Αυτά δήλωνε ο Αν. Παπανδρέου, αλλά οι επίγονοι φαίνεται για αλλού τραβάνε. Τελικά ζει ή δεν ζει το ΠΑΣΟΚ; Πως προέκυψε η συζήτηση για Συνέδριο εξπρές; Παρόμοια ερωτήματα προβληματίζουν φίλους και ψηφοφόρους που αγωνίσθηκαν στις γραμμές του 45 ολόκληρα χρόνια. Έχω γράψει πολλές φορές ότι ο Αν. Παπανδρέου θεμελίωσε τα θεσμικά, δημοκρατικά κόμματα με αρχές και όργανα. Με καταστατικές διατάξεις που γίνονται σεβαστές από την ηγεσία και τα μέλη. Και στις δοκιμασίες και τις κρίσεις της παράταξης αυτής οι αρχές άντεξαν και γίνονταν σεβαστές.
Είναι κοινή διαπίστωση ότι η δημοκρατική οργάνωση και η λειτουργία των κομμάτων βρίσκεται στον αντίποδα των αρχηγικών κομμάτων και των αυταρχικών πολιτικών εξουσιών του «ενός ανδρός αρχή». Ως βασικός πυλώνας της Δημοκρατίας, η δημοκρατική λειτουργία στα κόμματα προσδιορίζει και την ποιότητα της πολιτικής εξουσίας. Το ΠΑΣΟΚ, στην «παραγωγική του ηλικία» των 45 χρόνων βρίσκεται παροπλισμένο πολιτικά. Με τα εναλλασσόμενα εκλογικά κάθε φορά σχήματα (ΕΛΙΑ- Δημοκρατική Συνεργασία – ΠΑΣΟΚ – Δημοκρατική Συμπαράταξη και ΚΙΝΑΛ) από το 2014 μέχρι σήμερα προσπάθησε να ξανακερδίσει το χαμένο πολιτικό έδαφος. Ο ιστορικός θα καταγράψει στην πολιτική ιστορία γιατί κατέρρευσε εκλογικά το ΠΑΣΟΚ. Εμείς να σημειώσουμε δύο προφανή στοιχεία:
Κύρια αιτία ήταν η χρεοκοπία της χώρας την οποία φορτώθηκε, αλλά εξίσου και η διαχειριστική ανικανότητα της ηγεσίας να αντιμετωπίσει την πολύπλευρη κρίση και τις συνέπειές της. Ο χείμαρρος των εξελίξεων δημιούργησε μεγάλες φυγόκεντρες δυνάμεις στο ΠΑΣΟΚ σε στελέχη και ψηφοφόρους. Το αντιμνημονιακό ρεύμα παρέσυρε τα πάντα.
Η ηγεσία αφού συνήλθε από το πολιτικό σοκ των εξελίξεων πίστεψε ότι αλλάζοντας «ταμπέλα» στην παράταξη θα ανακτούσε και πάλι ένα σημαντικό αριθμό του εκλογικού σώματος. Να σημειώσουμε όμως εκ του αποτελέσματος ότι οι διάφορες εκλογικές μεταμορφώσεις του ΠΑΣΟΚ δεν έφεραν κάποιο θετικό αποτέλεσμα. Η ΕΛΙΑ στις ευρωεκλογές του 2014 πήρε ποσοστό 8,2 και 458.514 ψηφοφόρους με πρόεδρο τον Ευάγγελο Βενιζέλο ακολούθησε ο «τεμαχισμός» του ΠΑΣΟΚ, από τον Γ. Παπανδρέου το 2015 και με την επιστροφή στις δεύτερες εκλογές το ποσοστό έγινε 6%.. Στις πρόσφατες εθνικές εκλογές με το «σχήμα» ΚΙΝΑΛ στο 8,1 με πρόεδρο την κα. Γεννηματά. Συμπέρασμα: Από το 2014, σε πέντε εκλογικές αναμετρήσεις (εθνικές και ευρωεκλογές) tο ΠΑΣΟΚ με τις συμμαχίες του καταγράφει μικρά, μονοψήφια ποσοστά, χωρίς σοβαρές αλλαγές. Καταγράφεται στη συνείδηση των ψηφοφόρων ως ένα μικρό κόμμα και αυτό είναι ένα κρίσιμο πολιτικό ζήτημα.
