Την αναπροσαρμογή του πλαισίου της αναγνώρισης τίτλου σπουδών από εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού και τον εξορθολογισμό της κατοχύρωσης των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με χρονοβόρες διαδικασίες, προτείνει, μεταξύ άλλων, η ειδική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη.
Στην έκθεση, η οποία έχει τίτλο: «Αναγνώριση αλλοδαπών τίτλων σπουδών & επαγγελματικά δικαιώματα: Το θεσμικό πλαίσιο και οι δυσχέρειες πρόσβασης στην αγορά εργασίας», αναλύονται τα βασικά προβλήματα στη λειτουργία του Διεπιστημονικού Οργανισμού Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (ΔΟΑΤΑΠ) και του Συμβουλίου Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων (ΣΑΕΠ).
«Η παρούσα έκθεση βασίζεται στην εμπειρία, τα πορίσματα και ευρήματα της Ανεξάρτητης Αρχής», σημείωσε, προλογίζοντας την παρουσίαση της έκθεσης ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης.
«Η καταγραφή της παρούσας κατάστασης αναδεικνύει τις εστίες των προβλημάτων, αποκαλύπτει το μέγεθος της γραφειοκρατίας και αποτυπώνει τα όρια δυνατοτήτων της διοίκησης», πρόσθεσε.
Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει διαμεσολαβήσει για πολλές υποθέσεις ακαδημαϊκής και επαγγελματικής αναγνώρισης και πρόσβασης στην αγορά εργασίας, με γνώμονα, όπως σημείωσε ο κ. Ποττάκης, τη θωράκιση του δικαιώματος στην εργασία, στην ίση μεταχείριση, στην καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και των εμποδίων στην ισότιμη συμμετοχή στην οικονομική και κοινωνική ζωή, μεταξύ άλλων.
Η σημασία της αναγνώρισης των τίτλων σπουδών γίνεται πιο κατανοητή, εάν λάβει κανείς υπ’ όψιν το ότι ο αριθμός των Ελλήνων φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό υπερβαίνει τον αντίστοιχο άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Ο αριθμός των φοιτητών μας που σπουδάζουν σε ιδρύματα του εξωτερικού υπερβαίνει τον αντίστοιχο της Ισπανίας, αν και ο πληθυσμός της τελευταίας είναι πέντε φορές μεγαλύτερος της Ελλάδας», επεσήμανε ο Συνήγορος του Πολίτη. Σύμφωνα, δε, με στοιχεία της Eurostat που επικαλέστηκε, η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη με διαφορά μεταξύ των χωρών της Ένωσης, σε ό,τι αφορά στην αναλογία φοιτητών επί του συνόλου του πληθυσμού.
Ο κ. Ποττάκης έκανε λόγο για «παραγωγική δύναμη, με προστιθέμενη αξία», η οποία «προκειμένου να συμβάλλει στην ανάταξη της εθνικής οικονομίας και την πρόοδο της κοινωνίας, ως πρώτη και αυτονόητη, αν και σίγουρα όχι μοναδική προϋπόθεση, είναι να έχει πρόσβαση στην αγορά εργασίας».
«Επιδίωξη, η έκθεση να αποτελέσει ερέθισμα για έναν ευρύ, ανοικτό διάλογο για την αντιμετώπιση των φαινομένων κακοδιοίκησης και τη διαμόρφωση ελκυστικών και αποτελεσματικών διαδικασιών για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας των νέων επιστημόνων», κατέληξε ο κ. Ποττάκης.
Η έκθεση
Οι καθυστερήσεις στην αναγνώριση των τίτλων σπουδών από εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού, είτε για επαγγελματικά είτε για ακαδημαϊκά προσόντα, κυριαρχούν στις περιπτώσεις αποφοίτων που απευθύνονται στον ΔΟΑΤΑΠ και το ΣΑΕΠ, σύμφωνα με την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη.
