Πέρυσι τον Αύγουστο, μια πιτσιρίκα ξεκινά καθιστική διαμαρτυρία έξω από το Σουηδικό Κοινοβούλιο. Ζητεί την άμεση λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που, έπειτα από δεκαετίες συζητήσεων και αδράνειας, έχει γίνει πλέον κλιματική κρίση. Μία ημέρα τη βδομάδα, κάθε Παρασκευή, δεν πηγαίνει στο σχολείο αλλά κάθεται έξω από το Κοινοβούλιο και ενημερώνει τους περαστικούς για το θέμα που την απασχολεί.
Η πιτσιρίκα έχει διαβάσει αυτά που λένε οι πλέον επίσημες επιστημονικές πηγές (IPCC report) και τα οποία αγνοούν οι πολιτικοί. Τα στοιχεία τη σοκάρουν και καταλήγει στο συμπέρασμα «γιατί να πηγαίνω στο σχολείο να μάθω για την επιστήμη αφού οι μεγάλοι την αγνοούν; Γιατί να μορφωθώ για το αύριο, εφόσον δεν θα υπάρχει αύριο;».
Η Γκρέτα, το όνομα της πιτσιρίκας, συνεχίζει ακάθεκτη, παρά τη σχετική αδιαφορία του κοινού. Οι γονείς της, αφού δεν κατάφεραν να την πείσουν να σταματήσει την προσωπική της διαμαρτυρία, επέλεξαν να τη στηρίξουν. Τις άλλες μέρες της εβδομάδας μιλάει με συμμαθητές της, οι οποίοι με τη σειρά τους αρχίζουν να έρχονται μαζί της τις Παρασκευές έξω από το Κοινοβούλιο. Χωρίς να το ξέρουν, ξεκινούν αυτό που μετά ονομάστηκε Fridays For Future, ένα μαθητικό κίνημα για την κλιματική κρίση με παγκόσμια απήχηση.
Τον Οκτώβριο 2018 η IPCC δημοσιεύει έκθεση τα στοιχεία της οποίας σοκάρουν μεγάλο μέρος της κοινωνίας (αυτό που θέλει να ακούσει), μιας και περιγράφει με πολύ σαφή αλλά και μελανά χρώματα το αύριο που μας έχουμε ετοιμάσει και δίνει λίγα χρόνια περιθώριο για να ανατρέψουμε τη σημερινή κατάσταση: να έχουμε μειώσει κατά 50% τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ως το 2030 ώστε να μπορέσουμε να φτάσουμε σε μηδενικές εκπομπές στα τέλη της δεκαετίας του 2040. Ολα αυτά είναι απολύτως απαραίτητα, αν όντως θέλουμε να συγκρατήσουμε την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης στον 1,5oC (όριο πέρα από το οποίο μπαίνουμε σε μη αντιστρεπτές και ανεξέλεγκτες καταστροφές). Οι παγκόσμιες εκπομπές έως τώρα αυξάνουν αντί να μειώνονται. Αν είναι να μειωθούν στο μισό ως το 2030, ουσιαστικά έχουμε ίσως δυο-τρία χρόνια περιθώριο να θέσουμε σε εφαρμογή τις κατάλληλες πολιτικές. Δύο με τρία χρόνια…
Η Γκρέτα και οι πιτσιρικάδες αναπαράγουν αυτό που λέει η επιστήμη.
Η Γκρέτα χρησιμοποιεί την ιδιαιτερότητά της (σύνδρομο Ασπεργκερ) σαν συγκριτικό πλεονέκτημα. Θυμώνει με τα πράγματα που τη θυμώνουν, δεν κρύβει συναισθήματα, δεν κρύβει λόγια. Ετσι, λέει καθαρά και χωρίς περιστροφές αυτό που σκέφτεται ένα μεγάλο μέρος της γενιάς της. Λέει αυτό που λέει και η επιστήμη!
Σήμερα η Γκρέτα γίνεται δεκτή από τον ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, τον τέως πρόεδρο Ομπάμα και δεν μασάει τα λόγια της απευθυνόμενη στους ηγέτες των κρατών, στη διάσκεψη των ΗΕ για το Κλίμα: «Βρισκόμαστε στην αρχή μιας μαζικής εξαφάνισης και εσείς το μόνο για το οποίο μιλάτε είναι τα λεφτά και για παραμύθια αέναης οικονομικής ανάπτυξης. Πώς τολμάτε;».
Οι σκεπτικιστές και τα τρολ που ξεφύτρωσαν εν ριπή οφθαλμού μπορούν ίσως να μας κάνουν να πάρουμε αποστάσεις από την Γκρέτα αλλά όχι και από το μήνυμα που αυτή και οι συνομήλικοί τους μεταφέρουν: έχουμε λίγα χρόνια για να φέρουμε τα επάνω κάτω (στον χώρο της ενέργειας, των υποδομών, των μεταφορών, της γεωργίας και της διατροφής κ.ο.κ.). Κάθε χαμένη στιγμή θα κάνει τη νέα γενιά πιο έξαλλη, πιο αποφασισμένη αλλά και πιο θυμωμένη με την αδικαιολόγητη δική μας αδράνεια. Πέστε ό,τι θέλετε, μόνο μην πείτε ότι δεν το ξέρατε.
Ο κ. Νίκος Χαραλαμπίδης είναι γενικός διευθυντής στο Ελληνικό Γραφείο της Greenpeace.
