Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πενς, και ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, πήγαν στην Άγκυρα με σαφή εντολή από τον Ντόναλντ Τραμπ να «πείσουν» τον Ερντογάν να σταματήσει το «σφυροκόπημα» στην Συρία.
Φαινομενικά -και όπως είχε αποδείξει η στάση του Ερντογάν το προηγούμενο διάστημα- ήταν ένα δύσκολο έως ακατόρθωτο εγχείρημα. Τόσο διότι ο τούρκος πρόεδρος δεν… φημίζεται ακριβώς για την διαλλακτικότητά του, όσο και γιατί οι σχέσεις των ηγετών ΗΠΑ και Τουρκίας ήταν στο ναδίρ.
Στο αρνητικό κλίμα, συνέβαλε δε και η δημοσιοποίηση μόλις λίγες ώρες πριν την κρίσιμη συνάντηση στην Τουρκία, της πρωτοφανούς επιστολής του Tραμπ στον Ερντογάν, ο οποίος απάντησε πως την πέταξε στα σκουπίδια, ενώ ακολούθησαν οι πρώτες «παγωμένες» εικόνες από τη συνάντηση Ερντογάν – Πενς στην Αγκυρα.
Κι ενώ όλα έδειχναν πως θα υπάρξει νέο «ναυάγιο» στις διαπραγματεύσεις, περίπου πέντε ώρες αργότερα, ο Μάικ Πενς στεκόταν απέναντι στους δημοσιογράφους και ανακοίνωνε με περίσσια περηφάνια και αποθέωση στον αμερικανό πρόεδρο πως ΗΠΑ και Τουρκία συμφώνησαν για κατάπαυση του πυρός στη Συρία.
Τι προβλέπεται
Βάσει του κοινού αμερικανοτουρκικού ανακοινωθέντος που δόθηκε στη δημοσιότητα, η τουρκική πλευρά δεσμεύεται να διακόψει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις στη βορειοανατολική Συρία για ένα διάστημα 120 ωρών προκειμένου να αποσυρθούν οι κουρδικές πολιτοφυλακές (YPG) από την καλούμενη «ζώνη ασφαλείας».
Σε αντάλλαγμα, οι ΗΠΑ εμφανίζονται να έχουν συμφωνήσει στο «πάγωμα» των κυρώσεων προς την Τουρκία με την προοπτική να τις άρουν πλήρως όταν η τουρκική επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης» στη Συρία λήξει οριστικά.
Παράλληλα, οι δύο πλευρές εμφανίζονται να συμφωνούν ότι θα πρέπει να αφαιρεθεί από τις κουρδικές πολιτοφυλακές ο βαρύς οπλισμός που έχουν στην κατοχή τους αλλά και ότι θα πρέπει να καταστραφούν όλα τα οχυρώματα και οι θέσεις μάχης που διατηρούν οι Κούρδοι εντός των ορίων της καλούμενης «ζώνης ασφαλείας».
Όπως σημειώνεται δε, η εν λόγω «ζώνη» θα ελέγχεται στο εξής από «τουρκικές δυνάμεις».
«Κομμένη και ραμμένη» στα μέτρα του Ερντογάν
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η συμφωνία δεν θα μπορούσε παρά να χαρακτηριστεί «κομμένη και ραμμένη» και δικαίως επιτρέπει στην Αγκυρα να πανηγυρίζει. Με «χείρα βοηθείας» από την Ουάσινγκτον, η Τουρκία παίρνει υπό τον έλεγχό της «ζώνη ασφαλείας» πλάτους περίπου 32 χιλιομέτρων εντός της Συρίας, εξασφαλίζοντας παράλληλα τον αφοπλισμό των Κούρδων και τη διάλυση των οχυρωμάτων τους.
Ενδεικτική του ενθουσιασμού ήταν και η πρώτη αντίδραση από την Αγκυρα από την πλευρά του υπουγού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. «Πήραμε αυτό που θέλαμε» δήλωσε, κάνοντας λόγο για μια «ζώνη ασφαλείας» που θα εκτείνεται σε βάθος περίπου 32 χιλιομέτρων εντός της Συρίας στα ανατολικά του ποταμού Ευφράτη και θα φτάνει έως τα σύνορα με το Ιράκ.
Ωστόσο, ο Τσαβούσογλου αναφέρθηκε και στην κατάπαυση του πυρός, λέγοντας με νόημα πως ουσιαστικά δεν πρόκειται για «εκεχειρία» αλλά και μια υπό προϋποθέσεις προσωρινή παύση των εχθροπραξιών, οι οποίες ενδέχεται να συνεχιστούν.
Τραμπ: Θαυμάσια νέα, ηγέτης ο Ερντογάν
Λίγα λεπτά νωρίτερα, ο Ντόναλντ Τραμπ έσπευσε να προαναγγείλει την είδηση, κάνοντας λόγο για «θαυμάσια νέα» από την Τουρκία.
«Θαυμάσια νέα από την Τουρκία. Σε λίγο συνέντευξη Τύπου με τον Μάικ Πενς και Μάικ Πομπέο. Σ’ ευχαριστώ Ερντογάν. Εκατομμύρια ζωής θα σωθούν» έγραψε στο Twitter.
Μετά τη συνέντευξη του Μάικ Πενς, ακολούθησαν ακόμη δύο tweet από τον πρόεδρο των ΗΠΑ: «Είναι μία σπουδαία ημέρα για τον πολιτισμό. Είμαι υπερήφανος που οι ΗΠΑ επέμειναν σ’ αυτό το απαραίτητο, μα κάπως άβολο, μονοπάτι. Προσπαθούσαν να κάνουν μία τέτοια “συμφωνία” εδώ και χρόνια. Εκατομμύρια ζωές σώθηκαν. Συγχαρητήρια σ’ όλους».
