Αναπτυξιακός νόμος : Πού στοχεύει η κυβέρνηση – Τι αλλαγές φέρνει – Ερωτήσεις-απαντήσεις

Κάθε αναπτυξιακός νόμος που αλλάζει τα δεδομένα στο χώρο των επενδύσεων και της οικονομίας γενικότερα, είναι εμβληματικό έργο για οποιαδήποτε κυβέρνηση.

Αναπτυξιακοί νόμοι έχουν κατατεθεί πολλοί, αλλά αυτό που δεν έχουμε δει είναι… ανάπτυξη. Η κυβέρνηση της ΝΔ ετοίμασε ένα νόμο που φιλοδοξεί να φέρει τα πάνω κάτω. Το νομοσχέδιο με τίτλο «Επενδύω στην Ελλάδα» μπορεί να απασχόλησε την κοινή γνώμη με τις διατάξεις που αφορούν στα εργασιακά.

Ομως, υπάρχουν μια σειρά από αλλαγές που αξίζει να προσεχθούν.

Με ερωτήσεις – απαντήσεις επιχειρείται να γίνει κατανοητό τι αλλάζει.

Σύμφωνα με το Μέγαρο Μαξίμου:

Σύμφωνα με μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος που συνοδεύει το νομοσχέδιο στη Βουλή, εφόσον οι διατάξεις του εφαρμοστούν στην πληρότητά τους η ελάχιστη επίδραση στο ΑΕΠ θα είναι +5 μονάδες μέσα στα επόμενα 10 χρόνια. Μόνον η αυστηροποίηση των ελέγχων στην αγορά εργασίας και η μείωση της αδήλωτης εργασίας μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,5% τον επόμενο χρόνο.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ – ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΠΑΡΚΑ – ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ κλπ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι αλλάζει στις στρατηγικές επενδύσεις;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σήμερα, πολλές επενδύσεις στρατηγικής σημασίας για τη χώρα παραμένουν στα «χαρτιά» καθώς καθυστερεί σημαντικά η αδειοδότησή τους, είτε από πλευράς αδειών λειτουργίας, είτε περιβαλλοντικής αδειοδότησης είτε πολεοδομικής νομοθεσίας. Αυτό που αλλάζει είναι να δοθεί μεγαλύτερη ευελιξία στις επενδύσεις που θεωρούνται στρατηγικές (ακόμα και οι επενδύσεις μικρότερου μεγέθους όπως όσες έχουν προϋπολογισμό 40 εκ. ευρώ και παράγουν 100 νέες θέσεις εργασίας) για να μπορέσουν να αδειοδοτηθούν γρήγορα. Έτσι, ενθαρρύνονται οι επενδύσεις στη χώρα, που αποτελούν και την προϋπόθεση για νέες δουλειές.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι αλλάζει στους αναπτυξιακούς νόμους;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σήμερα εκκρεμεί ο έλεγχος και η πιστοποίηση ολοκλήρωσης εκατοντάδων επενδυτικών σχεδίων, τα οποία μπορεί να έχουν ολοκληρωθεί εδώ και αρκετά χρόνια. Οι μακροχρόνιες καθυστερήσεις οδηγούν την επιβάρυνση των επενδυτικών φορέων με διοικητικά έξοδα (λ.χ. εγγυητικές επιστολές) αλλά και τη δημιουργία πρόσθετων οικονομικών επιβαρύνσεων στους επενδυτικούς φορείς λόγω της καθυστέρησης καταβολής των προβλεπόμενων ενισχύσεων. Οι επενδυτικοί νόμοι, αντί να λειτουργούν ως αναπτυξιακό εργαλείο, εγκλωβίζουν τους επενδυτές σε διοικητικές διαδικασίες και καθυστερήσεις, στερώντας από τους ίδιους αλλά και την οικονομία πολύτιμους πόρους και φυσικά θέσεις εργασίας.

Με την νέα νομοθεσία, εισάγεται μια περισσότερο ευέλικτη διαδικασία πιστοποίησης της ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης από ορκωτούς-ελεγκτές λογιστές ή ελεγκτικές εταιρείες καθώς και από πολιτικούς μηχανικούς, μηχανολόγους μηχανικούς ή άλλης επαγγελματικής ειδικότητας πρόσωπα, που πληρούν τα κριτήρια που ορίζει η σχετική διάταξη. Έτσι επιταχύνεται η διαδικασία πιστοποίησης της ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης, απελευθερώνοντας πόρους και επιτρέποντας την δημιουργία πολλών και κατά τεκμήριο καλών θέσεων εργασίας.

ΕΡΏΤΗΣΗ: Υπάρχει περίπτωση να τροποποιηθούν οι όροι που ίσχυαν για κάθε επένδυση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι. Οι αλλαγές που γίνονται στοχεύουν μόνο στην ταχύτερη ολοκλήρωση των εκκρεμουσών διαδικασιών, χωρίς να επηρεάζουν καθόλου τα κριτήρια με βάση τα οποία έχει εγκριθεί και υλοποιείται μία επένδυση.

Προβλέπονται κυρώσεις στους φορείς των επενδυτικών σχεδίων σε περίπτωση που από τους σχετικούς ελέγχους προκύπτουν αποκλίσεις ή ανακρίβειες, αλλά και για τους εμπλεκομένους στην διαδικασία επαγγελματίες, σε περίπτωση παραβάσεων εκ μέρους τους.

• ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ – ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ (ΑΤΤΙΚΗ)

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι σημαίνει ότι θα επιτρέπονται πλέον, σε οργανωμένους υποδοχείς δραστηριοτήτων της Αττικής, έργα και δραστηριότητες κατηγορίας Α2;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Από τη δεκαετία του 1980 υπάρχει νομοθεσία, η οποία απαγορεύει την εγκατάσταση νέων δραστηριοτήτων υψηλής και μέσης όχλησης στην Αττική. Η νομοθεσία αυτή είχε σκοπό την αποφυγή εγκατάστασης ρυπογόνων βιομηχανιών κοντά σε αστικούς ιστούς και μάλιστα πυκνοκατοικημένους, όπως είναι οι Δήμοι του Λεκανοπεδίου. Ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι η διάταξη αυτή οδήγησε στην απο-ανάπτυξη της Αττικής και στην αύξηση της ανεργίας. Για το λόγο αυτό, το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας του 2014, καθόρισε ότι η προσέλκυση και ανάπτυξη νέων μεταποιητικών μονάδων μέσης όχλησης στην Αττική πρέπει να είναι στόχος. Εν τω μεταξύ, η πρόοδος της τεχνολογίας έχει επιτρέψει την αντιμετώπιση των προβλημάτων ρύπανσης και θορύβου που προκαλούν οι περισσότερες βιομηχανίες. Για το λόγο αυτό και με τη νέα διάταξη ορίζεται ότι στην Αττική επιτρέπονται πλέον δραστηριότητες κατηγορίας Α2 (που αντιστοιχούν με τις παλαιότερες δραστηριότητες μέσης όχλησης), αλλά μόνο εντός οργανωμένων βιομηχανικών περιοχών/ βιομηχανικών πάρκων/ επιχειρηματικών πάρκων. Έτσι αποφεύγεται κάθε περιβαλλοντική επιβάρυνση πλησίον των αστικών περιοχών και αξιοποιούνται οι δυνατότητες που έχουν τα βιομηχανικά πάρκα για οργανωμένη και καλύτερη πρόληψη και αντιμετώπιση της ρύπανσης. Παράλληλα, όμως, αξιοποιούνται οι δομές των επιχειρηματικών πάρκων, προσελκύονται επενδύσεις και δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας.

• ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΠΑΡΚΑ

Παρά το γεγονός ότι τα επιχειρηματικά πάρκα παράγουν οφέλη για τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις και συμβάλλουν στην ανάπτυξη των γύρω περιοχών, στην Ελλάδα εξακολουθούν να δημιουργούνται με αργούς ρυθμούς.

Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η Αττική όπου παράγεται το 40,1% της συνολικής Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας στον τομέα της μεταποίησης, δραστηριοποιείται το 34,4% των επιχειρήσεων, απασχολώντας το 39,1% των εργαζομένων. Το Λεκανοπέδιο  διαθέτει μόλις 5 ολοκληρωμένες περιοχές οργανωμένων υποδοχέων, η έκταση των οποίων δεν υπερβαίνει το 9% της συνολικής έκτασης των οργανωμένων υποδοχέων στη χώρα.

