν ένας οφειλέτης είναι 70 ετών, τότε θα λάμβανε ρύθμιση 10-ετίας, αφού σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές τραπεζικές οδηγίες, δεν παρέχεται ρύθμιση άνω του 80ου έτους. Πλέον μπορεί να ενταχθεί ένας νέος συνοφειλέτης / εγγυητής, μικρότερης ηλικίας, έτσι ώστε μαζί να λάβουν αποπληρωμή σε 25-ετία, που είναι το μέγιστο που παρέχει ο Νόμος.
- Πλέον δίνεται η δυνατότητα στους οφειλέτες που έχουν λάβει στεγαστικό δάνειο από εταιρείες παροχής πιστώσεων (ανώνυμες εταιρείες που νόμιμα παρέχουν δάνεια), να ρυθμίζουν τις οφειλές τους και να προστατεύουν την 1η κατοικία τους, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Ομοίως μπορούν να ρυθμίσουν και τα δάνειά τους που αγοράστηκαν ή ανατέθηκαν σε εταιρείες απόκτησης ή/και διαχείρισης απαιτήσεων (funds / servicers).
- Εάν χρειαστεί κάποια αίτηση να επανυποβληθεί λόγω ελλείψεων ή σφαλμάτων διατηρείται η προστασία της 1ης κατοικίας στο μεσοδιάστημα που μεσολαβεί μέχρι την επανυποβολή. Αυτό διευκολύνει τους οφειλέτες που προσήλθαν στην πλατφόρμα, ωστόσο προέβησαν εξ αμελείας σε σφάλματα (π.χ. καταχώρησης πληροφοριών ή δικαιολογητικών).
- Εφόσον οι πολίτες επιθυμούν να αναθέσουν σε εξειδικευμένο δικηγόρο την ετοιμασία της αίτησής τους, μπορούν πλέον να το πράξουν, με χρηματοδότηση της αμοιβής του δικηγόρου, από την τράπεζα που έχει την 1η υποθήκη της κύριας κατοικίας του.
Σημειώνεται επίσης ότι σύμφωνα με το Νόμο 4605/2019, αφότου ολοκληρωθεί η διαδικασία ρύθμισης του στεγαστικού δανείου μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, ο πολίτης μπορεί στη συνέχεια να υποβάλλει αίτηση στο δικαστήριο, με σκοπό τη ρύθμιση και των υπολοίπων οφειλών του (π.χ. λοιπά δάνεια χωρίς υποθήκη στην 1η κατοικία, ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, οφειλές προς ΔΕΚΟ κλπ). Συνεπώς η συνεργασία με δικηγόρο καθίσταται στην πλειονότητα των περιπτώσεων αναγκαστική.
Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, το Υπουργείο Οικονομικών θα προωθήσει άμεσα πρόσθετες βελτιώσεις, που θα αποσκοπούν στην κατάργηση των απαιτούμενων δικαιολογητικών, ώστε να καταστεί η διαδικασία ευκολότερη και ταχύτερη για τους πολίτες. Η αρχή έγινε στις 29 Αυγούστου, όπου υπεγράφη η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 3331/Β/29-8-2019) των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με την οποία καταργήθηκε το πιστοποιητικό βαρών, που αποτελούσε σημαντικό εμπόδιο στην υποβολή αιτήσεων από τους πολίτες.
Ο κ. Σταϊκούρας επισημαίνει, τέλος, ότι το Υπουργείο Οικονομικών, με όλες αυτές τις πρωτοβουλίες, σε συνδυασμό με την υλοποίηση πολιτικών μείωσης της φορολογικής επιβάρυνσης και ενίσχυσης του διαθέσιμου εισοδήματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων, επιχειρεί να διευκολύνει τους πολίτες, εξαιρώντας τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, να αντιμετωπίσουν το υψηλό ιδιωτικό χρέος που συσσωρεύτηκε τα τελευταία χρόνια.
