Τα αυτοκίνητα «χωρίς οδηγό» πρόκειται να αυξήσουν την κίνηση στους δρόμους από 50 έως και 150 % μέχρι το 2050, εάν δεν εφαρμοστούν σοβαροί περιορισμοί στη χρήση τους, όπως αποκαλύπτει μελέτη της περιβαλλοντικής οργάνωσης Transport & Environment (T&E). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι δρόμοι σχεδόν καθ όλη τη διάρκεια της ημέρας θα βρίσκονται σε κατάσταση κορεσμού.
Στην περίπτωση και πάλι που επιτραπεί η χωρίς περιορισμούς χρήση των driverless οχημάτων, όπως μάλλον προσδοκά η βιομηχανία αυτοκινήτων, οι εκπομπές CO2 θα αυξηθούν κατά 40 % μέχρι το 2050, καθιστώντας ανέφικτη την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων που έχει θέσει η Ευρώπη, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, η χρήση των αυτόματων οχημάτων αναμένεται να είναι τόσο φθηνή που οι αυξήσεις, τόσο της απόστασης όσο και του αριθμού των μετακινήσεων, θα ήταν εκθετικές. Για να εξασφαλίσουν οι πόλεις ότι τα αυτοκίνητα «χωρίς οδηγό» δε θα οδηγήσουν σε αύξηση των ρύπων, θα πρέπει να αρνούνται τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας σε όσα από αυτά έχουν μηχανές εσωτερικής καύσης. Χάρη σε αυτό το μέτρο εκτιμάται ότι οι εκπομπές το 2050, θα περιορίζονταν κατά 23 % σε σχέση με εκείνες από έναν κόσμο μόνο με συμβατικά αυτοκίνητα.
Η χωρίς περιορισμούς χρήση των driverless cars θα αυξήσει τη ζήτηση για μετακινήσεις
Η μελέτη δείχνει ότι τα οχήματα «χωρίς οδηγό», ακόμη και εάν είναι ηλεκτροκίνητα ή κοινόχρηστα, δεν θα λύσουν τα κυκλοφοριακά προβλήματα των ευρωπαϊκών πόλεων. Αυτό θα συμβεί διότι η χρήση τους θα είναι εξαιρετικά φθηνή και εξαιρετικά βολική με αποτέλεσμα την πρόκληση σημαντικής αύξησης στη ζήτηση για μετακινήσεις με αυτά, οπότε θα καταληφθεί κάθε σπιθαμή οδικού χώρου που θα είναι διαθέσιμη. Η επιπλέον ζήτηση θα προέλθει από όσους σήμερα χρησιμοποιούν τη δημόσια συγκοινωνία, το ποδήλατο ή περπατούν.
Το μοντέλο της T&E, το EUTRM, που αναπτύχθηκε με τη βοήθεια του Cambridge Econometrics, λαμβάνει υπόψη αρκετούς παράγοντες, όπως φθηνότερες μετακινήσεις, αύξηση νέων χρηστών, πληρότητα οχημάτων κ.ά. Όπως έδειξε, αν οι πόλεις περιόριζαν τον χώρο που διαθέτουν στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων και παράλληλα δρομολογούσαν τα κοινής χρήσης, τα ηλεκτρικά και τα αυτοκίνητα «χωρίς οδηγό» θα μειωνόταν η κυκλοφορία στους δρόμους κατά 60 %. Περιορισμός του διαθέσιμου χώρου σημαίνει περιορισμός των θέσεων στάθμευσης, μείωση του πλάτους του οδοστρώματος, μείωση των λωρίδων κυκλοφορίας, αναβάθμιση της δημόσιας συγκοινωνίας και διαχείριση της κυκλοφορίας με στόχο να περιοριστεί η κυκλοφοριακή ροή.