Εκτιμώ ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διδαχθούμε για το τι αποκόμισε το ΠΑΣΟΚ από τη διαχείριση όλων αυτών των εκλογικών συνεργασιών, που είχαν ως κεντρικό κορμό το ΠΑΣΟΚ. Κράτησαν όμως αυτές οι διαδικασίες τη Δημοκρατική Παράταξη πολιτικά σε κατάσταση χειμέριας νάρκης. Δημιουργήθηκαν φυγοκεντρικές τάσεις με τεμαχισμό του ΠΑΣΟΚ το 2015 (ΚΙΔΗΣΟ – Γ. Παπανδρέου) και πολλά στελέχη ως πολιτικοί «τουρίστες» βρήκαν άλλα μετερίζια να υπηρετήσουν.
Ακολούθησαν νέα σχήματα ΠΑΣΟΚ – Δημοκρατική Συνεργασία μέχρι να φθάσουμε στο σχήμα του ΚΙΝΑΛ. Και πριν αλέκτωρ λαλήσει, τόσο ο κ. Θεοδωράκης (ΠΟΤΑΜΙ), όσο ο κ. Θεοχαρόπουλος (ΔΗΜΑΡ) μάλιστα πριν τις εκλογές δραπέτευσαν.
Σε όλα αυτά τα εφήμερα εκλογικά σχήματα, ενώ το ΠΑΣΟΚ ήταν η κινητήρια δύναμη, έπρεπε να κάνει «δύο βήματα πίσω» για να προσελκυσθούν προσωπικότητες και νέες δυνάμεις. Όλες αυτές οι πολιτικές διαδικασίες είχαν ως πηγή εξουσίας τον εκάστοτε αρχηγό και όχι τη δημοκρατική λειτουργία μιας παράταξης.
Οι διορισμοί επιτροπών εκ προσωπικοτήτων, οι πολιτικές διευθετήσεις στελεχών να βρίσκονται στην κεντρική πολιτική σκηνή κ.α. παραμέρισαν κάθε δημοκρατική λειτουργία της όποιας κομματικής δομής. Αφού η κομματική δημοκρατία μπήκε στο «ψυγείο» αυτονόητο πολλά στελέχη, μέλη και φίλοι του ΠΑΣΟΚ απομακρύνθηκαν από τις γραμμές του. Οι οργανώσεις όπου υπήρχαν άνοιγαν και έκλειναν μόνο για εκλογές που αποφάσιζε η ηγεσία. Κοινή διαπίστωση όπου οι κομματικές δομές δεν λειτουργούν δημοκρατικά δεν μπορούν να δημιουργήσουν κοινή πολιτική στέγη. Αντίθετα «καρποφορούν», οι παρέες γύρω από τον θρόνο του αρχηγού, της μοναδικής πηγής κομματικής εξουσίας. Γι’ αυτό έσκασε σαν «νάρκη» η νέα πρωτοβουλία της κας. Γεννηματά για Συνέδριο «εξπρές». Και έγινε είδηση η διαφωνία του Ν. Ανδρουλάκη και η διαμαρτυρία: Να σεβαστούμε την ιστορική διαδρομή του ΠΑΣΟΚ, τις καταστατικές του αρχές και προπάντων να σοβαρευτούμε. Να πραγματοποιήσουμε ένα Συνέδριο ουσίας.
Τα ερωτήματα και οι συζητήσεις άρχισαν να πληθαίνουν. Θα είναι υποψήφια η κα. Γεννηματά για να ανανεώσει τη θητεία της ως Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ; Ο Ν. Ανδρουλάκης θα σηκώσει το «γάντι», θα είναι υποψήφιος; Ο Ν. Παπανδρέου, ο Γερουλάνος τι θα κάνουν; Και ο χορός συνεχίζεται. Θα σηκώσει κάποιος το χέρι ή απλώς ήταν μπόρα και θα περάσει.
Εκφράζω τη βαθύτατη ανησυχία μου πως ορισμένα στελέχη με ιστορία που συμμετέχουν – διορισμένοι στο Πολιτικό Συμβούλιο, δεν ανοίγουν το στόμα να μιλήσουν για το μέλλον αυτής της παράταξης που «ούτε χαρίζεται, ούτε κληρονομείται, ούτε τεμαχίζεται». Κι όμως σήμερα όσοι αναφέρονται στα διαχρονικά μηνύματα του ιδρυτή της σοσιαλιστικής παράταξης στη χώρα μας θεωρούνται ούτε λίγο, ούτε πολύ ως οπισθοδρομικοί.
Αυτά ακούγονται, γράφονται και απογοητεύουν τον κόσμο. Να μείνει ως έχει το ΠΑΣΟΚ σε «αγρανάπαυση»; Η Πρόεδρος να έχει το ένα πόδι στο ΠΑΣΟΚ και το άλλο στο ΚΙΝΑΛ; Γιατί δεν γίνεται Πρόεδρος και στο ΚΙΔΗΣΟ; Ό,τι θέλεις ακούς στις συζητήσεις. Πρέπει να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους.
