Σε πρωτοφανή επίπεδα καταγράφεται το κλίμα αισιοδοξίας για την οικονομία με την μεσαία τάξη να κρατά τα σκήπτρα της αισιοδοξίας.
Σύμφωνα με τη νέα διαχρονική έρευνα της Κάπα Research για την οικονομία και την ανάπτυξη στην Ελλάδα, η ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση είναι ξεκάθαρη και το έργο της αξιολογείται ιδιαίτερα θετικά.
Η ψήφος καταλληλότητας είναι συντριπτική, ειδικά στην οικονομία, στον Πρωθυπουργό και στους επικεφαλής των βασικών «οικονομικών» υπουργείων.
Η εμπιστοσύνη επιστρέφει στην κυβέρνηση αλλά και στους κρατικούς θεσμούς.
Η διαχρονική έρευνα για τα θέματα της οικονομίας και της ανάπτυξης στην Ελλάδα διενεργήθηκε από την Κάπα Research σε 1.003 άτομα στις 13 περιφέρειες της χώρας.
Το χρονικό διάστημα συλλογής των στοιχείων ήταν μεταξύ 12 και 21 Οκτωβρίου 2019.
Η συλλογή έγινε με τη μέθοδο τηλεφωνικών συνεντεύξεων και βάσει ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου.
Τα ευρήματα της έρευνας
Τα δέκα βασικά συμπεράσματα από τη διαχρονική έρευνα της Κάπα Research για την οικονομία και την ανάπτυξη στην Ελλάδα είναι:
1. Επικρατεί κλίμα αισιοδοξίας για την οικονομία, το οποίο φτάνει σε πρωτοφανή επίπεδα για τα δεδομένα της τρέχουσας δεκαετίας:
Εμπεδώνεται η αίσθηση ότι, τελικά, παρά την κρίση και τα μεγάλα εθνικά προβλήματα, οι Έλληνες θα τα καταφέρουμε. Αυτό απαντά το 61% των ερωτηθέντων. Επιπλέον, το 55% θεωρεί ότι βγαίνουμε από την κρίση του 2010. Όσοι βλέπουν τη χώρα ακόμη σε κρίση αποτελούν για πρώτη φορά τη μειοψηφία (34%).
Αίσθημα αισιοδοξίας επικρατεί και για τις προοπτικές ανάπτυξης. Οι 6 στους 10 εκτιμούν ότι η χώρα έχει τη δυνατότητα να επιτύχει υψηλούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης τα επόμενα 5 χρόνια
Η θετική εικόνα της οικονομίας εντοπίζεται κυρίως ανάμεσα στους ψηφοφόρους της ΝΔ και του ΚΙΝΑΛ, στις μεσαίες και ανώτερες τάξεις, στους πιο μορφωμένους και στον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό. Για το μέλλον και στο ερώτημα αν σε πέντε χρόνια από σήμερα, πιστεύετε ότι η κατάσταση της οικονομίας θα είναι καλύτερη ή όχι και πάλι πιο αισιόδοξη είναι η μεσαία τάξη με αρνητική απάντηση μόνο το 15%. Μεταξύ των ψηφοφόρων του προηγούμενου Ιουλίου, ιδιαίτερα αισιόδοξοι είναι αυτοί της ΝΔ και του ΚΙΝΑΛ (μόνο το 4% πιστεύουν ότι θα είναι χειρότερη).
2. Ενισχύεται η εμπιστοσύνη στους θεσμούς της ελληνικής πολιτείας – ιδίως στον θεσμό της Κυβέρνησης – για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της κρίσης του 2010. Εξαίρεση αποτελούν οι ΜκΟ που πρωταγωνίστησαν στη διαχείριση του μεταναστευτικού και η Δικαιοσύνη ίσως λόγω έκθεσής της σε αμφιλεγόμενες υποθέσεις
3. Επιβεβαιώνεται η κυβερνητική αλλαγή: Η μεσαία τάξη που καθόρισε τις εκλογικές αναμετρήσεις του 2019 αξιολογεί θετικά την κυβέρνηση και το έργο της στην οικονομία, τον πρωθυπουργό και τους επικεφαλής των βασικών «οικονομικών» υπουργείων. Η θετική εικόνα αυτή, σε συνδυασμό με την πληθώρα εξωκοινοβουλευτικών υπουργών, ενισχύει – προς το παρόν – το κύρος της Κυβέρνησης ως θεσμό.
