Τα επεισόδια στη Βαρκελώνη στο μόνο που έχουν συμβάλει έως τώρα είναι να αυξήσουν την επιρροή που έχει στο εκλογικό σώμα το εθνικιστικό μήνυμα του ακροδεξιού κόμματος Vox. Όπως τεκμαίρουν και οι πρόσφατες σφυγμομετρήσεις, η ακροδεξιά παράταξη του Σαντιάγο Αμπασκάλ θα γινόταν η τρίτη μεγαλύτερη δύναμη στο Κοινοβούλιο, εάν οι εκλογές διεξάγονταν αύριο, αυξάνοντας τις αμφιβολίες και για το αποτέλεσμα, αλλά και για τη διάδοχη κατάσταση των εκλογών της 10ης Νοεμβρίου.

Η δημοσκοπική άνοδος του Vox, από το 6% των Ευρωεκλογών στο 15%, η οποία συδαυλίζεται από τα επεισόδια στην Καταλονία, αποτελεί τροχοπέδη για το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ), ενώ αποδεκατίζει εκλογικά τους κεντροδεξιούς Ciudadanos που φαίνεται ότι κατρακυλούν από την τρίτη στην πέμπτη θέση, μετά και τους αριστερούς Unidas Podemos.

Ευκαιριακή η άνοδος;

Το ερώτημα, στο οποίο δεν έχουν απάντηση οι πολιτικοί κι εκλογικοί αναλυτές, είναι εάν η άνοδος τούτη του Vox είναι ευκαιριακή, ως αντίδραση των Ισπανών απέναντι στα καταλανικά αιτήματα, ή πρόκειται για μία συμπαγή μετατόπιση του δεξιού εκλογικού σώματος; Όπως φαίνεται, όλα θα εξαρτηθούν από τις εξελίξεις των προσεχών ημερών.

Ωστόσο, τρεις εβδομάδες πριν από τις κάλπες, όλοι φαίνεται πως χάνουν σε αυτό το εκλογικό παιχνίδι: το κυβερνών Σοσιαλιστικό PSOE βρίσκεται δημοσκοπικά κάτω από τον αριθμό των βουλευτών που συγκέντρωσε στις εκλογές της 28ης Απριλίου. Εμφανώς χαμένο βγαίνει από τις σφυγμομετρήσεις και το ΡΡ που, παρά την ισχνή άνοδό του, δεν φαίνεται να φθάνει τον στόχο των 100 εδρών, ενώ απώλειες εμφανίζονται να έχουν κι εκείνα τα κόμματα που έμοιαζαν να διατηρούν τις δυνάμεις τους, όπως οι Podemos και το καταλανικό κεντροαριστερό κόμμα της ERC.

Τα αίτια της ανόδου

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, με τα επεισόδια στο αεροδρόμια του Ελ Πρατ στη Βαρκελώνη, στα πρότυπα των κινητοποιήσεων στο Χονγκ Κονγκ και την επικείμενη εκταφή των λειψάνων του δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο από την Κοιλάδα των Πεσόντων, ο μόνος που φαίνεται να ευνοείται από την πολιτική συγκυρία είναι το Vox.

Χθες, ήταν η μόνη σχετικώς πιο ήρεμη ημέρα της καταλανικής εξέγερσης. Οι διαδηλωτές κλήθηκαν να κατέβουν στους δρόμους, έχοντας μόνον σακούλες σκουπιδιών με χαρτιά υγείας που έπρεπε να ρίξουν στους αστυνομικούς και διαλύθηκαν με την πρώτη παρέμβαση των κατασταλτικών δυνάμεων.

Την ίδια ώρα, η κατάσταση θυμίζει καζάνι που βράζει κι είναι έτοιμο να εκραγεί ανά πάσα στιγμή, καθώς αστυνομικοί και διαδηλωτές που τραυματίσθηκαν στα επεισόδια νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση, ενώ πάνω από 200 είναι οι προσαχθέντες, 17 εξ αυτών κανονικά στις φυλακές.

Στους δρόμους επικρατεί μία συγκρατημένη ένταση, ενώ ήδη στη Βαρκελώνη έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους οι νεοφασιστικές ομάδες. Χθες στο Μπιλμπάο ξέσπασαν ταραχές στη διάρκεια αντιδιαδήλωσης εναντίον μίας προεκλογικής συγκέντρωσης του Vox.

Η εκταφή Φράνκο

Με το χαρτί της εξέγερσης να μην εξυπηρετεί τα καταλανικά κόμματα, όπως θα ήθελε ο πρόεδρος της αυτόνομης Περιφέρειας Κιμ Τόρα και ο πολιτικός καθοδηγητής του, εξόριστος πρώην πρόεδρος Κάρλες Πουτζδεμόν, το νέο μέτωπο που ανοίγει είναι η εκταφή του Φράνκο.

Με το υπουργικό συμβούλιο να έχει αποφασίσει να πραγματοποιηθεί πριν από τις 25 Οκτωβρίου, όλες οι ετοιμασίες πραγματοποιούνται για να μεταφερθεί η σορός του πρώην δικτάτορα. Όλες υποδεικνύουν πως τα λείψανά του θα μεταφερθούν με ελικόπτερο στο Κοιμητήριο του Ελ Πάρδο, μία ενδεχόμενη σκηνή που κάλλιστα θα μπορούσε να είχε ξεπηδήσει από μία ταινία του Φεντερίκο Φελίνι.

Ο Φράνκο βγαίνει από το κιβούρι του, τα συντηρητικά μέσα ενημέρωσης στη Μαδρίτη ζητούν την επιβολή «κατάστασης συναγερμού» στην Καταλονία και το Vox εκτινάσσεται στις δημοσκοπήσεις.

Η επίκληση της «κατάστασης συναγερμού» παραπέμπει στη συχνή κήρυξη κράτους εξαίρεσης στη διάρκεια της δικτατορίας, με την τελευταία να αφορά τα επεισόδια στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης με την εκπαραθύρωση από φοιτητές μίας προτομής του Φράνκο στις 17 Ιανουαρίου 1969–ίδιο μέρος, ακριβώς πενήντα χρόνια μετά!

Οι συγκυρίες, μόλις 10 ημέρες μετά την επίσημη έναρξη μίας σύντομης προεκλογικής περιόδου, βοηθούν το Vox να αυξήσει τα ποσοστά του. Και ο απερχόμενος πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ καλείται να διαχειρισθεί μία διπλή κρίση που έχει αντίκτυπο και στη δημόσια τάξη, την οποία εμφανώς δεν είχε σταθμίσει τον περασμένο Αύγουστο, όταν δοκίμασε την τύχη του, αρνούμενος κυβερνητική συμμαχία με τους Podemos κι επιλέγοντας να ποντάρει στη ρουλέτα των εκλογών του Νοεμβρίου.

Πηγή: La Vanguardia, EFE, El Publico, El Pais