Ερχεται ο θάνατος ενός αγαπημένου καλλιτέχνη να μας ενώσει στους καλούς μας εαυτούς. Σε εκείνο το σημείο που συμφωνούμε πως αγαπάμε. Και καθαρίζουν για λίγο οι «τοίχοι» μας από τις χολές και τα αποστήματα ενός μίσους που δύσκολα δικαιολογείται και σίγουρα δεν είναι αυτό που θέλαμε να γίνουμε. Ερχεται ένας θάνατος να μας θυμίσει για πού ξεκινήσαμε, ποιον δρόμο θέλαμε, σε ποιους θέλαμε να μοιάσουμε.
Εντάξει, ούτε αυτή είναι η απόλυτη αλήθεια, δεν είμαστε φτιαγμένοι για τόση κοινά βιωμένη συγκίνηση. Μία βαθιά υπόκλιση και ένα ύστατο «χαίρε» σε έναν άνθρωπο που μας αναστάτωσε με το έργο του, δεν μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από όσο ένα χειροκρότημα στο τέλος ενός τραγουδιού ή μίας παράστασης. Οι διαφωνίες μας, οι διαχωριστικές γραμμές, οι αγεφύρωτες – κάποιες φορές – διαφορές μας, θα ξαναπάρουν τις θέσεις τους και θα χτυπηθούμε ξανά. Ομως είναι παρήγορο πως μπορούμε και αλλιώς, έστω για λίγο. Οτι υπάρχει κάτι που παραδεχόμαστε πως μας υπερβαίνει και χρωστάμε αν μη τι άλλο τη σιγή, την ανακωχή. Την τέχνη, που ξύνει και γλυκαίνει.
Αν καταφέρουμε να φτάσουμε και στο σημείο να μην απαξιώνουμε αλλά και να μην πριμοδοτούμε τα έργα με βάση την πολιτική τοποθέτηση ή κάποιες δημόσιες δηλώσεις των δημιουργών τους, τότε θα μπορέσουμε να ευλογηθούμε στο έπακρο από αυτό το δώρο του Θεού στους ανθρώπους. Ο έρωτας, η ικανότητα να ονειρεύεσαι και το ταλέντο να κάνεις τέχνη, αυτά τα τρία, τι άλλο κάνει το αίμα σου να τρελαίνεται; Τι άλλο κάνει όλα τα άλλα να αξίζουν την προσπάθεια; Ποιο είναι τελικά το έπαθλο;
Παρά τις διαμετρικά αντίθετες αναγνώσεις του κόσμου, υπάρχουν ακόμη κοινές αναφορές. Εχοντας μεγαλώσει στον ίδιο τόπο την ίδια εποχή, μπορούμε να αναφέρουμε ένα όνομα ή ένα τραγούδι και να συνεννοούμαστε, να ξέρουμε για τι μιλάμε. Να μπαίνουμε κάτω από τη σκιά ενός ρεφρέν και να μοιάζουμε με παιδιά που κρύβονται σε ένα παιχνίδι που δεν μας δίνονται πολλές ευκαιρίες να το παίξουμε μεγαλώνοντας.
Στην Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ τίποτα πιο ενωτικό από το τραγούδι. Οι πιο μεγάλες πλειοψηφίες εκεί δημιουργήθηκαν. Εκεί συναντήθηκαν για κάποιες στιγμές άνθρωποι που οι ζωές τους δεν τέμνονταν πουθενά αλλού, που δεν θα βρίσκονταν ποτέ διαφορετικά. Αυτό σημαίνει πως κάτι στον πυρήνα μας είναι ίδιο, υπάρχει μία δύναμη που προσπαθεί να μας συγκρατήσει σε μία τροχιά γύρω από το ίδιο κέντρο. Δεν είναι αρκετή για να αντέξει περισσότερο από λίγα λεπτά, στην περισσότερη ζωή σκορπίζουμε σαν μπάλες του μπιλιάρδου μετά την πρώτη στεκιά.
Η τέχνη μας μαθαίνει να χωράμε περισσότερους. Περισσότερους από τους άλλους αλλά και περισσότερους δικούς μας εαυτούς. Να συγχωρούμε, να αθωώνουμε, να κατανοούμε. Μαζευόμαστε γύρω από τις απώλειες και λέμε ωραίες κουβέντες. Το κοινό μας πένθος πολλές φορές είναι η κοινή μας γιορτή.