Η  απουσία ενός οργανωμένου εθνικού σχεδίου ανάπτυξης επιχειρηματικών πάρκων αποτελεί από τους σημαντικότερους αποτρεπτικούς λόγους για την προσέλκυση νέων επενδύσεων στη χώρα μας.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Γιατί με συμφέρει να εγκαταστήσω την επιχείρησή μου σε ένα επιχειρηματικό πάρκο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σύμφωνα με μελέτες, οι επιχειρήσεις που λειτουργούν εντός οργανωμένων επιχειρηματικών υποδομών εξασφαλίζουν χαμηλότερο κόστος εγκατάστασης έως και 25%, πρόσβαση σε κοινόχρηστες υποδομές (πχ δίκτυα αποχέτευσης ομβρίων, διαχείριση αποβλήτων μέσω βιολογικού καθαρισμού), εξοικονόμηση στο κόστος οδοφωτισμού και καθαριότητας κοινοχρήστων χώρων έως 42%, σημαντικότατη μείωση στο φόρο ακίνητης περιουσίας, σημαντική μείωση του διοικητικού κόστους,  ενώ ενθαρρύνονται να εξάγουν και να καινοτομούν. Επίσης δεν υπάρχουν προβλήματα και αμφισβητήσεις σχετικά με τις χρήσεις γης. Είναι όλα σαφή.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι τα κίνητρα που δίνει τώρα η κυβέρνηση; Τι αλλάζει;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εκσυγχρονίζεται και απλοποιείται το καθεστώς έναρξης λειτουργίας μιας επιχείρησης σε πάρκο. Έτσι, μια επιχείρηση δεν θα χρειάζεται πλέον – εκτός της άδειας εγκατάστασης- ούτε άδεια λειτουργίας και θα αρκεί μια απλή γνωστοποίηση ότι ξεκινά τη δραστηριότητά της. Αναμένεται επίσης, για τις επιχειρήσεις εντός των πάρκων, να θεσμοθετηθούν χαμηλότερες κατηγορίες περιβαλλοντικής κατάταξης έτσι ώστε να χρειάζονται ελαφρύτερη περιβαλλοντική αδειοδότηση.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η επιχείρησή μου δεν εμπίπτει αυτήν την κατηγορία.  Είναι μια μικρομεσαία εταιρεία γαλακτοκομικών προϊόντων. Τι θα ισχύσει  στην περίπτωση μου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Προβλέπεται αντί της άδειας λειτουργίας, μια απλή γνωστοποίηση. Επίσης, τώρα, ο φορέας διαχείρισης του πάρκου θα μπορεί αν θέλει να παρέχει τις υπηρεσίες καθαριότητας αντί του Δήμου, σε συμφέρουσα τιμή, κι έτσι οι επιχειρήσεις εντός του Πάρκου δεν θα χρειάζεται να πληρώνουν ανταποδοτικά τέλη στους Δήμους άνευ άλλου. Η δυνατότητα αυτή υπήρχε αλλά ήταν πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί. Τώρα γίνεται ρεαλιστική και εύκολο να πραγματοποιηθεί.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Για να εγκαταστήσω την επιχείρηση μου σε ένα πάρκο, θα είναι υποχρεωτικό να αγοράσω τη γη;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, τώρα δίνονται εναλλακτικές στους ενδιαφερόμενους να εγκατασταθούν σε πάρκο. Αν δεν θέλουν να αγοράσουν τον χώρο εγκατάστασης (οικόπεδο ή οικοδόμημα),  θα μπορούν να επιλέξουν άλλες μορφές απόκτησης δικαιώματος χρήσης όπως η σύσταση εμπράγματος δικαιώματος ή η χρηματοδοτική μίσθωση, αλλά και η σύσταση δικαιώματος επιφάνειας στην περίπτωση δημοσίων κτημάτων.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Με ποιόν τρόπο συμβάλλει η λειτουργία επιχειρηματικών πάρκων στην ανάπτυξη μιας περιοχής;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Από διεθνή πρακτική και εμπειρία  προκύπτει ότι η οργάνωση επιχειρηματικών πάρκων σχετίζεται ευθέως με την απασχόληση και το ανθρώπινο δυναμικό καθώς βασικό κριτήριο επιλογής μια τοποθεσίας για την λειτουργία πάρκων αποτελεί  η ύπαρξη διαθέσιμου εργατικού δυναμικού. Τα επιχειρηματικά πάρκα, προσελκύοντας νέες επενδύσεις. συμβάλλουν στην μείωση της ανεργίας μέσω των αναγκαίων κατασκευαστικών έργων αλλά και δημιουργώντας μόνιμες θέσεις εργασίας. Τα επιχειρηματικά πάρκα είναι «ιμάντες» ευκαιριών για ανάπτυξη.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Και ποιος  εγκρίνει την ανάπτυξη ενός επιχειρηματικού πάρκου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μια σημαντική αλλαγή που επέρχεται είναι ότι πλέον η ανάπτυξη ενός επιχειρηματικού πάρκου εγκρίνεται με κοινή απόφαση των αρμόδιων Γενικών Διευθυντών του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Μεταφέρεται, δηλαδή, μια κρίσιμη αρμοδιότητα από τις πολιτικές ηγεσίες των υπουργείων σε ανώτερα στελέχη της διοίκησης, μειώνοντας έτσι την γραφειοκρατία, τον χρόνο και το κόστος που απαιτείται για την έναρξη λειτουργίας ενός  Επιχειρηματικού Πάρκου. Αυτή είναι μία σημαντική τομή του νομοσχεδίου, και μία έμπρακτη υλοποίηση των ήδη νομοθετημένων προθέσεων της κυβέρνησης για θέσπιση επιτελικού κράτος, με την μεταφορά αρμοδιοτήτων από την πολιτική ηγεσία προς τους κρατικούς λειτουργούς. Είναι η έμπρακτη απο-πολιτικοποίηση των αποφάσεων των οποίων ο χαρακτήρας είναι καθαρά τεχνοκρατικός.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Και αν προκύψει διαφωνία ανάμεσα σε μια εγκατεστημένη σε πάρκο επιχείρηση με τον Φορέα που διαχειρίζεται το πάρκο, πώς επιλύεται; Πρέπει να πάμε στα δικαστήρια ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, μπορεί να βρεθεί λύση στην διαφορά που ανέκυψε με  την διαδικασία της διαμεσολάβησης. Η διαμεσολάβηση αποτελεί σημαντικό εργαλείο επίλυσης διαφορών. Είναι μία σχετικά καινοτόμος διαδικασία στην ελληνική έννομη τάξη, που επιτρέπει την εξοικονόμηση χρόνου και πόρων για τους εμπλεκομένους, ενώ αποσυμφορίζει συγχρόνως και τα δικαστήρια. Έτσι, αυξάνονται οι πιθανότητες να επιλυθεί ταχύτερα μία διαφορά, επιτρέποντας την γρηγορότερη επιστροφή στην ομαλή οικονομική δραστηριότητα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι είναι οι οχλήσεις; Και γιατί καταργούνται;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι οχλήσεις (υψηλή, μέση, χαμηλή) είναι ένας τρόπος για να κατατάσσονται οι μεταποιητικές (βιομηχανικές και βιοτεχνικές) δραστηριότητες και υπηρεσίες, ανάλογα με τη ρύπανση, τους θορύβους, τα αέρια κ.λπ. που εκπέμπουν. Με βάση την κατάταξη αυτή, σε συνδυασμό και με τη νομοθεσία για χρήσεις γης (που αναφερόταν, κατά περίπτωση, σε βιομηχανία υψηλής ή μέσης όχλησης, βιοτεχνία χαμηλής όχλησης κ.λπ.), προσδιοριζόταν σε ποιες περιοχές μπορεί να λειτουργεί μια βιομηχανία ή μία βιοτεχνία. Με τον καιρό, όμως, αναπτύχθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό η περιβαλλοντική αδειοδότηση, η οποία επίσης κατατάσσει τα έργα σε κατηγορίες Α1, Α2 και Β. Η περιβαλλοντική κατάταξη είναι πιο πλήρης από την κατάταξη των οχλήσεων, αφού συνεκτιμά το σύνολο των επιπτώσεων που μπορεί να έχει ένα έργο ή μία δραστηριότητα στο περιβάλλον. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μια επιχείρηση, για να λειτουργήσει νομίμως, έπρεπε να λαμβάνει αδειοδότηση με βάση τις οχλήσεις, αλλά και με βάση την περιβαλλοντική κατάταξη – παρ’ όλον που η περιβαλλοντική κατάταξη ήταν πολύ πιο ακριβής από την κατάταξη με βάση τις οχλήσεις. Με τις προτεινόμενες διατάξεις καταργούνται οι οχλήσεις, καθώς αντικαθίστανται πλήρως από την περιβαλλοντική κατάταξη. Αναλόγως διαμορφώνεται και ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός, ο οποίος πλέον θα αναφέρεται σε επιτρεπόμενες δραστηριότητες κατηγορίας Α1, Α2 και Β αντί για δραστηριότητες υψηλής, μέσης ή χαμηλής όχλησης. Έτσι καθιερώνεται ένα πιο ακριβές σύστημα για τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, αλλά και αποφεύγεται η περιττή διπλή αδειοδότηση.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μειώνεται η περιβαλλοντική προστασία με την κατάργηση των οχλήσεων;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αντιθέτως, η περιβαλλοντική προστασία αυξάνεται. Η αδειοδότηση θα γίνεται πλέον με αμιγώς περιβαλλοντικά κριτήρια, τα οποία έχουν ενσωματώσει όλες τις πρόσφατες τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις. Τα κριτήρια αυτά θα συνεκτιμούν το σύνολο των επιδράσεων που θα έχει ένα έργο ή μια δραστηριότητα στο περιβάλλον. Έτσι, ενώ θα έχει μειωθεί ένα περιττό γραφειοκρατικό βήμα, η εξέταση των επιπτώσεων στο περιβάλλον θα είναι ολιστική και πολύ λεπτομερέστερη.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μετά την κατάργηση των οχλήσεων, θα υπάρξουν επιχειρήσεις που θα βρεθούν να λειτουργούν εκτός του νέου πλαισίου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στόχος του Υπουργείου είναι να υπάρχει ξεκάθαρο πλαίσιο λειτουργίας για όλες τις επιχειρήσεις και όχι πολλαπλά κριτήρια που γενούν ασάφειες και δίνουν περιθώρια στη Διοίκηση για διαφορετικές ερμηνείες. Γι αυτό το λόγο φεύγουμε πια από τα δύο κριτήρια (όχληση, περιβαλλοντική κατάταξη) και επιλέγουμε αυτό της περιβαλλοντικής κατάταξης.

Στόχος μας είναι με την ταύτιση να μην βρεθεί καμία επιχείρηση σε δεινή θέση. Σε κάθε περίπτωση και για να μην υπάρξει νομικό κενό, θεσπίζεται μεταβατική διάταξη για τη λειτουργία και τον εκσυγχρονισμό όλων των υφιστάμενων επιχειρήσεων με ορίζοντα τριάντα ετών.

• ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ: ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ Ν.4442/2016 ΠΕΡΙ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μειώνονται περιττές γραφειοκρατικές διαδικασίες προκειμένου να αρχίσει να λειτουργεί η επιχείρησή μου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αναδιατυπώνονται οι γενικές αρχές αδειοδότησης των επιχειρήσεων προς μια πιο φιλική για το επιχειρείν κατεύθυνση, αποσαφηνίζοντας ότι επί της αρχής η έναρξη λειτουργίας είναι ελεύθερη και ότι απαιτείται έγκριση λειτουργίας ή εγκατάστασης μόνο για τις απολύτως απαραίτητες περιπτώσεις για την αποφυγή κινδύνων  (περιβαλλοντικών, οικονομικών, δημοσίου συμφέροντος, κ.α). Παράλληλα, μεταπίπτουν από το καθεστώς έγκρισης λειτουργίας, στο καθεστώς απλής γνωστοποίησης η συντριπτική πλειοψηφία των οικονομικών δραστηριοτήτων και αποτελεί πλέον ευθύνη του επιχειρηματία να τηρεί την κείμενη νομοθεσία όπως προβλέπεται, χωρίς να προηγηθεί έλεγχος έγκρισης. Το δημόσιο διατηρεί προφανώς το δικαίωμα ελέγχου τήρησης της κείμενης νομοθεσίας μετά την έναρξη λειτουργίας

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η νομοθεσία για τις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων είναι κατακερματισμένη. Πώς μπορώ να γνωρίζω όλο το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει για την επιχείρησή μου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτό είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα που για πρώτη φορά προσπαθούμε να το επιλύσουμε με τη χρήση προτύπων. Πλέον, παρέχεται η δυνατότητα στη Διοίκηση να επιβάλλει την τήρηση προτύπων στη θέση των υφιστάμενων πολυδαίδαλων διοικητικών διαδικασιών, τόσο για την εξασφάλιση τήρησης των απαιτούμενων όρων και προϋποθέσεων όσο και για τη δυνατότητα μετάπτωσης μιας δραστηριότητας από το καθεστώς της έγκρισης στο καθεστώς της γνωστοποίησης. Ορίζεται, περαιτέρω, ότι η πιστοποίηση και ο έλεγχος της συμμόρφωσης με συγκεκριμένα πρότυπα για την άσκηση συγκεκριμένης οικονομικής δραστηριότητας θα γίνεται από διαπιστευμένους από το Εθνικό Σύστημα Υποδομών Ποιότητας (ΕΣΥΠ) δημοσίους ή ιδιωτικούς φορείς, με παράλληλη πρόβλεψη ρυθμίσεων σχετικά με τη λειτουργία των ως άνω φορέων, καθώς και τη διασφάλιση της αμεροληψίας τους.

• ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι αλλάζει στο πλαίσιο των ελέγχων;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Για πρώτη φορά δίνεται το δικαίωμα και σε ιδιώτες να πιστοποιηθούν ως ελεγκτές. Δημοσιεύονται Οριζόντιοι Οδηγοί, οι οποίοι είναι γνωστοί τόσο στις ελεγκτικές αρχές όσο και στους επιχειρηματίες.

Οι έλεγχοι γίνονται βάσει ετήσιου ή πολυετούς προγράμματος που βασίζεται αποκλειστικά στην αξιολόγηση του κινδύνου.

Για κάθε οικονομική δραστηριότητα ορίζεται μόνο μία αρχή ελέγχου και προβλέπονται πρωτόκολλα συνεργασίας μεταξύ των κεντρικών και των άλλων αρχών που αναλαμβάνουν καθήκοντα εποπτείας.

Όλες οι διαδικασίες δημοσιεύονται σε ενιαίο πληροφοριακό σύστημα.

• ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΕΠΑ)

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι νέο φέρνει το κεφάλαιο για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ);

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο κρατικός προϋπολογισμός χωρίζεται σε τακτικό προϋπολογισμό, ο οποίος καλύπτει τακτικά έξοδα και πάγιες δαπάνες του κράτους (όπως μισθοί και συντάξεις), και σε πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Το τελευταίο συνιστά το βασικό εργαλείο άσκησης αναπτυξιακής / επενδυτικής πολιτικής της χώρας, και περιλαμβάνει το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος από το οποίο χρηματοδοτούνται τα έργα του ΕΣΠΑ και άλλων προγραμμάτων που εμπεριέχουν ενωσιακούς πόρους, και το εθνικό σκέλος, από όπου χρηματοδοτούνται τα έργα που εκτελούνται αποκλειστικά με εθνικούς πόρους.

