Πρόωρες εκλογές στις 12 Απριλίου 2020 συμφώνησαν οι πολιτικοί αρχηγοί στη Βόρεια Μακεδονία μετά το μπλόκο της ΕΕ στην ενταξιακή διαδικασία της χώρας.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τον Ιανουάριο ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ θα πρέπει να παραιτηθεί, για να σχηματιστεί υπηρεσιακή κυβέρνηση με τη συμμετοχή εκπροσώπων και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η προεκλογική εκστρατεία θα διαρκέσει 100 ημέρες.

Ομοφωνία για τις πρόωρες εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία

Εξερχόμενος από τη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, ο Ζόραν Ζάεφ εξέφρασε την πεποίθηση ότι «στις 12 Απριλίου οι πολίτες θα λάβουν μια σοφή απόφαση, που θα προετοιμάσει το δρόμο για όποιον από εμάς αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας».

Παρά την άρνηση της ΕΕ, ο πρωθυπουργός της Β. Μακεδονίας παραμένει σταθερός στην ευρωατλαντική προοπτική της χώρας του.

Οι εκλογές είναι αναπόφευκτες μετά από ό,τι συνέβη στη χώρα, δήλωσε ο ηγέτης του εθνικιστικού VMRO-DPMNE Κριστιάν Μικόβσκι.

Ο αρχηγός της συμμαχίας των Αλβανών Ζιτζαντίν Σέλα τόνισε ότι «η κοινή θέση όλων των κομμάτων είναι ότι δεν έχουμε άλλη επιλογή και όλοι πρέπει να προχωρήσουμε στην πορεία προς την ΕΕ».

Δίκαιες και δημοκρατικές εκλογές ζήτησαν οι ηγέτες του DUI Αλι Αχμέτι και του DPA Μεντούχ Θάτσι.

Το «ιστορικό λάθος»

To «ιστορικό λάθος της Ευρωπαϊκής Ένωσης», όπως αποκάλεσαν ανώτεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, προκάλεσε πολιτικούς κλυδωνισμούς στα Σκόπια, με τον Ζόραν Ζάεφ να εξετάζει από την πρώτη στιγμή το σενάριο της παραίτησης και των πρόωρων εκλογών.

Επί επτά ώρες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κατάφεραν να κάμψουν τις αντιστάσεις του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος αρνείται πεισματικά την ένταξη νέων κρατών στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι να αναθεωρηθούν οι μηχανισμοί διεύρυνσης, τους οποίους χαρακτηρίζει «αναποτελεσματικούς και απογοητευτικούς».

Η ψυχρολουσία για τον Ζόραν Ζάεφ ήταν μεγάλη, οι πολιτικές εξελίξεις στη γειτονική χώρα αναπόφευκτες και μέχρι την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στο Ζάγκρεμπ τον Μάιο τίποτα δεν θα είναι το ίδιο.

Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας αισθάνεται πως η Ευρώπη τον «άδειασε», καθώς οι εσωτερικοί αντίπαλοί του μπορούν να τον κατηγορούν πως έκανε μια σειρά από υποχωρήσεις χωρίς να έχει εγγυήσεις, αλλά μόνο μεγάλο κόστος.

Στο χθεσινό του διάγγελμα εμφανίστηκε εξοργισμένος με την ΕΕ που δεν πραγματοποίησε τα όσα υποσχέθηκε. «Φέραμε αποτελέσματα, προχωρήσαμε με τις μεταρρυθμίσεις, λύσαμε τις διαφωνίες μας με τα γειτονικά μας κράτη», είπε ο Ζόραν Ζάεφ, υπονοώντας πως είχε λάβει υποσχέσεις ότι μετά τον Ιούνιο του 2018 και τη Συμφωνία των Πρεσπών θα έπαιρνε το «πράσινο φως» ώστε η χώρα του να ακολουθήσει ευρωπαϊκή πορεία.

Ο Ζόραν Ζάεφ, πάντως έδειξε πως δεν θέλει να χάσει χρόνο και έθεσε το δίλημμα της κάλπης ζητώντας από τους πολίτες να αποφασίσουν εάν επιθυμούν να συνεχίσουν στον ευρωπαϊκό δρόμο ή εάν θα επιστρέψουν στο δρόμο της απομόνωσης και του εθνικισμού.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι εκλογές θα διεξαχθούν μέσα σε ένα σκηνικό σκληρής πόλωσης με τον Ζόραν Ζάεφ να αναζητά για άλλη μια φορά συμμάχους στο εξωτερικό και το εθνικιστικό  VMRO να καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι «χάρισε» το όνομα Μακεδονία για να προωθήσει την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, κάτι που τελικά δεν συνέβη.

 Ο αντίκτυπος στην Ελλάδα

Μεγάλη συζήτηση αναμένεται να ανοίξει και στην Ελλάδα μεταξύ της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ για τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Η προκήρυξη πρόωρων εκλογών από τον Ζόραν Ζάεφ και ο κίνδυνος ανόδου στην εξουσία των εθνικιστών του VMRO προβληματίζουν την κυβέρνηση, η οποία επισήμως επαναλαμβάνει την πάγια θέση της περί μη ανάμειξης σε εσωτερικές υποθέσεις τρίτων χωρών.

Πέραν τούτου, όμως, οι αναταράξεις στη γείτονα χώρα, σύμφωνα με συνομιλητή του κ. Μητσοτάκη, για μία ακόμη φορά θέτουν σε κίνδυνο την σταθερότητα στα Βαλκάνια, ως επακόλουθο της άρνησης των Ευρωπαίων ηγετών να ανάψουν το πράσινο φως στην ενταξιακή προοπτική της χώρας, όπως και της Αλβανίας.

Όπως είπε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, το κυριότερο όπλο το οποίο έχει στα χέρια της η Ελλάδα προκειμένου να αντιμετωπίσει ζητήματα που έχει και με τις δύο χώρες, αφορά την ευρωπαϊκή προοπτική. Όσο πιο κοντά σε μία ευρωπαϊκή πορεία είναι αυτές οι δύο χώρες, τόσο δίνεται η δυνατότητα στην Ελλάδα να αντιμετωπίζει και ζητήματα σε διμερές επίπεδο, με πρώτο όλων τη συμφωνία των Πρεσπών.

Την ίδια ώρα, όμως, το ενδεχόμενο πολιτικής αλλαγής στη Β. Μακεδονία θα φέρει ανατροπές στη Συμφωνία των Πρεσπών. Αν και δεν μπορεί να ακυρωθεί, μπορεί ωστόσο να τεθεί εν αμφιβόλω από μια για παράδειγμα εθνικιστική κυβέρνηση.

Αναλυτές επισημαίνουν ότι σε μια τέτοια περίπτωση, πτυχές της Συμφωνίας των Πρεσπών που η Ελλάδα επιδιώκει να εφαρμοστούν θα μείνουν ανενεργές ή θα παραπεμφθούν στις καλένδες από μια εθνικιστική κυβέρνηση στα Σκόπια.

Υπό αυτό το πρίσμα, στην αντεπίθεση πέρασε από πολύ νωρίς ο ΣΥΡΙΖΑ σχολιάζοντας πως «ορισμένοι στην Ελλάδα, που ανοήτως μιλούσαν για επιζήμια συμφωνία και για συναλλαγή με τους Ευρωπαίους, σε λίγο θα παρακαλούν να μην εκλεγεί το αδερφό τους κόμμα, VMRO, και τεθεί σε κίνδυνο η Συμφωνία των Πρεσπών».