Η ιστορική παράταξη του ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να είναι θεσμός σε «ψυγείο». Οι ταμπέλες και οι διορισμοί σε όργανα που έχουν καθηλώσει την παράταξη σε μικρό πολιτικό μέγεθος. Το εκτόπισμα στο εκλογικό σώμα παραμένει σε αριθμούς μονοψήφιους. Να γίνει συνείδηση ότι όσο η Δημοκρατία στους κόλπους ενός κόμματος περιορίζεται, οδεύουμε ολοταχώς σε αρχηγικό κόμμα, και σε συρρίκνωση του εκλογικού σώματος. Ας μην υποτιμάμε ορισμένα στοιχεία. Όταν η Δημοκρατική Κρήτη που γυρίζει την πλάτη και η Αττική σε μετράει λίγο πάνω – λίγο κάτω με τα ποσοστά του ΚΚΕ πρέπει να αναγνώσει εκ νέου τις εξελίξεις στο κοινωνικό σώμα. Ακόμη και στην Περιφέρεια που είναι περισσότερο συναισθηματικά «γαντζωμένος» ο κόσμος με το ΠΑΣΟΚ, τα μηνύματα δεν είναι καλά. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν να έχει αγκαλιάσει το ΚΙΝΑΛ το 6%. Δείχνουν επίσης, ότι παρά τις αμφιταλαντεύσεις στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ, έχει «θρονιασθεί» στον πολιτικό χώρο της κεντροαριστεράς.
Αποτελεί πλέον τον άλλο πόλο στην πολιτική σκηνή. Υπάρχει άλλη επιλογή; Μονάχα η ιστορική προσφορά του ΠΑΣΟΚ μπορεί να ανατρέψει τους πολιτικούς συσχετισμούς τα επόμενα χρόνια. Να συγκριθεί με τα «έργα και τις ημέρες» τόσο του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και της Ν.Δ.
Βασική προϋπόθεση να επιστρέψει η Δημοκρατία στα όργανα και τις λειτουργίες. Διαφορετικά το Συνέδριο εξπρές μπορεί να γίνει «μπούμερανγκ» για όσους το σχεδιάζουν.
Έχει δίκιο ο Ν. Ανδρουλάκης και όσοι άλλοι πιστεύουν και απαιτούν σεβασμό στις καταστατικές διαδικασίες του ΠΑΣΟΚ και προπάντων στη δημοκρατική διαδρομή του.
Οι εξπρές πολιτικές εξελίξεις όχι μόνο δεν ωφελούν την παράταξη, αλλά και προπάντων απογοητεύουν το εκλογικό σώμα. Δείχνουν μια φοβισμένη πολιτική ηγεσία που προσπαθεί να διατηρήσει την εξουσία της με κάθε μέσο. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το ΠΑΣΟΚ δεν δημιουργεί βάρος, ούτε τροχοπέδη στην εξέλιξη του ΚΙΝΑΛ. Εξάλλου όπως αναφέραμε οι αλλαγές στις «ταμπέλες» της παράταξης δεν φέρνουν αποτέλεσμα.
Όπως αναφερθήκαμε παραπάνω: Οι αλλαγές στα εκλογικά σχήματα δεν συσπείρωσαν εκλογικό σώμα αντίθετα πολλές φορές δημιούργησαν σύγχυση και πολλά ερωτήματα όπως: Αφού το ΠΑΣΟΚ δεν θέλει να λέγεται ΠΑΣΟΚ, εμείς γιατί να ψηφίσουμε; Επίσης οι αλλεπάλληλοι διορισμοί οργάνων και επιτροπών στην κορυφή, όπως και οι διευθετήσεις προσωπικοτήτων, ακύρωσαν κάθε έννοια και περιεχόμενο δημοκρατικών διαδικασιών και αποστράτευσαν πολύ κόσμο, στελέχη και φίλους.
Βέβαια υπάρχει και μια άλλη ανάγνωση στις εξελίξεις. Η ηγεσία να είναι ικανοποιημένη με την παρουσία της παράταξης σε μονοψήφιους αριθμούς, αρκεί βέβαια να συνεχίζει να έχει τον έλεγχο της κομματικής εξουσίας.
Δυστυχώς φοβάμαι ότι μόνο αυτές οι αναγνώσεις οδηγούν σε εξπρές Συνέδριο. Και στο Πολιτικό Συμβούλιο «άκρα του τάφου σιωπή». Ελπίζω γι’ αυτό να μην είναι η τελευταία πράξη πριν κλείσει η αυλαία του ΠΑΣΟΚ.