Πρέπει να τονισθεί ότι τα προγράμματα δημοσίων επενδύσεων συνιστούν διεθνώς, σημαντικό παράγοντα μόχλευσης της οικονομίας, στο σύνολό της. Σύμφωνα με τη διεθνή οικονομική θεωρία η αύξηση των δημοσίων επενδύσεων επηρεάζει θετικά την παραγωγικότητα της οικονομίας, μέσω του συνολικού ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου. Οι απόψεις αυτές επιβεβαιώνονται και από πρόσφατες μελέτες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τις δημόσιες επενδύσεις στις ευρωπαϊκές χώρες. Στις μελέτες αυτές διαπιστώνεται, ότι η δημοσιονομική κρίση επέφερε συρρίκνωση των προγραμμάτων δημοσίων επενδύσεων στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Ταυτόχρονα επισημαίνεται ότι η σύγχρονη τάση της εκ νέου ενίσχυσης των δημοσίων επενδύσεων των χωρών, μπορεί πραγματικά να συμβάλει στην ανάπτυξη, με την προϋπόθεση της κατάλληλης και στοχευμένης επιλογής των έργων που χρηματοδοτούνται, καθώς και της διασφάλισης της αποτελεσματικότητάς τους. Η εκπλήρωση των προϋποθέσεων αυτών περνά μέσα από την εφαρμογή ενός συγκροτημένου συστήματος διαχείρισης για την κατάρτιση και την υλοποίηση των προγραμμάτων δημοσίων επενδύσεων, κάτι που αποτελεί πραγματικότητα για τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, ήδη από πολλές δεκαετίες.

Με το προτεινόμενο κεφάλαιο εισάγεται και στη χώρα μας, η έννοια του προγραμματισμού στον σχεδιασμό, την εφαρμογή, την παρακολούθηση και τον έλεγχο των αναπτυξιακών παρεμβάσεων, που χρηματοδοτούνται από τους εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς ακριβώς έχει σήμερα η κατάσταση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στο εθνικό ΠΔΕ τα έργα εντάσσονται με αποσπασματικό τρόπο απ’ ευθείας σε κωδικούς εγγραφής πιστώσεων από το ΠΔΕ σύμφωνα με τις Εγκυκλίους ή τις οδηγίες, που εκδίδονται  κάθε χρόνο από τη Διεύθυνση Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Οι προτάσεις που υποβάλλουν οι φορείς για τα έργα της αρμοδιότητάς τους δεν αξιολογούνται με βάση κάποια κριτήρια που να αφορούν πχ το κατά πόσον υπηρετούν αναπτυξιακούς στόχους, ούτε με βάση τα αναμενόμενα αποτελέσματά τους για την οικονομία και την κοινωνία.  Εντάσσονται με μόνο ουσιαστικό περιορισμό τα όρια των δαπανών του Κρατικού Προϋπολογισμού και το ύψος των πιστώσεων, που καθορίζουν οι σχετικές αποφάσεις του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, σύμφωνα με τις αρμοδιότητες, που του ανατίθενται από τον ν. 4270/2014 (Α΄ 143).

Μάλιστα, με την πάροδο των ετών, το εθνικό ΠΔΕ υποβιβάστηκε σε έναν δορυφόρο του ΕΣΠΑ, υπηρετώντας την πρακτική της ένταξης σε αυτό είτε όσων έργων εξυπηρετούσαν την ωρίμανση / προετοιμασία του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους είτε αυτών που απλά «δεν ήταν δυνατόν να ενταχθούν κάπου αλλού».

 Σε όλες τις περιπτώσεις και με μόνη εξαίρεση τη μικρή κατηγορία των «αναπτυξιακών προγραμμάτων ειδικού σκοπού»

• κανένα κριτήριο δεν υφίσταται για την αξιολόγηση της σκοπιμότητας ή / και την προτεραιοποίηση της ένταξης των προτεινόμενων έργων,

• κανένα σύστημα δεν παρακολουθεί την εξέλιξη του εθνικού προγράμματος και την πορεία των έργων, σύμφωνα με τα στοιχεία που δηλώνονται στις προτάσεις των φορέων και στα τεχνικά δελτία των έργων κατά την ένταξή τους,

• δεν υφίστανται ουσιαστικά κριτήρια για την αποδοχή ή την απόρριψη των οικονομικών και άλλων μεταβολών,

• δεν υπάρχει συγκεκριμένος δεσμευτικός χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης,

• καμιά διαδικασία δεν προβλέπεται για τον έστω δειγματοληπτικό έλεγχο της υλοποίησης των έργων.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι είναι και σε τι φιλοδοξεί το Κεφάλαιο περί του ΕΠΑ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Με αφετηρία την εμπειρία των διαδικασιών σχεδιασμού και υλοποίησης του ΕΣΠΑ, και το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο που διέπει το εθνικό ΠΔΕ το κεφάλαιο αυτό φιλοδοξεί να θέσει τις βάσεις ενός ολοκληρωμένου συστήματος για την κατάρτιση, τη διαχείριση, την παρακολούθηση  και τον έλεγχο ενός Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ).

Βασική αρχή του ΕΠΑ αποτελεί ο αυτόνομος, μεσοπρόθεσμος προγραμματικός σχεδιασμός, που θα συνδυάζεται παράλληλα με τη διαμόρφωση μιας σχέσης συνέργειας / συμπληρωματικότητας με τις συγχρηματοδοτούμενες δράσεις.

Με το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων  να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην κατάρτιση και το συντονισμό του, το ΕΠΑ περιλαμβάνει διαδικασίες διαβούλευσης και έχει σημαντικά αποκεντρωτικό χαρακτήρα, καθώς προβλέπεται ότι οι φορείς θα διαχειρίζονται οι ίδιοι την εφαρμογή και τους πόρους του δικού τους επιμέρους τομεακού ή περιφερειακού προγράμματος. (Αντιστοίχιση με ΕΣΠΑ)

Το ΕΠΑ εγκαινιάζει για το εθνικό ΠΔΕ:

• τη μεσοπρόθεσμη στοχοθεσία και την υπαγωγή των έργων σε στρατηγικούς στόχους και ιεραρχούμενες αναπτυξιακές προτεραιότητες

• την εφαρμογή ενός Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου για το Εθνικό ΠΔΕ, μέσα από το οποίο τα έργα και τα προγράμματα θα παρακολουθούνται, θα ελέγχονται και θα αξιολογούνται ως προς την επίτευξη των αποτελεσμάτων τους.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι τα γενικά χαρακτηριστικά του ΕΠΑ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

• Η κατάρτιση του ΕΠΑ βασίζεται στις κατευθύνσεις και στις εκάστοτε ανάγκες που προκύπτουν από τη χάραξη ενός σχεδίου ανάπτυξης της χώρας με στόχο την παραγωγική ανάταξη και την κοινωνική συνοχή.

• Η διάρκεια της κάθε προγραμματικής περιόδου ορίζεται κατά κανόνα σε πέντε έτη.

• Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης υλοποιείται με τους εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, που προσδιορίζονται με  την απόφαση έγκρισής του.

• Το ΕΠΑ δύναται να προβλέπει τη σύσταση αποθεματικών.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι η κεντρική Υπηρεσία συντονισμού του ΕΠΑ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων αποτελεί την κεντρική Υπηρεσία Συντονισμού του ΕΠΑ (ΥΣ – ΕΠΑ). Στο πλαίσιο αυτό υποστηρίζεται από τη Διεύθυνση Διαχείρισης του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Δι.Δι.Ε.Π).

Η Δι.Δι.Ε.Π. θέτει διαχειριστικούς ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους και κατευθύνει / παρακολουθεί την υλοποίησή τους, σε σχέση με  το σχεδιασμό και την εφαρμογή του ΕΠΑ.

Ενδεικτικά, μεταξύ άλλων:

1) Συντονίζει τη διαδικασία κατάρτισης του ΕΠΑ και των προγραμμάτων του.

2) Παρακολουθεί την εφαρμογή των προγραμμάτων, ιδίως ως προς επίτευξη των στόχων τους,.

3) Καταρτίζει το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου και τις πιθανές αναθεωρήσεις του.

4) Αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την απλούστευση και επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης των έργων του ΕΠΑ σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία.

Πραγματοποιεί επιτόπιες επιθεωρήσεις σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο.

• ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια η αποστολή του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ) και ποιοι θα συμμετέχουν;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Είναι το ανώτατο γνωμοδοτικό όργανο της Πολιτείας σε ό,τι αφορά τη χάραξη εθνικής πολιτικής στην Έρευνα, την Τεχνολογία και την ανάπτυξη της Καινοτομίας.

Διακεκριμένοι Έλληνες Επιστήμονες, Ακαδημαϊκοί και προσωπικότητες από το οικοσύστημα της Καινοτομίας. Θα συγκροτήσουν ένα 11μελές όργανο, το οποίο θα έχει ως βασική ευθύνη τη χάραξη πολιτικών για να καλύψουμε το χάσμα μεταξύ Έρευνας και Καινοτομίας στη χώρα.

Στις αρμοδιότητες του ΕΣΕΤΕΚ είναι η υποβολή προτάσεων για την υλοποίηση πολιτικών μετασχηματισμού της Έρευνας σε Καινοτομία και εν γένει της διασύνδεσης του παραγόμενου ερευνητικού αποτελέσματος με την επιχειρηματικότητα.

Έχει επίσης την ευθύνη να ενθαρρύνει δημόσιους φορείς να χρησιμοποιούν στη λειτουργία τους καινοτομικά προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά και πολιτικές στη βάση του ερευνητικού έργου που εκπονούν τα εποπτευόμενα από τη ΓΓΕΤ ερευνητικά κέντρα. Η χώρα μας προσφέρει σημαντική δημόσια χρηματοδότηση την Έρευνα, αλλά δε φροντίζει να αξιοποιήσει τα αποτελέσματα της στη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού. Αυτό πρέπει να αλλάξει.

• ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΑΕ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι είναι η Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ενώ οι ελληνικές εξαγωγές αυξάνονται σταθερά τα τελευταία χρόνια, οι εισαγωγές αυξάνονται με μεγαλύτερο ρυθμό. Αυτό έχει οδηγήσει σε διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος της Ελλάδας. Έτσι, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά τον μήνα Ιούλιο του 2019 ήταν στο 1,8 δις, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 6,3% έναντι του Ιουλίου του 2018. Είναι επομένως σημαντικό για την συνολική ανάκαμψη της οικονομίας, παράλληλα με την ενίσχυση του εγχώριου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, να δημιουργήσουμε νέες αγορές για τα Ελληνικά προϊόντα και να βοηθηθούν οι εξωστρεφείς επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να διεισδύσουν σε αυτές.

Ένα βασικό πρόβλημα στην μέχρι τώρα στρατηγική της Ελλάδας ήταν ακριβώς η απουσία μακροχρόνιου σχεδιασμού και η μη συντονισμένη προσέγγιση των διάσπαρτων υπηρεσιών που καλούνται να διευκολύνουν τους δυνητικούς εξαγωγείς.

Σήμερα η Κυβέρνηση υλοποιεί μία από τις βασικές της δεσμεύσεις, για την ενοποίηση των δομών εξωστρέφειας υπό το Υπουργείο Εξωτερικών, με την παράλληλη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στον εθνικό στόχο αύξησης των εξαγωγών. Πρόκειται για σημαντική αναβάθμιση της οικονομικής διπλωματίας, κατά τα πρότυπα των άλλων προηγμένων χωρών και των ανταγωνιστών μας.

Η Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε., που αποτελεί μετεξέλιξη του οργανισμού «Invest in Greece» και μεταφέρεται στο Υπουργείο Εξωτερικών,  θα είναι ο φορέας που θα αναλάβει το έργο αυτό.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιές είναι οι αλλαγές που συντελούνται στο Enterprise Greece;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

• Ενισχύεται ο ρόλος του, προκειμένου να μην υστερεί σε σύγκριση με αντίστοιχους φορείς στήριξης της επιχειρηματικότητας και εξωστρέφειας άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά τα πρότυπα αντίστοιχων ευρωπαϊκών καλών πρακτικών στον τομέα της εξωστρέφειας.

• Διευρύνονται οι αρμοδιότητές του και καθίσταται βασικό εργαλείο υποστήριξης των μικρο-μεσαίων επιχειρήσεων ως προς τις εξαγωγές και τις επενδύσεις.

• Αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο στην προσέλκυση άμεσων επενδύσεων, ενώ παράλληλα δικτυώνει και προβάλλει την ελληνική επιχειρηματικότητα στις διεθνείς αγορές.

• Εντασσόμενο στην εποπτεία του Υπουργείου Εξωτερικών, επανατοποθετείται κομβικά στο διεθνές πλέγμα οικονομικών και εμπορικών σχέσεων της χώρας.

• Υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εξωτερικών, αξιοποιεί το δίκτυο των Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, δημιουργώντας λειτουργικές συνέργειες κατά την υλοποίηση των δράσεων εξωστρέφειας στο πλαίσιο της άσκησης εξωτερικής πολιτικής της χώρας.

• Η Enterprise Greece, μέσω των ακολούθων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ), πλέον αποκτά «αντένες» στο εξωτερικό, που συνδράμουν συνεκτικά στην υλοποίηση των δράσεών της.

• Ταυτόχρονα γίνεται ο πρώτος φορέας που υιοθετεί τις δικλίδες ασφαλείας της νεοσύστατης Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, προκειμένου να διασφαλιστεί τόσο η διαφάνεια και η λογοδοσία, με δομές και πολιτικές πρόληψης και καταπολέμησης της διαφθοράς, όσο και η ενίσχυση της ακεραιότητας και του επιχειρηματικού ήθους.

• Λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας, θεσπίζεται Συμβούλιο Εξωστρέφειας για την παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης προς το Enterprise Greece με την στιβαρή συμμετοχή συλλογικών φορέων της αγοράς, επιχειρηματικών ενώσεων και ειδικών εμπειρογνωμόνων.

B. ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Γιατί έχουν θέση στο νομοσχέδιο για την Ανάπτυξη οι διατάξεις αυτές;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Απαραίτητη προϋπόθεση για την πυροδότηση της αναπτυξιακής διαδικασίας και την προσέλκυση επενδύσεων ώστε να δημιουργηθούν πολλές και καλές νέες θέσεις εργασίας είναι η επιστροφή στην ευρωπαϊκή κανονικότητα.

Οι διατάξεις του νομοσχεδίου για τα εργασιακά συμβάλλουν σε αυτό με την άμεση εφαρμογή κανόνων του ευρωπαϊκού κοινωνικού κεκτημένου και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας. Επιπρόσθετα, υπάρχουν και διατάξεις που διευκολύνουν από διοικητικής πλευράς τον έλεγχο συμμόρφωσης, την καταπολέμηση της υποδηλωμένης εργασίας. Τέλος υπάρχουν ερμηνευτικού χαρακτήρα διατάξεις που  ενισχύουν την προστασία των εργαζομένων και δυσκολεύουν την κατάχρηση του συστήματος.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η εντύπωση που δημιουργείται είναι ότι μειώνεται η προστασία των μισθωτών με τέτοια μέτρα. Ποιος θα τους προστατεύει τώρα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η προστασία των μισθωτών όχι μόνο δεν μειώνεται ούτε στο ελάχιστο, αλλά αντιθέτως αυξάνεται. Για παράδειγμα, εκεί όπου υπάρχουν καθυστερήσεις των δεδουλευμένων αποδοχών, οι ίδιοι οι εργαζόμενοι ξέρουν πολύ καλά πως χρειάζεται να ισορροπήσουν τις αδήριτες προσωπικές ανάγκες με τον κίνδυνο να κλείσει μία ώρα αρχύτερα η επιχείρηση. Ο ποινικός χαρακτήρας της καθυστέρησης των δεδουλευμένων αποδοχών παραμένει. Η διάταξη σχετίζεται μόνο με το πότε μπορεί να θεωρηθεί ότι η καθυστέρηση ισοδυναμεί με απόλυση.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δηλαδή τι λέει η νέα ρύθμιση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στο εξής θα θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας αν ο εργοδότης καθυστερήσει πέραν των 2 μηνών να σας καταβάλει δεδουλευμένες αποδοχές, ανεξαρτήτως της αιτίας της καθυστέρησης. Η ανάκαμψη της οικονομίας πρέπει να συμβαδίζει με την εγκατάλειψη κακών εργοδοτικών πρακτικών. Η αοριστία της προηγούμενης διάταξης άφηνε στον δικαστή να κρίνει, που σημαίνει ότι στην πράξη είχαν αβεβαιότητα τόσο ο καλόπιστος εργαζόμενος όσο και ο καλόπιστος εργοδότης. Σημειωτέον ότι η αοριστία ωφελούσε τους κακόπιστους, που την εκμεταλλευόντουσαν για να μεταβούν ανώδυνα σε αδήλωτη εργασία και ταυτόχρονη λήψη επιδομάτων. Επίσης, δημιουργούσε αύξηση των προσφυγών στα δικαστήρια, με ανάλογη επιβάρυνση της Δικαιοσύνης και των ιδίων των προσφευγόντων.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Είμαι εργαζόμενος με μερική απασχόληση. Τι αλλάζει στο καθεστώς απασχόλησής μου με αυτές τις διατάξεις;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εφεξής, εάν ο εργοδότης ζητήσει στον εργαζόμενο να απασχοληθεί επιπλέον ώρες πέραν του συμφωνηθέντος ωραρίου (και σε κάθε περίπτωση, μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου εργασίας), τότε οι επιπλέον αυτές ώρες θα αμείβονται με προσαύξηση 12%. Κατ΄ αυτό τον τρόπο επιδιώκεται η περαιτέρω ενίσχυση της εργασίας πλήρους ωραρίου (καθώς αυτή αποτελεί κεντρική επιλογή της πολιτικής μας για την αγορά εργασίας) και, κυρίως, η αποτροπή των εργοδοτών από την συστηματική προσφυγή σε καταχρηστικού τύπου συμβάσεις μερικής απασχόλησης.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Είμαι εργαζόμενος με μερική απασχόληση. Συχνά μου ζητείται να δουλέψω πέρα από τις ώρες που έχω συμφωνήσει με τον ιδιοκτήτη της εταιρείας. Μπορώ να αρνηθώ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Επαναδιατυπώνονται και επιβεβαιώνονται οι υφιστάμενες διατάξεις για το δικαίωμα των εργαζομένων να αρνηθούν την πρόσθετη απασχόληση χωρίς να υπάρξουν επιπτώσεις. Συγκεκριμένα, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή πρόσθετης εργασίας εάν δεν είναι σε θέση να την παράσχει και, φυσικά, εάν αυτή η άρνηση δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη. Σε κάθε περίπτωση, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί όταν του ζητείται τακτικά («κατά συνήθη τρόπο») να εργαστεί υπερωριακά.

Η Κυβέρνηση επανειλημμένα έχει δηλώσει την πρόθεσή της να ενισχύσει την επιχειρηματικότητα, που αποτελεί το μέσο για την δημιουργία πολλών και ποιοτικών θέσεων εργασίας. Ωστόσο, είναι δεδομένο ότι και η επιχειρηματική κοινότητα θα πρέπει να τηρεί την εργατική νομοθεσία και οι εργοδότες να σέβονται την αξία και τον χρόνο των εργαζομένων τους. Θα ελέγχονται και μάλιστα αυστηρά για αυτό.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Φέρνετε, όμως, νέες ρυθμίσεις και σε ό,τι αφορά τις συλλογικές συμβάσεις, την αρμοδιότητα για τη σύναψή τους, την ισχύ και την επέκταση τους. Τι αλλάζει;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Καταρχάς επιβεβαιώνουμε τη δομή και τις βασικές αρχές των συλλογικών διαπραγματεύσεων, με σεβασμό στη συλλογική αυτονομία των κοινωνικών εταίρων. Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας διακρίνονται σε  εθνικές γενικές, σε κλαδικές, σε επιχειρησιακές, σε εθνικές ομοιοεπαγγελματικές και σε τοπικές ομοιοεπαγγελματικές. Οι κλαδικές, επιχειρησιακές και εθνικές ή τοπικές ομοιοεπαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις δεν επιτρέπεται να περιέχουν όρους εργασίας δυσμενέστερους για τους  εργαζόμενους από τους όρους εργασίας των εθνικών γενικών συλλογικών συμβάσεων.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια σύμβαση εργασίας θα υπερισχύει αν «συντρέχουν» περισσότερες των δύο; Για παράδειγμα μια κλαδική ή μια επιχειρησιακή με όμοιο-επαγγελματική συλλογική σύμβαση εργασίας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το ζήτημα της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης όταν συντρέχουν περισσότερες της μιας συλλογικές συμβάσεις, όπως άλλωστε και η επέκταση/διάρκεια των συλλογικών συμβάσεων εξέτασε και η Επιτροπή Ειδικών Εμπειρογνωμόνων, η οποία δημοσίευσε τον Σεπτέμβριο του 2016 τις Συστάσεις της για την αναθεώρηση των θεσμών της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα. Η επιτροπή έλαβε υπόψη τι ισχύει στις άλλες 27 χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρατηρήθηκε, λοιπόν, ότι με τα χρόνια κέρδισε έδαφος η πρακτική -σε περιπτώσεις εκτάκτων οικονομικών αναγκών κυρίως μικρών επιχειρήσεων- να γίνονται εξαιρέσεις κατά την εφαρμογή των όρων των συλλογικών συμβάσεων προκειμένου να διευκολυνθούν για να ορθοποδήσουν.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Άρα τι προτείνει το νομοσχέδιο ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το νομοσχέδιο προβλέπει εξαιρέσεις ειδικά για τις επιχειρήσεις που βρίσκονται σε αποδεδειγμένη οικονομική δυσχέρεια από κλαδικές συμβάσεις. Έτσι, δημιουργείται πεδίο ευελιξίας, ούτως ώστε οι επιχειρήσεις, σε συνεννόηση με τους εργαζομένους τους, να βρίσκουν τη χρυσή τομή στις εργασιακές σχέσεις που τους διέπουν, χωρίς την υποχρέωση εφαρμογής διατάξεων που είναι ανεφάρμοστες για αυτούς. Προφυλάσσονται με αυτόν τον τρόπο οι θέσεις εργασίας, και παρέχεται η δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Σε τι εξυπηρετεί η δημιουργία Μητρώου Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών. Δεν είναι κάτι σαν «φακέλωμα» του συνδικαλισμού;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Καθόλου. Αντιθέτως, το  Μητρώο θα βοηθήσει να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια στο συνδικαλιστικό τοπίο, να γνωρίζουν οι εργαζόμενοι και ολόκληρη η κοινωνία την «ταυτότητα» των οργανώσεων εργαζομένων και εργοδοτών, το καταστατικό τους, πόσα μέλη έχουν και πόσοι ψήφισαν για να εκλέξουν τις διοικήσεις τους, την οικονομική τους κατάσταση και τις πηγές χρηματοδότησης.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Με τις νέες ρυθμίσεις, όμως αλλάζει και ο τρόπος συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων από τα όργανα διοίκησης των Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών. Η προκήρυξη απεργίας γίνεται πιο δύσκολη;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ούτε πιο εύκολη ούτε πιο δύσκολη, αλλά θα διασφαλίζεται ότι θα είναι έγκυρη, ότι υπάρχει απαρτία που σημαίνει αντιπροσωπευτικότητα. Με την νέα δυνατότητα που καθιερώνουμε για τη συμμετοχή των εργαζομένων σε ηλεκτρονική εξ αποστάσεως ψηφοφορία θα σταματήσει το φαινόμενο να εκλέγονται διοικήσεις ή να αποφασίζονται απεργίες από γενικές συνελεύσεις με μικρή συμμετοχή. Δεν γίνεται τριάντα άτομα να αποφασίζουν για λογαριασμό 300. Με την ηλεκτρονική εξ αποστάσεως ψηφοφορία –υπό όρους που εγγυώνται την μυστικότητα της ψήφου- δίνεται η δυνατότητα σε όλα τα μέλη του συνδικαλιστικού οργάνου να συμμετέχουν ισότιμα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Και με την αδήλωτη εργασία, τί γίνεται;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σε περίπτωση που διαπιστώνεται μη αναγραφή εργαζομένου σε ισχύοντα πίνακα προσωπικού που τηρείται από τον εργοδότη, θα του επιβάλλεται (στον εργοδότη) πρόστιμο ποσού δέκα χιλιάδων πεντακοσίων (10.500) ευρώ για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο χωρίς να του ζητούνται εξηγήσεις. Με τις ρυθμίσεις που φέρνουμε εξορθολογίζουμε την αρχιτεκτονική των εκπτώσεων, δηλ. ο εργοδότης έχει σημαντική έκπτωση προστίμου (στις 2.000 ευρώ) εάν προσλάβει τον εργαζόμενο με σύμβαση πλήρους απασχόλησης για ένα χρόνο, αυστηροποιούμε τις κυρώσεις σε περίπτωση υποτροπής,  συστηματοποιούμε τους ελέγχους θεσπίζοντας υποχρεωτικούς επανελέγχους ενός 12μήνου και, το κυριότερο, δημιουργούμε μητρώο παραβατών για την αδήλωτη εργασία για να ενισχυθεί η επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα της Επιθεώρησης Εργασίας.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αυστηροποιείται κάτι για τους εργοδότες σε σχέση με τον ΕΦΚΑ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Προβλέπεται επιπλέον όπλο για να παταχθεί η εισφοροδιαφυγή και το οποίο στοχεύει σε εργοδότες με πολύ μεγάλη παραβατικότητα που συστηματικά δεν καταβάλουν τις εισφορές των εργαζομένων. Με τη νέα ρύθμιση, εκτός από την αναγκαστική είσπραξη των οφειλομένων, θα μπορεί να ανασταλεί η χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του ΕΦΚΑ για την υποβολή ΑΠΔ.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι άλλο αλλάζει στον ΕΦΚΑ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εξυπηρετούμε το κενό που υπήρχε για να μπουν στη ρύθμιση των 120 δόσεων και οφειλέτες για τους οποίους δεν έχει υπολογιστεί το σύνολο των οφειλών με ευθύνη του ασφαλιστικού φορέα. Είχε διαπιστωθεί μία δυσκολία υπαγωγής στην ρύθμιση σε αυτές τις περιπτώσεις. Πρόκειται κατά βάση για αυτοαπασχολούμενους και αγρότες, αλλά και κάθε άλλον που θα αντιμετωπίσει ανάλογο πρόβλημα. Υπενθυμίζεται ότι η ρύθμιση των 120 δόσεων, η υπαγωγή στην οποία έχει γίνει ευκολότερη και έχει επεκταθεί και σε επιχειρήσεις με οφειλή έως 1 εκ. ευρώ, είναι η τελευταία τέτοιου είδους. Η διάταξη δίνει παράταση έως 31/12 για επίλυση εκκρεμοτήτων σε όσους προσπάθησαν να ενταχθούν στην ρύθμιση και δεν μπόρεσαν με ευθύνη της υπηρεσίας.

Γ. ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ – 5G κλπ

• ΕΝΙΑΙΟΣ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι είναι ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης θα είναι ένας ηλεκτρονικός χάρτης της χώρας, που θα δίνει τη δυνατότητα σε όποιον θέλει, να πατάει ένα κλικ πάνω σε οποιοδήποτε σημείο του και να λαμβάνει όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για να ξέρει εάν επιτρέπεται στο συγκεκριμένο σημείο μια οικονομική δραστηριότητα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι στοιχεία θα μπορεί να δει κανείς στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Θα υπάρχουν όλες οι απαραίτητες πληροφορίες, βάσει των οποίων θα προκύπτει ποια οικονομική δραστηριότητα επιτρέπεται να ασκείται σε μια περιοχή. Οι πληροφορίες αυτές θα περιλαμβάνουν:

α. Όρους και περιορισμούς δόμησης

β. Χρήσεις γης

γ. Σχέδια πόλεων

δ. Ρυμοτομικές και οικοδομικές γραμμές

ε. Γεωτεμάχια κτηματολογίου (μόνον εφ’ όσον περιλαμβάνονται οι περιοχές όπου οι

πρώτες εγγραφές έχουν οριστικοποιηθεί)

στ. Δάση και δασικές εκτάσεις (μόνον εφ’ όσον περιλαμβάνονται σε δασικούς χάρτες

που έχουν κυρωθεί και οριστικοποιηθεί)

ζ. Περιοχές του δικτύου Natura 2000 ή περιοχές προστασίας ειδικών οικοτόπων

η. Ζώνες αιγιαλού, παραλίας και λιμένα

θ. Ύδατα, υδατορέματα, υγρότοπους, όχθες πλεύσιμων ποταμών και μεγάλων λιμνών

ι. Αρχαιολογικούς χώρους ή ιστορικούς τόπους

ια. Παραδοσιακούς οικισμούς, παραδοσιακά σύνολα ή προστατευόμενους χώρους

ιβ. Ειδικά σχέδια χωροθέτησης περιοχών παραγωγικών δραστηριοτήτων,

περιλαμβανομένων και των ειδικών σχεδίων χωρικής ανάπτυξης (όπως ΒΕΠΕ,

ΕΣΧΑΔΑ, ΕΣΧΑΣΕ).

ΕΡΩΤΗΣΗ: Σε τι χρησιμεύει ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης; Χρειάζεται μία ακόμη εφαρμογή για να βοηθά τους πολίτες;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης δεν είναι μια απλή εφαρμογή. Συγκεντρώνει όλα τα δεδομένα («γεωχωρικά δεδομένα») που απαιτούνται, ώστε κάθε ενδιαφερόμενος να γνωρίζει, ανά πάσα στιγμή και κατά τρόπο συγκεντρωτικό, ποια οικονομική δραστηριότητα επιτρέπεται σε οποιοδήποτε σημείο της χώρας. Γεωχωρικά δεδομένα είναι οποιαδήποτε πληροφορία έχουμε για αντικείμενα, δραστηριότητες ή φαινόμενα και ταυτόχρονα για τη θέση στην οποία αυτά εντοπίζονται. Ειδικά για τον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη, θα περιλαμβάνονται αποκλειστικά εκείνες οι γεωχωρικές πληροφορίες που συνδέονται με την άσκηση επενδυτικής ή κατασκευαστικής δραστηριότητας, δηλαδή τα χαρακτηριστικά των κτιρίων και εκτάσεων που καταγράφονται.

Δεν είναι όμως μόνο αυτό: ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης παράλληλα θα είναι δεσμευτικός και για τη Διοίκηση – θα είναι το εργαλείο που θα χρησιμοποιεί υποχρεωτικά και η Διοίκηση, για να προσδιορίζει πότε θα αδειοδοτεί μια δραστηριότητα και πότε θα αρνείται την αδειοδότηση. Έτσι, για πρώτη φορά οι διοικούμενοι και η Διοίκηση θα κινούνται με βάση τα ίδια ακριβώς δεδομένα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα, τα γεωχωρικά δεδομένα ήταν διάσπαρτα σε διάφορα αρχεία της διοίκησης (πολεοδομίες, Κτηματολόγιο, και άλλες), με αποτέλεσμα να δημιουργείται αβεβαιότητα στον ενδιαφερόμενο ως προς την πληρότητα της εικόνας που είχε για ένα ακίνητο, να απαιτείται πολύς χρόνος για την απόκτηση της πληροφορίας και υψηλό σχετικά κόστος. Έτσι, στον σχετικό δείκτη της Παγκόσμιας Τράπεζας περί κατοχύρωσης ιδιοκτησίας (Registering property index) στο πλαίσιο του Doing Business, η Ελλάδα κατατάσσεται 153η σε σύνολο 190 οικονομιών. Χρειάζονται 11 διαδικασίες για την εγγραφή ιδιοκτησίας, όταν ο μέσος όρος των πλούσιων οικονομιών του ΟΟΣΑ είναι  μόλις 4,7.

Μέσω της ένταξης του συνόλου των δεδομένων αυτών στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη παρέχονται εύκολα και χωρίς κόστος στον πολίτη ολοκληρωμένες, έγκυρες και θεσμικά ασφαλείς πληροφορίες. Με τον τρόπο αυτό, από τη μια πλευρά ενισχύονται η οικονομική ζωή της χώρας και η προσέλκυση επενδύσεων, από την άλλη πλευρά εξαλείφονται εστίες γραφειοκρατίας και διαφθοράς ως προς την παροχή των αναγκαίων δεδομένων από τη δημόσια διοίκηση.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πότε θα αρχίσει να εφαρμόζεται;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Με βάση τον νόμο, καθιερώνεται μία περίοδος, στην οποία οι υπηρεσίες θα αποστέλλουν όλα τα δεδομένα τους, ώστε να μπορεί να δημιουργηθεί ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης. Πολλά από αυτά θα πρέπει να ωριμάσουν (όπως να οριστικοποιηθούν οι δασικοί χάρτες ή οι εγγραφές στο κτηματολόγιο). Μόλις διατίθενται πλήρη δεδομένα, θα ξεκινήσει η πιλοτική εφαρμογή του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη από δύο Δήμους και σταδιακά θα επεκτείνεται.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης έχει μόνο ενημερωτικό χαρακτήρα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι. Ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης, όταν ολοκληρωθεί, θα είναι δεσμευτικός και για τη Διοίκηση. Οι πολίτες θα μπορούν να αναζητούν, από μία μόνο πηγή και χωρίς κόστος, τα δεδομένα που ισχύουν για μία συγκεκριμένη περιοχή ή ακίνητο. Ο καθένας πια θα ξέρει πού επιτρέπεται τι, μειώνοντας τον χρόνο και εξαλείφοντας την αβεβαιότητα. Η Διοίκηση δεν θα μπορεί να αρνηθεί να αδειοδοτήσει μια δραστηριότητα επικαλούμενη πληροφορίες, οι οποίες δεν βρίσκονται πάνω στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η έλλειψη ενός Εθνικού Μητρώου Υποδομών έχει ως συνέπεια να μην είναι σαφές ποιοι φορείς έχουν την αρμοδιότητα για τη συντήρηση και τον έλεγχο των δημοσίων υποδομών / δημοσίων κτιρίων (π.χ. η Κεντρική Διοίκηση, Οργανισμοί, οι Περιφέρειες ή  οι Δήμοι;) ιδίως μετά από ατυχήματα (βλ. στην Καβάλα όταν κατέρρευσε γέφυρα).

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως θα συγκροτηθεί και πώς ακριβώς θα λειτουργεί;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το  Εθνικό Μητρώο Υποδομών θα λειτουργεί σε ψηφιακή μορφή και όλοι θα έχουμε πρόσβαση στις πληροφορίες, που θα συγκροτούν κάτι σαν «βιβλιάριο υγείας» της υποδομής ή του κτηρίου. Μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, οι φορείς του δημοσίου   θα πρέπει να δηλώσουν, στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Μητρώου, τις υποδομές και τα κτήρια, η συντήρηση και ο έλεγχος των οποίων υπάγεται στην αρμοδιότητά τους.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι είδους πληροφορίες θα υπάρχουν στο Εθνικό Μητρώο Υποδομών;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στο ψηφιακό Μητρώο θα καταχωριστούν όλες οι δημόσιες υποδομές και κτήρια, πότε κατασκευάστηκαν, ποιος φορέας είναι  αρμόδιος για τη συντήρηση και τον έλεγχό τους, πότε και τις είδους εργασίες συντήρησης και ελέγχου έχουν γίνει. Έτσι ενισχύεται η λογοδοσία των αρμοδίων αρχών και ελέγχεται ευκολότερα σε τι βαθμό ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις  περί συντήρησης και αναβάθμισης.

• ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ  ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΚΕΡΑΙΩΝ ΣΤΗΝ ΞΗΡΑ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Γιατί χρειάζεται μία τόσο εκτεταμένη παρέμβαση στην νομοθεσία, ειδικά για τις κεραίες;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι τηλεπικοινωνίες συνδέονται άμεσα με την ευημερία των πολιτών, την πρόσβαση στην ενημέρωση, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία. Παράλληλα, είναι κομβικής σημασίας για την βελτίωση της παραγωγικότητας όλων των κλάδων της ελληνικής οικονομίας και αποτελούν την τεχνολογική βάση ως μια από τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ψηφιακή μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ελλάδας. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα σήμερα βιώνει ψηφιακό χάσμα, και βρίσκεται μόλις στην 27η θέση στην ΕΕ στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (Digital Economy and Society Index – DESI 2019). Μέχρι σήμερα, το νομοθετικό πλαίσιο είναι αποσπασματικό και δυσλειτουργικό, ενώ δεν έχουν ενσωματωθεί σε αυτό οι νέες εξελίξεις όσον αφορά την ασφάλεια των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων και τις προδιαγραφές για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, όπως τα δίκτυα 5ης γενιάς (5G).

Οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών έχουν επενδύσει διαχρονικά πάνω από 9 δις στην Ελληνική οικονομία και αποτελούν σταθερούς επενδυτές, ακόμη και μέσα στα χρόνια της κρίσης. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, κάθε ευρώ επένδυσης στον κλάδο αποφέρει €3 στην Ελληνική οικονομία, και αντίστοιχα, κάθε θέση εργασίας σχετική με τις επενδύσεις υποστηρίζει συνολικά 2,4 θέσεις εργασίας στην Ελληνική οικονομία. Είναι επομένως απολύτως αναγκαίο να εμπεδωθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ διοίκησης και τηλεπικοινωνιακών παρόχων, και οι απαραίτητες διαδικασίες για την αδειοδότηση των επενδύσεων να γίνονται γρήγορα και με ασφάλεια δικαίου.

Έτσι επιτυγχάνεται η ομαλή λειτουργία των υφιστάμενων δικτύων κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα, η ανάπτυξη δικτύων νέας γενιάς κινητής τηλεφωνίας, η ασφάλεια υλοποίησης επενδύσεων που θα αγγίξουν τα €1,5 δισ. τα επόμενα δύο χρόνια. Οι επενδύσεις αυτές θα οδηγήσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας συνολικά, τον επαναπροσδιορισμό της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και την αναπτυξιακή πορεία του κράτους και των ελληνικών επιχειρήσεων.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι νέο φέρνει η νομοθετική παρέμβαση για τις κεραίες;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το νομοσχέδιο έρχεται να εκσυγχρονίσει το πλαίσιο αδειοδότησης και λειτουργίας των κεραιών της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα:

• Διαμορφώνει σύγχρονο καθεστώς αδειοδότησης των κεραιοσυστημάτων στα πρότυπα διεθνών καλών πρακτικών, με βάση τις προδιαγραφές που παρέχονται τόσο στις Οδηγίες της ΕΕ, όσο και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.  Πρόκειται για την εισαγωγή των διεθνών προτύπων που έχει θεσπίσει η Διεθνής Επιτροπή Προστασίας από την Μη Ιονίζουσα Ακτινοβολία (ICNIRP) περί ασφαλών ορίων έκθεσης στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, με στόχο την προστασία της ανθρώπινης υγείας.

• Ευνοεί την καινοτομία και τη χρήση ψηφιακών υπηρεσιών στη δημόσια διοίκηση και τις ΜμΕ αναβαθμίζοντας τις παρεχόμενες υπηρεσίες και επιταχύνει την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης.

• Προωθεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, και έτσι μεταρρυθμίζει και εκσυγχρονίζει τη χώρα, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής στρατηγικής κινητών επικοινωνιών.

• Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την έναρξη της πιλοτικής λειτουργίας δικτύου 5G στις 3 πόλεις της χώρας που έχουν επιλεγεί (Καλαμάτα, Τρίκαλα και Δήμος Ζωγράφου).

• Επιτρέπει επενδύσεις σε υποδομές ψηφιακής ανάπτυξης για την επέκταση του δικτύου 5G, που ενισχύουν την εθνική οικονομία. Πάνω σε αυτές τις υποδομές θα βασιστεί η ανάπτυξη του Διαδικτύου  των πραγμάτων (IoT, Internet of Things), θα διασυνδεθεί η τεχνολογική καινοτομία των  startups στη χώρα, η ανάπτυξη έξυπνων πόλεων, η ψηφιακή αναβάθμιση ΜμΕ, κ.ά.

• Προστατεύεται καλύτερα το φυσικό και το τεχνητό περιβάλλον και η δημόσια υγεία, μέσω των σαφέστερων ρυθμίσεων που εισάγονται, αλλά και του πλαισίου κυρώσεων σε περίπτωση παραβάσεων.

Εξίσου σημαντική όμως είναι η παρέμβαση που γίνεται για την παρακολούθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού της Ελλάδας: Συγκεκριμένα:

• Ενισχύεται το Εθνικό Παρατηρητήριο Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων που λειτουργεί στην Εθνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, με σκοπό τον διαρκή έλεγχο της τήρησης των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού στα ισχύοντα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, μέσω ενός διασυνδεδεμένου συστήματος σταθμών επεξεργασίας και σταθερών, κινητών και φορητών σταθμών μέτρησης των τιμών της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, με στόχο τη διαρκή ενημέρωση των πολιτών.

• Προβλέπεται η κατάρτιση ενός Εθνικού Ευρυζωνικού Σχεδίου από το αρμόδιο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Το Εθνικό Ευρυζωνικό Σχέδιο θα είναι ο οδικός χάρτης για την ανάπτυξη σύγχρονων δικτυακών υποδομών στη χώρα. Τέτοια δίκτυα είναι οι οπτικές ίνες, τα δίκτυα πέμπτης γενιάς (5G), το WiFi, οι υποδομές έξυπνων πόλεων, αλλά και οι διάδρομοι έξυπνης αυτοματοποιημένης οδήγησης. Είναι ακόμη και οι υποδομές σταθερών, ασυρματικών και δορυφορικών δικτύων τηλεπικοινωνιών καθώς και των εξειδικευμένων δικτύων που λειτουργούν ως Διαδίκτυο των πραγμάτων (ΙοΤ, Internet of Things).

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δεν είναι επικίνδυνο να επιτραπεί η αύξηση των ορίων ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, όπως και όλοι οι διεθνείς οργανισμοί υγείας συμφωνούν ότι μετά από 25 και πλέον χρόνια λειτουργίας της κινητής τηλεφωνίας δεν υπάρχουν πειστικά επιστημονικά τεκμηριωμένα στοιχεία ότι τα ασθενή σήματα ραδιοσυχνοτήτων από σταθμούς βάσης κινητής τηλεφωνίας και τα ασύρματα δίκτυα προκαλούν δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει οδηγίες και εκδώσει σύσταση «Σχετικά με τον περιορισμό της έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία έως 300 GHz». Σήμερα στην Ελλάδα τα όρια της ακτινοβολίας δεν ξεπερνούν το 70% του θεσπισμένου σε επίπεδο ΕΕ ορίου.

Τα χαμηλά όρια έκθεσης του κοινού δεν μειώνουν την έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, αλλά δημιουργούν την υποχρέωση πυκνότερου δικτύου κεραιών και βεβαίως αυξάνεται η ακτινοβολία που εκπέμπουν οι συσκευές. Όπως μπορείτε ενδεχομένως να τεκμηριώσετε και από προσωπική εμπειρία, όταν βρίσκεστε σε περιοχές με λιγότερο πυκνή κάλυψη, η ενέργεια που δαπανά η συσκευή σας για την διεκπεραίωση ενός τηλεφωνήματος ή την πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι περισσότερη, αυτό το διαπιστώνει κανείς και από την ταχύτητα που αδειάζει η μπαταρία του σε τέτοιες περιοχές.

Χωρίς εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου θα ανακοπεί η ψηφιακή ανάπτυξη της χώρας, εντείνοντας το ψηφιακό χάσμα της Ελλάδας με την ΕΕ και παγκοσμίως. Συνεπώς η Ελλάδα θα βρεθεί εκτός του οδικού χάρτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διάθεση δικτύων 5G και στην πρώτη φάση το 2020 και στην τελική το 2025, με ανυπολόγιστες συνέπειες στις αναπτυξιακές προσπάθειες που διεξάγονται.

• ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι είναι το Εθνικό Πρόγραμμα Ανασχεδιασμού και Απλούστευσης Διαδικασιών;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Όλοι έχουμε δει τις δαιδαλώδεις διαδικασίες που αντιμετωπίζουμε συχνά στην επαφή μας με το δημόσιο. Το Εθνικό Πρόγραμμα Απλούστευσης Διαδικασιών, θέτει στόχο την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, που κοστίζει σήμερα σε χρόνο και σε κόστος στους πολίτες, τις επιχειρήσεις, αλλά και την ίδια την δημόσια διοίκηση.

Στο πρόγραμμα, στο οποίο θα συμβάλλουν όλες οι υπηρεσίες του κράτους και θα έχει διυπουργικό συντονισμό, εντάσσονται όλες οι δράσεις απλούστευσης διοικητικών διαδικασιών, όπως για παράδειγμα η κατάργηση δικαιολογητικών και η απλοποίηση του νομοθετικού πλαισίου και η κωδικοποίηση. Επίσης, βασικές παράμετροι του προγράμματος είναι η ψηφιοποίηση των διαδικασιών και η διαλειτουργικότητα των συστημάτων, αλλά και η παροχή καλύτερης και πληρέστερης πληροφόρησης στους πολίτες και από τους πολίτες προς την διοίκηση, για την αναβάθμιση της εξυπηρέτησης.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Και γιατί τώρα θα πετύχει;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Διότι μία βασική τροχοπέδη στην ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής όλων μας είναι η δαιδαλώδης γραφειοκρατία. Οι σχέσεις των πολιτών και των επιχειρήσεων με το κράτος διέπονται από πολύπλοκους κανόνες που καλλιεργούν ασάφεια και ίσως δίνουν και περιθώριο στην ανάπτυξη φαινομένων διαπλοκής. Το πρόβλημα είναι διαπιστωμένο, αλλά μέχρι τώρα δεν είχε υπάρξει η συνεπής πολιτική βούληση για την αντιμετώπισή του.

Για πρώτη φορά, το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής και ειδικότερα η Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών εντάσσει ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης και περιορισμού της γραφειοκρατίας, με την δημιουργία ομάδας έργου και διυπουργική συμμετοχή.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι είναι το Παρατηρητήριο Γραφειοκρατίας ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το “Παρατηρητήριο Γραφειοκρατίας”, που θεσπίζεται στο Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, θα αναζητά και θα αποτυπώνει τα διοικητικά βάρη που προκύπτουν από την νομοθεσία και τις κανονιστικές πράξεις προς τους πολίτες, τις επιχειρήσεις, αλλά και τους ίδιους τους δημοσίους υπαλλήλους, και θα συντάσσει ετήσιες αναφορές για τις τάσεις της γραφειοκρατίας. Θα θέτει επίσης ποσοτικούς και ποιοτικούς στόχους βελτίωσης.

Το Παρατηρητήριο  αποτελεί το βασικό εργαλείο για τον εντοπισμό των πηγών γραφειοκρατίας, που δυσχεραίνουν το επιχειρηματικό περιβάλλον και ταλαιπωρούν τους πολίτες στις επαφές τους με το δημόσιο. Αποτελεί αναμφισβήτητα το πρώτο αναγκαίο βήμα για ένα Εθνικό Πρόγραμμα Ανασχεδιασμού και Απλούστευσης Διαδικασιών.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Υπάρχουν άλλες σημαντικές αλλαγές για την ψηφιακή αναβάθμιση της Ελλάδας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η κυβέρνηση έχει θέσει ως θεμελιώδη στόχο την αναβάθμιση των ψηφιακών υπηρεσιών προς τους πολίτες, τον εκσυγχρονισμό, ψηφιοποίηση και απλοποίηση των διαδικασιών, και την επιτυχή μετάβαση της Ελλάδας στην εποχή των δικτύων πέμπτης γενιάς 5G. Η προσπάθεια αυτή συστηματοποιείται με δύο κομβικές παρεμβάσεις που εισάγονται με το παρόν νομοσχέδιο:

Η πρώτη είναι η σύσταση Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου για τον ψηφιακό και διοικητικό μετασχηματισμό της Ελλάδας. Η Επιτροπή υπάγεται στον Υπουργό ψηφιακής διακυβέρνησης, και έχει ως βασικούς της στόχους την δημιουργία της στρατηγικής για ψηφιακό μετασχηματισμό και την απλούστευση των διαδικασιών, και τον συντονισμό των δράσεων όλων των αρμόδιων Υπουργείων και φορέων για αυτό τον σκοπό.

Η Επιτροπή θα αποτελείται από πρόσωπα εγνωσμένου κύρους και ειδικούς εμπειρογνώμονες από τον χώρο της πολιτικής, της επιστήμης  και των γραμμάτων και των τεχνών, που προσφέρουν αμισθί τις υπηρεσίες τους.

Η δεύτερη τομή είναι διοικητικής φύσεως αλλά μεγάλης σημασίας. Για πρώτη φορά, δημιουργείται στην Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης μία Γενική Διεύθυνση Κυβερνοασφάλειας. Καθώς οι νέες τεχνολογίες διεισδύουν όλο και περισσότερο στην καθημερινότητά μας και στην λειτουργία του κράτους, είναι αναγκαίο το κράτος να θωρακιστεί έναντι των κυβερνο-κινδύνων, και του ψηφιακού εγκλήματος. Η οργάνωση της κυβερνοασφάλειας υπαγορεύει την σύσταση της Γενικής Διεύθυνσης, που θα αναλάβει το πολύ σημαντικό αυτό έργο της προστασίας των δημοσίων υποδομών από κυβερνο-επιθέσεις.

