Ενας νέος παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος γύρω από τα δίκτυα 5G βρίσκεται σε εξέλιξη. Στη μάχη για την ηγεμονία στα ασύρματα δίκτυα προπορεύεται η Huawei, ο κινεζικός κολοσσός, που οι πάλαι ποτέ τεχνολογικές δυνάμεις της Δύσης, όπως Ericsson και Nokia, ακολουθούν μεν αλλά δεν φαίνεται επί του παρόντος να απειλούν. Οι γεωπολιτικές προεκτάσεις έχουν φουντώσει αυτή τη νέα «κούρσα εξοπλισμών».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και διά του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με το επιχείρημα της εθνικής ασφάλειας (λόγω των δεσμών της εταιρείας με την κινεζική κυβέρνηση) διαμορφώνουν ψυχροπολεμικό κλίμα. Μπορεί ο ίδιος να χαλάρωσε μέσα σε λίγους μήνες τους περιορισμούς που έθεσε τον Απρίλιο ξεμπλοκάροντας την πρόσβαση της Huawei στην αμερικανική αγορά, οι πιέσεις όμως των αμερικανών αξιωματούχων προς τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ συνεχίζονται.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι επενδύσεις στα δίκτυα πέμπτης γενιάς φιγουράρουν ψηλά στην ατζέντα συνομιλιών μεταξύ υπερδυνάμεων (G20), αλλά και μικρότερων παικτών. Οπως και κατά την πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στη χώρα μας, με την παρότρυνση η Ελλάδα «να χρησιμοποιήσει αξιόπιστους πωλητές στην αλυσίδα εφοδιασμού 5G της».
Η θέση της ΕΕ δεν έχει ξεκαθαριστεί, όμως Ιταλία και Γαλλία δεν έχουν κλείσει την πόρτα στους κινεζικούς κολοσσούς. Παράλληλα, η Γερμανία αν και διατηρεί τις κινεζικές εταιρείες στο μικροσκόπιο δεν έχει προχωρήσει σε αποκλεισμό τους. Από την άλλη, μεγάλοι ευρωπαίοι πάροχοι έχουν βάλει φρένο στη χρήση του 5G εξοπλισμού των Κινέζων για την ανάπτυξη των κύριων εθνικών τους δικτύων.
Το οικονομικό διακύβευμα του 5G είναι τεράστιο. Η Κομισιόν εκτιμά ότι τα παγκόσμια έσοδα από το 5G θα φθάσουν τα 225 δισ. ευρώ μέχρι το 2025, ενώ οι επενδύσεις πανευρωπαϊκά ως το 2020 υπολογίζονται σε 55 δισ. ευρώ. Στην έκθεση αξιολόγησης της ΕΕ για την επικινδυνότητα των δικτύων πέμπτης γενιάς επισημαίνεται ότι κράτη-μέλη έχουν εντοπίσει πως τρίτες χώρες αντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη απειλή στον κυβερνοχώρο για τα εθνικά τους συμφέροντα.
Μέχρι σήμερα, στην Ευρώπη ανάμεσα στα 167 5G trials η παροχή εξοπλισμού έχει ανατεθεί σε 48 περιπτώσεις στη Huawei, 37 στην Ericsson, 30 στη Nokia, 9 στη ZTE, ενώ πολλές είναι και οι συνέργειες μεταξύ τους. Στη χώρα μας, οι ευρωπαίοι κατασκευαστές υπερτερούν αναπτύσσοντας τα 3 στα 4 δοκιμαστικά δίκτυα.
Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα των «Financial Times», η αμερικανική κυβέρνηση επεξεργάζεται σενάριο έμμεσης χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών Ericsson και Nokia προκειμένου να ζωντανέψει το αντίπαλον δέος στους κινεζικούς γίγαντες ή ακόμα και της παροχής κινήτρων σε αμερικανική εταιρεία για να μπει στην αγορά. Δεν είναι όμως λίγες οι φωνές που υποστηρίζουν ότι, δεδομένου πως η ανάπτυξη δικτύων ανατίθεται στους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, η κυβερνοασφάλεια μπορεί να διασφαλιστεί μόνο θέτοντας αυστηρά στάνταρντ για τις κρίσιμες εθνικές υποδομές και όχι αποκλείοντας παίκτες.
Καθοριστικό βήμα το τελευταίο τρίμηνο του 2020
Για τη χώρα μας, το καθοριστικό βήμα θα γίνει, σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το τελευταίο τρίμηνο του 2020 με τη δημοπράτηση φάσματος συχνοτήτων για το 5G στα 3,5 GHz. Εκτιμάται δε ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021 θα διατεθεί και το φάσμα στα 700 MΗz, αφού ολοκληρωθεί η απελευθέρωσή του από την ψηφιακή τηλεόραση. Στόχος είναι η ανάπτυξη να ξεκινήσει σχεδόν ταυτόχρονα με τη δημοπράτηση των αδειών, προκειμένου σε ορισμένα σημεία να υπάρχει λειτουργικό δίκτυο ει δυνατόν το 2021.
Το καθοριστικό βήμα γίνεται εντός Οκτωβρίου, με την είσοδο στην Ολομέλεια της Βουλής προς ψήφιση του νέου νομοθετικού πλαισίου για τα κεραιοσυστήματα που έμεινε στο συρτάρι πάνω από 1,5 χρόνο. Στόχος είναι η επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων, που σήμερα χρειάζονται ακόμα και 2 χρόνια (ή δεν ολοκληρώνονται ποτέ), υιοθετώντας μια ολιστική προσέγγιση σε σύνδεση και με τη νομοθεσία περί αυθαιρέτων.
Αυτό σημαίνει ότι θα γίνει καταγραφή και έλεγχος και των υφιστάμενων κεραιών προκειμένου όπου χρειάζεται να επιβληθούν κυρώσεις να αποξηλωθούν ή να νομιμοποιηθούν. Επιπλέον, διατηρώντας την υφιστάμενη διαβαθμισμένη προστασία, διαμορφώνεται ένα ενιαίο πλαίσιο λαμβάνοντας υπόψη ειδικούς χώρους, όπως μνημεία, περιοχές Natura, νοσοκομεία. Προβλέπονται επίσης αποκλειστικές προθεσμίες για τις επιμέρους διαδικασίες της διοίκησης που φθάνουν μέχρι τους 3-4 μήνες. Στην Ευρώπη οι βέλτιστοι χρόνοι κυμαίνονται στους 2-4 μήνες. Για μεγαλύτερη διευκόλυνση και διαφάνεια, στο νομοσχέδιο προβλέπεται στο υφιστάμενο διπλό πληροφοριακό σύστημα, που αποτελείται από το Σύστημα Ηλεκτρονικής Υποβολής Αιτήσεων Κατασκευών Κεραιών και το e-Αδειες (ΤΕΕ), να διασυνδεθούν και οι e-υπηρεσίες των συναρμόδιων υπηρεσιών.
