Κατά την περίοδο της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΓ’ της Γαλλίας (1610-1643) κυριάρχησε η ισχυρή προσωπικότητα του καρδιναλίου Ρισελιέ (1585-1642) που ως πρωθυπουργός του αδύναμου βασιλιά επέβαλλε διά της απόλυτης ισχύος του τις εκάστοτε απόψεις του και ήταν εκείνος που υπαγόρευε την πολιτική της χώρας. Επί της πρωθυπουργίας του, η οποία διήρκεσε από το 1624 έως τον θάνατό του, το 1642, δρομολόγησε τη συγκέντρωση όλων των εξουσιών στο πρόσωπο του βασιλέα, που ολοκληρώθηκε επί της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΔ’, ο οποίος με υπερηφάνεια μπόρεσε να διακηρύξει «το Κράτος είμαι Εγώ».
Οσοι έχουν διαβάσει το διάσημο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Δουμά «Οι τρεις σωματοφύλακες» πληροφορούνται την αρνητική πλευρά του καρδιναλίου Ρισελιέ, καθώς ο μυθιστοριογράφος συντάσσεται με την πλευρά της συζύγου του βασιλιά Αννας της Αυστριακής και με τις παράνομες ερωτικές σχέσεις της, και μάλιστα με τον χειρότερο εχθρό της Γαλλίας, τον άγγλο δούκα του Μπάκιγχαμ. Οι τρεις σωματοφύλακες ανήκαν στην υπηρεσία του βασιλιά (ή μάλλον της βασίλισσας) και έρχονταν σε αντιπαράθεση με τον ισοδύναμο στρατό φρουρών του Ρισελιέ. Ετσι οι αναγνώστες του μυθιστορήματος σχηματίζουν αρνητική άποψη για τον σιδηρούν καρδινάλιο. Προφανώς αδικεί την προσφορά του στην ιστορία της Γαλλίας, η οποία βέβαια δικαιώνει τον καρδινάλιο, πίσω από τον οποίο βρισκόταν μια μυστηριώδης προσωπικότητα: ένας απλός καλόγερος, ο πατέρας Ιωσήφ.
Οι αντίπαλοι του Ρισελιέ αποδομούν τον τελευταίο ισχυριζόμενοι ότι ο καρδινάλιος ήταν αγόμενος και φερόμενος από τη Φαιά Παναγιότητα, όπως αποκαλούσαν τον πατέρα Ιωσήφ οι εχθροί του Ρισελιέ, σε βάρος του κύρους της Ερυθράς Παναγιότητας (οι καρδινάλιοι της Καθολικής Εκκλησίας φέρουν κόκκινη αμφίεση). Η αρνητική εκδοχή του πατέρα Ιωσήφ τον φέρει να είναι ο πραγματικός πρωθυπουργός. Μια αντικειμενικότερη όμως προσέγγιση αυτής της σχέσεως βεβαιώνει ότι ο επιμελώς διατηρούμενος στο παρασκήνιο πατέρας Ιωσήφ υπήρξε ένας σοφός σύμβουλος του καρδιναλίου. Ο Ρισελιέ εκτιμούσε ιδιαιτέρως τη γνώμη του και τον συμβουλευόταν συνεχώς κατά την άσκηση της απόλυτης εξουσίας που διέθετε ως πρωθυπουργός. Μια ιδιαίτερα μάλιστα αξιοπρόσεκτη άποψη υποστηρίζει ο καρδινάλιος αξιοποιούσε τη σοφία του μοναχού κατά τον ακόλουθο τρόπο: οσάκις ο Ρισελιέ εκαλείτο να πάρει απόφαση επί ενός σοβαρού θέματος ή να εφαρμόσει ένα συγκεκριμένο μέτρο, ζητούσε προηγουμένως από τον μοναχό Ιωσήφ να του αναδείξει αποκλειστικά και μόνο τις τυχόν αρνητικές συνέπειες που θα είχε η εφαρμογή του. Ετσι ο Ρισελιέ, γνωρίζοντάς τες εκ των προτέρων, απέφευγε να τις διαπιστώσει κατά την εφαρμογή, δηλαδή όταν θα ήταν πια αργά.
Αυτή τη σοφή συνταγή ας μου επιτραπεί να συστήσω στον νέο Πρωθυπουργό μας, ο οποίος είναι εθνική ανάγκη να επιτελεί μόνο με θετικά αποτελέσματα το εξαιρετικά δύσκολο έργο του. Να αναθέσει σ’ έναν άξιο μυστικοσύμβουλο της εμπιστοσύνης του να διερευνά και να αναλύει αποκλειστικά και μόνο τα όσα αρνητικά θα είχε το όποιο μέτρο σχεδιάζει ή του εισηγούνται ή η όποια επιλογή προσώπου για υψηλό αξίωμα του προτείνεται. Ετσι φρονώ ότι θα είχε αποφύγει και κάποια από τα πρώτα λάθη του και κυρίως θα προλάβει πολλά από αυτά που αναπόφευκτα καραδοκούν στο μέλλον.