Δ. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες είναι οι παρεμβάσεις που φέρνει η κυβέρνηση για να αναθερμάνει τον κατασκευαστικό κλάδο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η Κυβέρνηση νομοθετεί για να στηρίξει τον κατασκευαστικό κλάδο, τόσο των μεγάλων επιχειρήσεων, όσο και των κατοικιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, το 2008 οι επενδύσεις σε κατοικίες ξεπερνούσαν τα € 19 δις, ενώ το 2018 είχαν μειωθεί στο € 1,2 δις. Στις λοιπές κατασκευές, η εικόνα είναι εξίσου απογοητευτική: ενώ το 2008 οι επενδύσεις άγγιζαν τα € 11 δισ., το 2018 είχαν μειωθεί στα € 8,7 δις.

Για την στήριξη του κατασκευαστικού κλάδου των μεγάλων έργων, γίνονται οι εξής παρεμβάσεις:

• Ενιαίος ψηφιακός χάρτης: με τον Χάρτη θα υπάρχει για πρώτη φορά πλήρης εικόνα των γεωχωρικών δεδομένων για κάθε ακίνητο ή κτίριο στην Ελλάδα.  Όλοι θα ξέρουν με ένα κλικ τι επιτρέπεται και πού. Έτσι, μειώνεται δραστικά ο χρόνος απόκτησης της πληροφορίας, αλλά και το κόστος, καθώς τα δεδομένα θα διατίθενται δωρεάν. Με την πλήρη λειτουργία του Χάρτη, η διοίκηση δεν θα δύναται να αρνηθεί άδεια επένδυσης, βασιζόμενη σε δεδομένα που δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτόν.

• Παρεμβάσεις για την ταχύτερη υλοποίηση των μεγάλων κυρίως έργων, με έμφαση στα ΣΔΙΤ, την απλοποίηση των διαδικασιών ανάθεσης μελέτης-κατασκευής, και τις συμβάσεις παραχώρησης. Τα μεγάλα έργα έχουν πολλαπλό αναπτυξιακό αποτέλεσμα: αφενός δημιουργούν πολλές θέσεις εργασίας κατά την περίοδο κατασκευής τους, και αφ’ετέρου με την ολοκλήρωσή τους συμβάλλουν στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και προσφέρουν πολλές και καλές θέσεις εργασίας στις τοπικές κοινωνίες.

Ε. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

• ΦΟΡΈΑΣ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΎ ΠΆΡΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΏΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΏΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΉΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ «ΑΝΤΏΝΗΣ ΤΡΊΤΣΗΣ»

 ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιος είναι ο Φορέας Διαχείρισης Μητροπολιτικού Πάρκου Περιβαλλοντικών και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων και Ανάπτυξης Κοινωνικής Οικονομίας «Αντώνης Τρίτσης»;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο Φορέας Διαχείρισης Μητροπολιτικού Πάρκου Περιβαλλοντικών και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων και Ανάπτυξης Κοινωνικής Οικονομίας «Αντώνης Τρίτσης» συστάθηκε ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, εποπτευόμενο από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με το ν. 4414/2016. Σκοπός του φορέα είναι η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών και μαθητών, καθώς και η ανάδειξη της ιδιαίτερης αξίας του πρασίνου εντός του αστικού ιστού, η εκπόνηση μελετών και η υλοποίηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής προστασίας και εκπαίδευσης στο χώρο του Πάρκου, στον αστικό ιστό και στο φυσικό περιβάλλον της Αττικής, η διαχείριση και προστασία των θεσμοθετημένων υγρότοπων «Ρέμα Πύργου Βασιλίσσης» και «Τεχνητός Υγρότοπος Νερών Πύργου Βασιλίσσης», όπως και της ορνιθοπανίδας και των άλλων μορφών άγριας ζωής που αυτοί φιλοξενούν.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τί αλλάζει για τον Φορέα Διαχείρισης;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Με την προτεινόμενη διάταξη μεταφέρεται η εποπτεία του Φορέα Διαχείρισης του Πάρκου Τρίτση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στην Περιφέρεια Αττικής. Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται ο θεσμός της αποκέντρωσης της εποπτείας και των σχετικών αρμοδιοτήτων σε τοπικούς φορείς, οι οποίοι είναι οι πλέον κατάλληλοι για την διαχείριση του Φορέα και την αντιμετώπιση των προβλημάτων που ανακύπτουν, λόγω πληρέστερης γνώσης των συνθηκών και των αναγκών. Για τον σκοπό αυτό, πέραν της άνω εποπτείας που μεταφέρεται στην Περιφέρεια, προβλέπεται η συμμετοχή και των Δήμων Ιλίου και Αγίων Αναργύρων στη διαχείριση, από κοινού με την Περιφέρεια, του Φορέα, δια της συμμετοχής εκπροσώπων τους στη Διοίκηση του Φορέα. Με τον τρόπο αυτό, καθίσταται αποτελεσματικότερη η διαχείρισή του.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες αλλαγές επέρχονται στη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου του Φορέα»; Πώς διορίζονται τα μέλη;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στο πλαίσιο αυτό, η νέα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου του Φορέα, το οποίο διορίζεται με απόφαση του Περιφερειάρχη Αττικής, αποτελείται από 7 μέλη: τέσσερα μέλη από την Περιφέρεια Αττικής, εκ των οποίων το ένα μέλος από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ή το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ένα μέλος από τον Δήμο Ιλίου, ένα μέλος από τον Δήμο Αγίων Αναργύρων και ένα μέλος από την Κοινωνία των Πολιτών.

• ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες αλλαγές προωθεί το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι αλλαγές που προωθούνται είναι τρεις:

• Παροχή δυνατότητας σε όλους τους παλαιούς αποφοίτους (ήτοι σε όσους αποφοίτησαν μέχρι και το σχολικό έτος 2018-2019), οι οποίοι επιθυμούν να συμμετάσχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις υποψηφίων γενικού λυκείου του σχολικού έτους 2019-2020, να επιλέξουν αν θα εξεταστούν σύμφωνα με τους όρους και προϋποθέσεις, που θα ισχύσουν το σχολικό έτος 2019-2020 ή με τους όρους, προϋποθέσεις, εξεταστέα ύλη και διαδικασίες, που ίσχυσαν το σχολικό έτος 2018-2019.

• Άρση διαχωρισμού σχολών σε ελεύθερης πρόσβασης και κατόπιν εξετάσεων: Για τη διατήρηση του κύρους όλων των σχολών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με την προς ψήφιση ρύθμιση προβλέπεται η ενιαία αντιμετώπισή τους ως σχολών, στις οποίες η εισαγωγή των ενδιαφερομένων θα γίνεται μόνο μέσω πανελλαδικών εξετάσεων, και προτείνεται συναφώς η άρση της αδικαιολόγητης κατηγοριοποίησής τους σε σχολές «ελεύθερης πρόσβασης» και σε σχολές εισαγωγής «κατόπιν εξετάσεων».

• Απελευθέρωση των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών, καθώς απλουστεύονται οι διαδικασίες διαχείρισης των μεταπτυχιακών προγραμμάτων των πανεπιστημίων, όπως αυτά προβλέπονται στον ν. 4485/2017 προς τον σκοπό της προώθησης και διευκόλυνσης της έρευνας και της διδασκαλίας και της ενίσχυσης της αυτοδιοίκησης των Ιδρυμάτων.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι αλλαγές εισάγονται στα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία (ΠΠΣ);

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η νομοθετική ρύθμιση ενισχύει τα σχολεία αυτά και τους προσδίδει εκ νέου μεγαλύτερη ελευθερία στη διαμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος. Περαιτέρω, ενισχύεται συνολικά η λειτουργία των ΠΠΣ με τη ρύθμιση της μεταβατικής λειτουργίας και συγκρότησης των Επιστημονικών Εποπτικών Συμβουλίων (ΕΠΕΣ) των ΠΠΣ, τα οποία κατευθύνουν στην ουσία τη δράση των ΠΠΣ.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι προβλέπεται για την Επαγγελματική ισοδυναμία των τίτλων σπουδών;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Επαναφέρεται η δυνατότητα αναγνώρισης της επαγγελματικής ισοδυναμίας τίτλων σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κρατών – μελών της ΕΕ και τρίτων χωρών. Περαιτέρω, διατηρείται η δυνατότητα αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων, σύμφωνα με την Οδηγία 2005/36/ΕΚ, όπως ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με το Π.Δ. 38/10 και ισχύει. Επίσης, διευκολύνεται διαδικαστικά η διεκπεραίωση των σχετικών αιτήσεων. Σημειωτέον ότι οι μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις που διαπιστώνονται από τη σημερινή λειτουργία του ΣΑΕΠ, θέτουν ζητήματα συμβατότητας του ελληνικού δικαίου με τις υποχρεώσεις που απορρέουν για τα κράτη – μέλη από το ενωσιακό δίκαιο.

• ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (αφορά και τις αδειοδοτήσεις)

Η Ελλάδα κατατάσσεται 132η στον δείκτη Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, όσον αφορά την επιβολή της εφαρμογής των συμβάσεων (enforcing contracts), σε σύνολο 190 χωρών. Παράλληλα, απαιτούνται 1580 ημέρες για να επιλυθεί μία απλή διαφορά, ενώ η αυτοματοποίηση των διαδικασιών στα δικαστήρια είναι ακόμη πολύ χαμηλή.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πράγματι είναι γενική η διαπίστωση ότι πολίτες και επιχειρήσεις ταλαιπωρούνται επί χρόνια εξαιτίας των αργών ρυθμών απονομής Δικαιοσύνης. Χάνουν χρόνο και χρήμα. Τι αλλάζει με το αναπτυξιακό νομοσχέδιο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Επιταχύνονται οι διαδικασίες της Δικαιοσύνης με την ψηφιοποίηση των ένδικων μέσων. Από τον Ιανουάριο του 2021 υποχρεωτικά πλέον οι δικηγόροι και τα μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους θα πρέπει να καταθέτουν ηλεκτρονικά τα δικόγραφα και όλα τα σχετικά έγγραφα στο Συμβούλιο της Επικρατείας και στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια. Ηλεκτρονικά θα γίνονται και όλες οι όλες οι επιδόσεις των αποφάσεων.

Η ηλεκτρονική κατάθεση και επίδοση μειώνει την ταλαιπωρία για τους πολίτες, ενώ επιτρέπει ταχύτερη οργάνωση και μειώνει το κόστος για όλες τις πλευρές.

• ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες αλλαγές προβλέπονται για τις δημόσιες συμβάσεις;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η κυβέρνηση εισηγείται τρεις αλλαγές, με στόχο να επιταχυνθούν οι διαδικασίες υλοποίησης των αναγκαίων έργων υποδομών στην χώρα μας. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι στον προγραμματικό σχεδιασμό της Κυβέρνησης προβλέπονται επενδύσεις σε έργα υποδομής τουλάχιστον €10 δις σε βάθος τετραετίας, με στόχο την βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και της ανταγωνιστικότητας της χώρας. Παράλληλα, τα υπό σχεδιασμό έργα αναμένεται να δημιουργήσουν περί τις 43.000 θέσεις εργασίας ετησίως, σε όλη την Ελλάδα. Για να συμβεί αυτό, απαιτείται πρώτα από όλα καλύτερη οργάνωση αλλά και ευελιξία από το ίδιο το κράτος. Οι αλλαγές που θα διευκολύνουν αυτό το μεγάλο αναπτυξιακό άλμα είναι οι εξής:

• Για την αντιμετώπιση του προβλήματος της έλλειψης μελετών για τα έργα, απλοποιούνται οι προϋποθέσεις για τη σύναψη συμβάσεων μελέτης και κατασκευής δημοσίου έργου, προκειμένου να επιτευχθεί η ταχεία προώθηση των απαιτούμενων έργων υποδομών, κατά τρόπο απολύτως συμβατό με τις σχετικές διατάξεις του ενωσιακού δικαίου των δημοσίων συμβάσεων. Η απλοποίηση αυτή έχει ως περαιτέρω αποτέλεσμα τη διευκόλυνση της αξιοποίησης και οικοδόμησης ακινήτων του δημοσίου τομέα με αντιπαροχή.