Ειδικότερα, όσον αφορά τον ΔΟΑΤΑΠ, όπου οι πτυχιούχοι καταθέτουν αίτηση για ακαδημαϊκή αναγνώριση του πτυχίου, τα βασικά προβλήματα που έχει διαπιστώσει ο Συνήγορος του Πολίτη είναι:
– οι καθυστερήσεις στην αναγνώριση αλλοδαπών τίτλων σπουδών, οι οποίες κατά μέσο όρο διαρκούν οκτώ μήνες (αν και, όπως επισημαίνεται, ο εν λόγω μέσος όρος δεν αποτελεί τον κανόνα)
– η αδυναμία επικοινωνίας με τον Οργανισμό και η ελλιπής ενημέρωση των ενδιαφερόμενων πολιτών, σε σχέση με την πορεία της υπόθεσής τους, την έγκαιρη ειδοποίησή τους αναφορικά με έγγραφα που λείπουν από τον φάκελο της αίτησής τους.
– η αδυναμία αυτοτελούς αναγνώρισης βασικών τίτλων σπουδών της αλλοδαπής τριετούς διάρκειας σπουδών.
Όπως αναφέρει η Έκθεση, τα παραπάνω προβλήματα οφείλονται κυρίως στην πολυπλοκότητα του μηχανισμού λήψης αποφάσεων, καθώς επίσης και στην αύξηση του όγκου εργασίας του Οργανισμού σε συνδυασμό με την υποστελέχωσή του.
Για τη βελτίωση του μοντέλου της ακαδημαϊκής αναγνώρισης, η Έκθεση προτείνει μεταξύ άλλων τον συνολικό εξορθολογισμό του πλαισίου αναγνώρισης αλλοδαπών τίτλων σπουδών, την απλούστευση των προβλεπόμενων διαδικασιών, την ενίσχυση του προσωπικού του φορέα και την επανεξέταση των διατάξεων που συνεπάγονται την αδυναμία αυτοτελούς αναγνώρισης αλλοδαπών βασικών τίτλων 3ετούς διάρκειας σπουδών.
Όσον αφορά την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων και το ΣΑΕΠ, η Έκθεση διαπιστώνει μεγάλη καθυστέρηση στην αξιολόγηση των αιτήσεων. Οι καθυστερήσεις αποδίδονται στις επανειλημμένες ανασυγκροτήσεις του Συμβουλίου, τον περιορισμένο αριθμό συνεδριάσεων και την απουσία από τις συνεδριάσεις των εκπροσώπων των επαγγελματικών φορέων.
Σε θεσμικό επίπεδο, η Έκθεση προτείνει:
– Περιορισμό της ακαδημαϊκής αναγνώρισης στις περιπτώσεις κατόχων αλλοδαπών τίτλων που επιθυμούν τη συνέχιση των σπουδών τους σε ελληνικά πανεπιστήμια, με απλούστευση της διαδικασίας ελέγχου.
– Επαναφορά του καθεστώτος αναγνώρισης επαγγελματικής ισοδυναμίας με δυνατότητα παραπομπής σε εξετάσεις πρόσθετων μαθημάτων.
– Θέσπιση εθνικής νομοθεσίας για επαγγελματική αναγνώριση αλλοδαπών τίτλων σπουδών από πανεπιστήμια τρίτων χωρών.
– Εξέταση του ενδεχόμενου δημιουργίας ενός ενιαίου φορέα για την ακαδημαϊκή και επαγγελματική αναγνώριση αλλοδαπών τίτλων σπουδών, με επαρκή διοικητική υποδομή και επιστημονική στελέχωση.
Όπως σημειώνεται στην Έκθεση, οι καθυστερήσεις σε ΔΟΑΤΑΠ και ΣΑΕΠ συνεπάγονται «ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις για τους ενδιαφερόμενους», αφού δυσχεραίνεται η πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι χωρίς την πράξη αναγνώρισης του πτυχίου τους, από τη μία δεν έχουν δυνατότητα συμμετοχής στις διαδικασίες πρόσληψης στον δημόσιο τομέα και από την άλλη παρακωλύεται το δικαίωμα άσκησης επαγγέλματος, όταν απαιτείται σχετική άδεια.
Ρύθμιση του υπουργείου Παιδείας
Την προηγούμενη εβδομάδα το υπουργείο Παιδείας κατέθεσε στη Βουλή ρύθμιση, προκειμένου να επισπεύδονται οι διαδικασίες χορήγησης επαγγελματικής ισοδυναμίας. Υπενθυμίζεται εξάλλου ότι πλέον αρμόδιος φορέας είναι το Αυτοτελές Τμήμα Εφαρμογής Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας(ΑΤΕΕΝ), το οποίο αντικατέστησε το ΣΑΕΠ μετά την κατάργηση του τελευταίου.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ
