Μία ώρα και ένα τέταρτο πριν από την προβολή των 9 είναι διαθέσιμα ελάχιστα μεμονωμένα εισιτήρια, αν και ο «Joker» παίζεται σε έξι αίθουσες του συγκροτήματος. «Τρίτη εβδομάδα και γίνεται χαμός» εξηγεί ο ταμίας. Σχεδόν 600.000 εισιτήρια σε 19 μέρες προβολής στην Ελλάδα, άπειρες αναρτήσεις, συζητήσεις και αναλύσεις ειδικών βεβαιώνουν του λόγου το αληθές. «Δικαίως, είναι τέλεια ερμηνεία σε μια τέλεια ταινία. Την έχω δει ήδη δύο φορές». Δύο φορές την έχει δει και η νεαρή Ολγα, η οποία ποζάρει για selfie με τις φίλες της μπροστά από την αφίσα. «Ηρθα να δω και εγώ περί τίνος πρόκειται» λέει. «Αναφέρεται στα προβλήματα του σήμερα. Είχαμε έρθει την προηγούμενη Τετάρτη, δεν βρήκαμε εισιτήριο και κλείσαμε επί τόπου για σήμερα». Η 15χρονη Μαρία βιάζεται να μπει στην αίθουσα. Είναι μόνη της. «Την είδαν όλοι οι φίλοι μου και την αναφέρουν συχνά. Εχει καλές κριτικές».
Μπορεί να μην ήταν 15 ετών αλλά σίγουρα ήταν νέοι (20 το πολύ) οι περισσότεροι από τους θεατές στη δική μας αίθουσα. Καθώς ξεδιπλώνεται σιγά-σιγά ο χαρακτήρας, παρακολουθούμε έναν διαταραγμένο ψυχικά κλόουν. Η αρρώστια του είναι… το γέλιο, το ότι γελά όταν δεν πρέπει – στη μοναχική του καθημερινότητα. Είναι αντικοινωνικός, αισθάνεται αόρατος. «Ολη μου τη ζωή δεν ήξερα καν αν υπήρχα πραγματικά». Σπαρακτικές είναι κάποιες καταγραφές στο «ημερολόγιό του», ένα τετράδιο όπου γράφει αστεία για τις παραστάσεις αλλά και τις σκέψεις του. «Ελπίζω νεκρός να συγκεντρώσω περισσότερα κέρματα απ’ ό,τι ζωντανός» ή «Το χειρότερο πράγμα όταν είσαι ψυχοπαθής είναι ότι οι άνθρωποι περιμένουν να φέρεσαι σαν να μην είσαι».
Το βαθύτερο νόημα
Εχει συναίσθηση της αρρώστιας του και προσπαθεί να είναι καλά. Επισκέπτεται την κοινωνική ψυχίατρο, παίρνει τα φάρμακά του αλλά, για οικονομικούς λόγους, η πολιτεία κλείνει το κέντρο που τον υποστηρίζει. «Είναι εντυπωσιακή η αυτογνωσία του» λέει η 14χρονη Αγγελική, με την οποία παρακολουθήσαμε την προβολή. «Θα μπορούσε να γίνει πολύ έξυπνος, αν είχε τις ευκαιρίες». Ομως ο Αρθουρ ζει στο Γκόθαμ Σίτι, μια σκοτεινή πόλη γεμάτη σκουπίδια και ποντίκια, και γίνεται αποδέκτης αναίτιας βίας. Θέλει – και παλεύει γι’ αυτό – να κερδίσει τον θαυμασμό. Ο βίαιος εαυτός του απελευθερώνεται όταν σκοτώνει τρεις γιάπηδες που τον κοροϊδεύουν και τον χτυπούν επειδή υπερασπίζεται μια γυναίκα στο τρένο. «Τους σκότωσα γιατί ήταν άθλιοι. Ολοι είναι άθλιοι στις μέρες μας. Αυτό είναι αρκετό για να σε τρελάνει» δικαιολογείται.
«Το βαθύτερο νόημα είναι ότι η κοινωνία βάζει κάποιους στην άκρη, τους ωθεί να αντιδράσουν. Είναι περίπλοκη ταινία» παρατηρεί η 18χρονη Χριστίνα μετά τα τέλος της προβολής. Η φίλη της Γεωργία συμφωνεί. «Δικαίως είναι ακατάλληλη για τους κάτω από 18, αλλά δεν θα έπρεπε να παρέμβει η αστυνομία. Εξαρτάται βέβαια από το πόσο έχει κανείς ανεπτυγμένη την κριτική σκέψη». «Δεν νομίζω ότι είναι ακραία βίαια. Βλέπουμε πολύ πιο βίαια στο Ιντερνετ» παρεμβαίνει ο Δημήτρης.
Τρυφερός και βίαιος
Ο εξαίσιος Χοακίν Φίνιξ ως Αρθουρ γεννά αντιφατικά συναισθήματα. Εμφανίζεται απίστευτα τρυφερός απέναντι σε κάθε παιδί και τη δική του μητέρα – η σκηνή που την κάνει μπάνιο είναι συγκινητική. Παράλληλα, ξεσπά βίαια και δολοφονεί όσους τον προδίδουν. Και η ιστορία της ταινίας δεν είναι τίποτε άλλο από την αποκάλυψη διαδοχικών προδοσιών και διαψεύσεων – από αγνώστους μέχρι τον πιο κοντινό του άνθρωπο. Παρακολουθεί τον κόσμο του, έστω αυτόν τον δυστυχισμένο μοναχικό κόσμο του, να καταρρέει ψηφίδα με την ψηφίδα.
«Γίνεται συμπαθής γιατί αυτός ο «τρελός» λέει τις περισσότερες αλήθειες» παρατηρεί η Αγγελική. «Είναι πολύ ενδιαφέρων χαρακτήρας, γεννά συμπάθεια αλλά και φόβο. Και κάτι τέτοιο μπορεί να είναι παγίδα. Γι’ αυτό και νομίζω ότι πρέπει να το βλέπουν όσοι έχουν την ωριμότητα να συνειδητοποιήσουν πού σταματά η ταύτιση τους με τον ήρωα, ίσως πάνω από τα 15. Πώς περιμένει κανείς από τους νέους να αποκτήσουν κριτική σκέψη αν δεν τους δώσεις κάτι να σκεφτούν;». Μια ακόμα ενδιαφέρουσα παρατήρηση: «Για Χόλιγουντ, είναι μια πολύ εσωτερική ταινία. Είναι καθαρά σε πρώτο πρόσωπο και ίσως γι’ αυτό τη θεωρούν επικίνδυνη. Αυτοί όμως που κινδυνεύουν να ταυτιστούν είναι όσοι έχουν βιώσει όσα ζει. Θα έπρεπε λοιπόν, αν έπρεπε, να είναι ακατάλληλη για όσους είναι πάνω από 40» μας είπε η 18χρονη φοιτήτρια Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης Ρεγγίνα.
Σε κάνει να προβληματιστείς
Μπορεί πολλοί να έσπευσαν να δουν την ταινία επειδή κουβεντιάστηκε τόσο. Για αρκετούς, όπως η κοπέλα στο διπλανό κάθισμα που αντάλλασσε μηνύματα στο messenger σε όλη τη διάρκεια του φιλμ ή οι κυρίες που έβγαζαν σέλφι ή και εκείνοι που πήγαν γιατί «την έχουν δει οι φίλοι», ίσως είναι ένα φιλμ που πρέπει το έχεις δει γιατί… είναι μόδα. Ο βραβευμένος με Χρυσό Λέοντα στη Βενετία «Τζόκερ» όμως είναι μια εξόχως δυνατή ταινία, που σε κάνει να προβληματιστείς – θα μπορούσε ακόμα και να προβληθεί σε λύκεια και να γίνει, στη συνέχεια, συζήτηση με καθηγητές, γονείς και μαθητές. Ή όπως είπε η 14χρονη Αγγελική: «Το θέμα είναι για πόσους από αυτούς που τη βλέπουν είναι trendy και για πόσους αφορμή για σκέψη».
«Η επιθετικότητα ως αντίδραση βγαίνει σε πολλούς»
«Τα συναισθήματα της απόρριψης τα έχουμε βιώσει όλοι. Στην ταινία εμφανίζονται υπερβολικά – και λόγω της διαταραχής του. Είναι κάτι που αφορά όμως όλους. Και η επιθετικότητα ως αντίδραση βγαίνει σε πολλούς» απαντά η Νεφέλη, φοιτήτρια Ψυχολογίας, στην ερώτηση γιατί η ταινία έχει τόση επιτυχία. «Φυσικά οφείλεται και στο ότι οι χαρακτήρες της DC έχουν θαυμαστές αλλά και στη συζήτηση για τα κοινωνικά ζητήματα στα οποία αναφέρεται».