«Αυτή η συμφωνία ήταν αδύνατη πριν από τρεις ημέρες. Χρειαζόταν λίγη «σκληρή» αγάπη για να την επιτύχουμε. Μπράβο σ’ όλους. Είμαι υπερήφανος» πρόσθεσε.
Την ίδια ώρα, συνομιλώντας με δημοσιογράφους, ο πρόεδρος Τραμπ εκτίμησε ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα επισκεφτεί την Ουάσιγκτον τον Νοέμβριο.
«Τώρα θα έλεγα ότι πράγματι, θα έρθει. Έκανε κάτι τρομερό. Είναι ηγέτης» έσπευσε να συμπληρώσει.
Καλωσορίζουν οι Κούρδοι της Συρίας
Τη συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας για την κατάπαυση του πυρός στη βόρεια Συρία, φέρεται να καλωσορίζουν οι Κούρδοι της Συρίας, όπως μεταδίδει το τηλεοπτικό δίκτυο «Al-Arabiya».
«Καλωσορίζουμε την εκεχειρία» φέρεται να δήλωσε χαρακτηριστικά, υψηλόβαθμος αξιωματούχος των κουρδικών δυνάμεων.
Ο ίδιος, μάλιστα, εκτίμησε ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αναγκάστηκε να οδηγηθεί σε συμβιβασμό, χάρη στην «κουρδική αντίσταση».
Αντιδρά η Δαμασκός
Από την πλευρά της, η Δαμασκός εξέφρασε ενστάσεις για την επιτευχθείσα συμφωνία, κάνοντας λόγο για «ασάφεια».
«Η συμφωνία εκεχειρίας που ανακοίνωσαν ΗΠΑ και Τουρκίας, είναι ασαφής» δήλωσε η στενή σύμβουλος του Μπασάρ αλ-Άσαντ, Μπουτάινα Σααμπάν, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο «al-Mayadeen».
Στο ίδιο μήκος κύματος, εξέφρασε την αντίθεσή της και στη «ζώνη ασφαλείας» των 20 μιλίων (32 χλμ). «Είναι λάθος. Αυτό που η Τουρκία πραγματικά επιθυμεί, είναι μια ζώνη κατάληψης» σχολιάζει χαρακτηριστικά.
Στάση αναμονής από τη Μόσχα
«Ελπίζω ότι θα λάβουμε λεπτομερείς πληροφορίες από τους Τούρκους εταίρους» ήταν το πρώτο σχόλιο της Μόσχας, στον απόηχο της συμφωνίας Άγκυρας – Ουάσιγκτον για την επίτευξη εκεχειρίας στη βόρεια Συρία.
Βαρύς ο απολογισμός των συγκρούσεων
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μέχρι στιγμής μάχες, έχουν οδηγήσει στον θάνατο 224 Κούρδων μαχητών (SDF – YPG) και 183 Σύρων ανταρτών (σ.σ. συριακή αντιπολίτευση), συμμάχων της Τουρκίας.
Παράλληλα, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, συνολικά 72 άμαχοι έχουν χάσει τη ζωή τους.
Τα ερωτηματικά
Η συμφωνία φαίνεται πάντως να εξυπηρετεί σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό τους περισσότερους εμπλεκόμενους παίκτες, τουλάχιστον στη φάση στην οποία βρισκόμαστε τώρα.
Η μεν Τουρκία φαίνεται να εξασφαλίζει τα βασικά διακυβεύματα για τα οποία ξεκίνησε την επιχείρηση, δηλαδή την απομάκρυνση των Κούρδων και τη δημιουργία μιας ζώνης -έστω προσωρινής- 30 χλμ στα σύνορα με τη Συρία.
Οι ΗΠΑ γλιτώνουν το βάρος νέων αιματηρών συγκρούσεων που προκάλεσε η αποχώρηση τους από την περιοχή, ενώ οι Κούρδοι εξασφαλίζουν την επιβίωσή τους, μετακινούμενοι από τις περιοχές της Βορειοανατολικής Συρίας.
Ωστόσο, η συμφωνία φυσικά έρχεται με αστερίσκους, ενώ κλειδί παραμένει και ο ρόλος του Πούτιν, τον οποίο ο Ερντογάν θα συναντήσει ακριβώς στη λήξη των 120 ωρών που λήγει η συμφωνία για κατάπαυση πυρός.
Αρχικά, με ποια ιδιότητα διαπραγματεύτηκε η Ουάσινγκτον μια τέτοια εκεχειρία από τη στιγμή που οι ίδιοι οι Αμερικανοί αποχωρούν από τη Συρία, πώς θα αντιδράσουν οι Κούρδοι στη συνθηκολόγηση της απόλυτης ήττας τους και της παράδοσής τους και το πιο σημαντικό: Πώς θα αντιδράσει η Δαμασκός και Μπασάρ αλ Άσαντ, καθώς και η Ρωσία σε όσα εμφανίζονται να συμφώνησαν Τούρκοι και Αμερικανοί.
Εάν θα αποδεχτούν δηλαδή μια υπό τουρκικό έλεγχο, πλάτους 32 χιλιομέτρων «ζώνη ασφαλείας» στη βόρεια Συρία ή αν θα έχουμε νέα αλλαγή δεδομένων…