• Στις συμβάσεις παραχώρησης, έχουν παρατηρηθεί καθυστερήσεις υλοποίησης λόγω των διαδικασιών απαλλοτρίωσης. Έτσι, μειώνεται το απαιτούμενο ποσοστό συντέλεσης απαλλοτριώσεων στο 50% καθώς και εκπόνησης της Έκθεσης Αναλυτικής Αρχαιολογικής Τεκμηρίωσης, προκειμένου να υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης, με αποτέλεσμα την επίσπευση της όλης διαδικασίας. Ενώ το έργο θα αρχίσει να εκτελείται, οι λοιπές απαλλοτριώσεις θα διεξάγονται παράλληλα.

• Τέλος, στα ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα), προβλέπονται διαδικασίες επιτάχυνσης του έργου σε περίπτωση ανεύρεσης αρχαιοτήτων, θεσπίζοντας ανώτατο όριο ανταπόκρισης των υπηρεσιών στους τρεις μήνες (δύο για την υπηρεσία, συν, αν χρειαστεί, ένας μήνας για το Υπουργείο Πολιτισμού). Πέραν αυτού του χρονικού ορίου προβλέπεται η δυνατότητα παράτασης των συμβατικών προθεσμιών για χρονικό διάστημα ίσο με αυτό της καθυστέρησης ανταπόκρισης των αρμόδιων υπηρεσιών και της καθυστέρησης που δύναται να προκύψει για την εκτέλεση εργασιών που τυχόν απαιτηθούν για την προστασία των ευρημάτων καθώς και το δικαίωμα ανόρθωσης τυχόν ζημιών από την εν λόγω καθυστέρηση.

• ΓΕΜΗ

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Για ποιο λόγο κρίθηκε σκόπιμη η κατάργηση  του Ν. 3419/2005 και η αντικατάστασή του με νέες διατάξεις;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στο πλαίσιο της προσπάθειας τόνωσης της επιχειρηματικότητας και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, δεν θα μπορούσε να παραληφθεί ο εκσυγχρονισμός του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ).

Το ΓΕΜΗ  αποτελεί το εθνικό Μητρώο της εμπορικής δημοσιότητας που αποσκοπεί στη διασφάλιση της νομιμότητας και στην εγκαθίδρυση περιβάλλοντος ασφάλειας και διαφάνειας στην άσκηση της εμπορικής  δραστηριότητας στη χώρα.

Ο υφιστάμενος νόμος δεν ανταποκρινόταν πλέον στις  πραγματικές ανάγκες και στις εξελίξεις, καθώς τόσο οι αλλαγές  στο εταιρικό δίκαιο συνολικά, όσο και οι υψηλές απαιτήσεις για έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση που σχετίζονται με τη διασύνδεση των ευρωπαϊκών Μητρώων από τον  Ιούνιο του 2017, κατέστησαν την αντικατάσταση του νόμου 3419/2005 επιτακτική.

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Με ποιο τρόπο  αντιμετωπίζεται  στο σχέδιο νόμου η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις που έως σήμερα ταλαιπωρούν τις επιχειρήσεις;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

• Δίδεται τέλος στις καθυστερήσεις που ταλαιπωρούν  τις Ανώνυμες Εταιρείες. Καταργείται η εμπλοκή δύο διαφορετικών Υπηρεσιών (Περιφερειακή Ενότητα και Υπηρεσία ΓΕΜΗ) κατά τη διαδικασία ελέγχου νομιμότητας και δημοσίευσης των πράξεων και στοιχείων των Α.Ε. στο ΓΕΜΗ. Στο εξής,  όλη η διαδικασία θα ολοκληρώνεται από μια μόνο Υπηρεσία, την Υπηρεσία ΓΕΜΗ.

• Προβλέπεται αυστηρή προθεσμία πέντε ημερών, εντός των οποίων θα πρέπει να διεκπεραιώνουν  τα αιτήματα των επιχειρήσεων οι Υπηρεσίες Γ.Ε.ΜΗ. Για πρώτη φορά προβλέπονται συνέπειες για τις ΥΓΕΜΗ που  δεν ανταποκρίνονται στον προβλεπόμενο χρόνο.

• Για την επιτυχή ανταπόκριση στον ανωτέρω χρόνο  προβλέπεται η επαρκής στελέχωση των ΥΓΕΜΗ, η υποχρεωτική  πρόσληψη νομικού συμβούλου για κάθε ΥΓΕΜΗ, καθώς και η συνεχής κατάρτιση των υπαλλήλων τους.

• Για την ταχύτερη εξυπηρέτηση των επιχειρήσεων διευρύνονται οι Υπηρεσίες ΓΕΜΗ με την ένταξη των πιστοποιημένων συμβολαιογράφων ΓΕΜΗ. Εφόσον οι επιχειρήσεις επιλέξουν να κάνουν χρήση συμβολαιογραφικού εγγράφου, δεν απαιτείται η επίσκεψη σε καμία άλλη Υπηρεσία. Οι ίδιοι οι πιστοποιημένοι συμβολαιογράφοι ΓΕΜΗ θα κάνουν καταχώριση και δημοσίευση των συμβολαιογραφικών πράξεων που καταρτίζουν στο ΓΕΜΗ.

• Θεσπίζονται  οι αυτοματοποιημένες καταχωρίσεις.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι ακριβώς είναι οι αυτοματοποιημένες καταχωρίσεις;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πρόκειται για μια ρύθμιση που αναμένεται να αποφορτίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό  τις ΥΓΕΜΗ από τον όγκο των πράξεων που κατατίθενται για καταχώριση και δημοσίευση και το κυριότερο να απαλλάξει τις επιχειρήσεις από καθυστερήσεις που πολλές φορές ήταν επιζήμιες για αυτές.

Στο εξής, οι περισσότερες πράξεις, οι οποίες είναι δηλωτικού χαρακτήρα, θα δημοσιεύονται στο ΓΕΜΗ με επιμέλεια και ευθύνη του υπόχρεου.  Ο ρόλος των αρμοδίων Υπηρεσιών για αυτές τις πράξεις θα περιορίζεται στον δειγματοληπτικό έλεγχο εκ των υστέρων και την επιβολή προστίμων όπου απαιτηθεί.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Στο εξής για ποιες πράξεις θα απαιτείται έλεγχος νομιμότητας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Α. Για τις περιπτώσεις λύσης διαγραφής και αναβίωσης των προσωπικών εταιρειών.

Β. Για τις περιπτώσεις λύσης, διαγραφής, αναβίωσης και τροποποίησης καταστατικού (όταν δεν πραγματοποιείται με συμβολαιογραφικό έγγραφο) των κεφαλαιουχικών εταιρειών.

Γ. Για κάθε περίπτωση μετασχηματισμού.

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Πως αντιμετωπίζονται οι υπόχρεοι που δεν ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις δημοσιότητας; Θα συνεχιστεί η ατιμωρησία;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Α. Τίθεται συγκεκριμένη προθεσμία είκοσι (20) εργάσιμων  ημερών από τη γέννηση της υποχρέωσης εμπορικής δημοσιότητας, εντός των οποίων οι υπόχρεοι θα πρέπει να υποβάλλουν την αίτησή τους  στην ΥΓΕΜΗ. Αν δεν τηρηθεί η εν λόγω προθεσμία θα επιβάλλεται πρόστιμο.

Β. Θεσμοθετείται  η «κατάσταση αναστολής καταχωρίσεων»  στο πληροφοριακό σύστημα του ΓΕΜΗ , στην οποία θα τίθενται οι επιχειρήσεις που:

• δεν έχουν τηρήσει για δυο συνεχή έτη τις υποχρεώσεις δημοσίευσης πράξεων στο ΓΕΜΗ

• είναι σε κατάσταση εκκαθάρισης και δυο έτη δεν έχει προβεί σε δημοσίευση ισολογισμού εκκαθάρισης

• έχει ανασταλεί ο ΑΦΜ τους.

Γ. Η παράλειψη της υποχρέωσης δημοσιότητας στο εξής καθιστά αδύνατη τη συμμετοχή των επιχειρήσεων σε διαδικασίες Δημοσίων Συμβάσεων Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών με πρόσωπα του δημοσίου τομέα, καθώς και τη διεκδίκηση προγραμμάτων ΕΣΠΑ.

Δ. Προβλέπεται η επιβολή πολύ υψηλών προστίμων (από 500 ευρώ, έως 100.000 ευρώ) για τις επιχειρήσεις που δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του νόμου.

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Τι είναι το Πιστοποιητικό Good Standing;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πρόκειται για ένα νέο πιστοποιητικό διεθνώς αποδεκτό, το οποίο έως σήμερα έλειπε από την ελληνική αγορά. Θα μπορεί να το λαμβάνει κάθε υπόχρεος του ΓΕΜΗ, εφόσον:

Α. δεν έχει διαγραφεί από το ΓΕΜΗ

Β. δεν βρίσκεται σε κατάσταση λύσης και διαδικασία εκκαθάρισης

Γ. δεν έχει κατατεθεί για το πρόσωπο αυτό αίτηση συλλογικής διαδικασίας ικανοποίησης των πιστωτών (πτώχευση, εξυγίανση συνδιαλλαγής, ειδική διαχείριση, ειδική εκκαθάριση).

Δ. έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις δημοσίευσης πράξεων

Ε. δεν τελεί σε καθεστώς αναστολής καταχωρίσεων από το ΓΕΜΗ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως αξιοποιούνται οι νέες τεχνολογίες; Ηλεκτρονικοποιούνται /ψηφιοποιούνται περαιτέρω οι διαδικασίες που αφορούν στην καταχώριση και δημοσίευση στο ΓΕΜΗ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Α. Οι αιτήσεις για καταχωρίσεις στο ΓΕΜΗ ή για λήψη πιστοποιητικών και αντιγράφων θα γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά.

Β. Προβλέπεται η σταδιακή κατάργηση του «ανεβάσματος» εγγράφων στο πληροφοριακό σύστημα του ΓΕΜΗ και η αντικατάσταση τους από συμπλήρωση πεδίων στο σύστημα.

Γ. Προβλέπεται η δυνατότητα αυτόματης δέσμευσης επωνυμίας από τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο ή την ΥΓΕΜΗ.

Δ. Προβλέπεται η αυτοματοποιημένη επιβολή προστίμων.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Το ΓΕΜΗ εντάσσεται στην ευρύτερη πολιτική της Κυβέρνησης σχετικά με τη συγκέντρωση όλων των πληροφοριακών συστημάτων του δημοσίου; Αν ναι πως θα επηρεάσει αυτή η εξέλιξη τη λειτουργία του;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το ΓΕΜΗ εγκαθίσταται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής,  όπως και όλα τα πληροφοριακά συστήματα του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα. Η εξέλιξη αυτή θα συμβάλει καθοριστικά στην επίλυση  ενός από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετώπιζε το ΓΕΜΗ, σε ότι αφορά τη διασύνδεση με άλλα πληροφοριακά συστήματα του δημοσίου και κυρίως το Taxis.  Η ταλαιπωρία των επιχειρήσεων να δηλώνουν σε περισσότερα τους ενός σημείου την ίδια πληροφορία θα λάβει τέλος και στο εξής όλα θα γίνονται ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά.

ΕΡΩΤΗΣΗ:  Πως αντιμετωπίζεται η ύπαρξη παράλληλων Μητρώων, παρά το γεγονός  ότι το ΓΕΜΗ αποτελεί το εθνικό Εμπορικό Μητρώο της χώρας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Καταργείται το παράλληλο Μητρώο του Υπουργείου Εργασίας για  τις ΚΟΙΝΣΕΠ.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Υπάρχουν άλλες διατάξεις στο νόμο που ενισχύουν την επιχειρηματικότητα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αντιμετωπίζεται ένα πολύ σοβαρό θέμα, το οποίο αποτελούσε απαίτηση της αγοράς και κρίνεται ως μέτρο ιδιαίτερα αναπτυξιακό και ενισχυτικό για τις επιχειρήσεις. Για πρώτη φορά προβλέπεται η δυνατότητα ενός νομικού προσώπου που έχει διαγραφεί από το ΓΕΜΗ να επανεγγραφεί, να αναβιώσει και να επαναλειτουργήσει.