4. Ο τουρισμός αναδεικνύεται ως ο ανθεκτικότερος πυλώνας της ελληνικής οικονομίας: Μετά τη διάψευση των προσδοκιών ενίσχυσης του αγροτοδιατροφικού και ενεργειακού τομέα κατά τη δεκαετία, ο τουριστικός κλάδος πρωτεύει τόσο ως φορέας της ανάπτυξης όσο και ως κλάδος-μαγνήτης για το εργασιακό δυναμικό της χώρας. Στο σχετικό ερώτημα συγκεντρώνει το 70% των απαντήσεων. Έπεται με 33% ο αγρό – διατροφικός τομέας και η ενέργεια.
5. Το προσφυγικό/μεταναστευτικό ακουμπά και την οικονομία: Θεωρείται ως ο μεγαλύτερος εξωτερικός κίνδυνος για την ελληνική οικονομία (για το 24%) των ερωτηθέντων, με τα οφέλη μιας ενδεχόμενης ενσωμάτωσης των προσφύγων/μεταναστών να παραμένουν δυσδιάκριτα, καθιστώντας την αντιμετώπισή του πρώτη προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση (το 43% εκτιμά ότι μπορούν να ενσωματωθούν και το 49% θεωρεί ότι δεν είναι εφικτό, ένα ποσοστό που αυξάνεται στο 65% για τους ψηφοφόρους της ΝΔ με βάση τις εκλογές του Ιουλίου). Έπονται ως κίνδυνοι κυοφορούμενη διεθνής ύφεση, οι απρόβλεπτες κινήσεις ηγετών μεγάλων δυνάμεων (όπως οι Τραμπ, Μπ. Τζόνσον, Πούτιν κ.α.) αλλά και η απρόβλεπτη συμπεριφορά της Τουρκίας.
6. Στην ιεράρχηση των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, σε σχέση με το 2014, υποχωρούν αισθητά η ανεργία (-24%) και η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά (-24%) . Αντίθετα, καταγράφεται αισθητή άνοδος στην έλλειψη επενδύσεων (17%) και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής 14%. Παρ όλα αυτά ανεργία, φοροδιαφυγή και διαπλεκόμενα συμφέροντα παραμένουν τα 3 πιο μεγάλα προβλήματα.
7. Ο φιλελευθερισμός κερδίζει έδαφος στο πεδίο της οικονομίας: Ενισχύεται η εμπιστοσύνη στη μικρο-μεσαία, ελληνική, εξαγωγική επιχειρηματικότητα και τις startups, στον ρόλο του ιδιωτικού τομέα, των αποκρατικοποιήσεων, των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων, αυξάνοντας τις προσδοκίες για την παραγωγή νέου πλούτου
8. Η Ευρώπη κερδίζει εκ νέου τη μεσαία τάξη: Αντιμετωπίζεται ως πλεονέκτημα και εργαλείο στην προσπάθεια ανάπτυξης της χώρας, παρά τα ανάμεικτα συναισθήματα που άφησε ο ρόλος της στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης. Το οικονομικό μοντέλο-υπόδειγμα που ταιριάζει στην Ελλάδα βρίσκεται εντός των ευρωπαϊκών συνόρων και όχι κάπου μακριά στον πλανήτη.
9. Ενδείξεις συνειδητοποίησης: Η κρίση έφερε το μνημόνιο παραδέχεται πλέον η μεγάλη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας (61%). Η παραδοχή αυτή πλειοψηφεί για πρώτη φορά και μέσα στην εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ (59%).
Υποδιπλάσια καταγράφεται η απήχηση της αντίθετης άποψης (34%). Η κοινή γνώμη εμφανίζεται πιο συνειδητοποιημένη και στα βασικά αίτια της κρίσης (διαφθορά – γραφειοκρατία – προβληματική δικαιοσύνη), αναγνωρίζοντας ότι παραμένουν ακόμη ενεργά.
10. Κεντρικό αίτημα η αναβάθμιση του πραγματικού εισοδήματος: Οι πολίτες ζητούν ελάφρυνση της φορολογίας (για τους ίδιους), αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής (για τους άλλους), αύξηση του κατώτατου μισθού και διατήρηση των επιδομάτων. Το 90% θα ήθελε να δει το πλουσιότερο 10% να φορολογείται περισσότερο. Το εύρημα αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία εάν συνυπολογιστεί ότι το 80% των Ελλήνων αυτοτοποθετείται στα μεσαία στρώματα.