Αυτή η αλλαγή στον σχεδιασμό θα περιόριζε τις συνολικές εκπομπές από τα αυτοκίνητα μέχρι το 2050 κατά 32%, ενώ εάν συνδυαζόταν και με αντικατάσταση από ηλεκτροκίνητα, σημαντικού ποσοστού όσων συμβατικών ιδιωτικής χρήσης οχημάτων θα παρέμεναν στην κυκλοφορία, θα έβαζε την Ευρώπη στο μονοπάτι της πλήρους απεξάρτησης από τον άνθρακα μέχρι το 2050.
«Οχήματα “χωρίς οδηγό”, ηλεκτροκίνηση, και οικονομία της κοινής χρήσης, είναι τρεις επαναστάσεις που μπορούν να αλλάξουν ριζικά την καθημερινότητά μας. Εάν στοχεύουμε στη βιώσιμη κινητικότητα, πρέπει να απαγορεύσουμε τα αυτοκίνητα «χωρίς οδηγό» με μηχανή εσωτερική καύσης και σταδιακά να περιορίσουμε τον χώρο που διατίθεται στο αυτοκίνητο στις πόλεις μας. Χρειαζόμαστε δημάρχους σε όλη την Ευρώπη αποφασισμένους να προωθήσουν την τέταρτη επανάσταση: να αποδώσουν τους δρόμους στους ανθρώπους» επισημαίνει ο κ. Yoann Le Petit, συγκοινωνιολόγος του T&E.
Οι υπηρεσίες κοινής χρήσης οχημάτων μειώνουν την εξάρτηση από το ΙΧ
Αν και τα οχήματα «χωρίς οδηγό» δεν είναι ακόμη πραγματικότητα, κίνδυνοι έχουν ήδη εμφανιστεί. Πλατφόρμες αυτοκινήτων κοινής χρήσης ενθαρρύνουν την εκτέλεση περισσότερων μετακινήσεων και οδηγούν στην αύξηση του μήκους τους, των εκπομπών και του κορεσμού. Το κόστος χρήσης των υπηρεσιών γνωστής εταιρείας διαμεσολάβησης θα μειωθεί σημαντικά (ίσως πάνω από 50 %) αν χρησιμοποιεί αυτοκίνητα «χωρίς οδηγό» και κατά συνέπεια η ζήτηση θα αυξηθεί κατακόρυφα.
Αν τα οχήματά της έχουν μόνο έναν επιβάτη (δηλαδή δεν επιτρέπουν την εξυπηρέτηση επιβατών με κοινό δρομολόγιο στο ίδιο όχημα) και κινούνται με μηχανές εσωτερικής καύσης, τότε θα αυξήσουν την ατμοσφαιρική ρύπανση και θα επιταχύνουν την κλιματική αλλαγή.
«Το επιχειρηματικό πλάνο εταιρειών, όπως η Uber, βασίζεται στους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και τα οχήματα «χωρίς οδηγό» είναι η πιο αποτελεσματική λύση για να το επιτύχουν. Εάν αυτό θα αυξήσει τις εκπομπές ή την κυκλοφοριακή συμφόρηση δεν τους απασχολεί. Εμείς ακόμα πιστεύουμε ότι οι υπηρεσίες κοινής χρήσης αυτοκινήτων μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη μείωση της εξάρτησης από το ιδιωτικό αυτοκίνητο και να βελτιώσουν την αστική κινητικότητα. Αυτό όμως προϋποθέτει ρύθμιση της αγοράς με κατάλληλες πολιτικές. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι όλα τα ταξί και τα υπόλοιπα αυτοκίνητα κοινής χρήσης που δρομολογούνται στις μεγάλες πόλεις, τύπου Uber, θα είναι μηδενικών εκπομπών το 2025. Χρειάζονται επειγόντως μέτρα για αυτό, όπως κίνητρα για κοινές διαδρομές με το ίδιο αυτοκίνητο και σταδιακή μείωση του αριθμού των διατιθέμενων θέσεων στάθμευσης» λέει ο συγκοινωνιολόγος της T&E.
