Νομοθετική ομπρέλα γιας τις «προτάσεις καινοτομίας», προκειμένου να κινητοποιηθεί ο ιδιωτικός τομέας για τον σχεδιασμό νέων έργων, δρομολογείται από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Όπως ανέφερε κατά τη διάρκεια ομιλίας στο πλαίσιο του Συνεδρίου του ΣΕΓΜ, ο γενικός γραμματέας Μεταφορών κ. Νίκος Σταθόπουλος, αυτή η πρωτοβουλία θα επιτρέψει μέσα στα επόμενα δύο χρόνια να προκηρυχθούν έργα τα οποία με τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα θα έχουν ωριμάσει περιβαλλοντικά, κοστολογικά και θα συνοδεύονται από μοντέλο χρηματοδότησης, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος απώλειας ευρωπαϊκών πόρων στην περίοδο 2021-2027.
Οι unsolicited proposals, που στα ελληνικά αποδίδονται ως προτάσεις καινοτομίας, πρότυπες προτάσεις ή αυτόκλητες προτάσεις, είχαν παρουσιαστεί στο Πρόγραμμα Υποδομών της ΝΔ αρκετούς μήνες πριν τις εκλογές. Με λίγα λόγια, ιδιωτικοί φορείς μπορούν να διαμορφώσουν και να υποβάλλουν πρόταση για ένα έργο για το οποίο δεν υπάρχει εν εξελίξει διαγωνιστική διαδικασία. Η πρόταση θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων προκαταρτική μελέτη, μελέτη σκοπιμότητας, εκτίμηση κόστους, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, χρηματοοικονομικό μοντέλο.
Ουσιαστικά, όπως εξήγησε ο γενικός γραμματέας Μεταφορών, η αξιοποίηση του ιδιωτικού τομέα έρχεται να καλύψει ένα ιστορικό κενό στα έργα υποδομών στη χώρα μας, που οφείλεται σε πλήθος παθογενειών. «Μελέτες έχουμε, έργα επίσης έχουμε σε επίπεδο αναφοράς ή σχεδιασμών, όμως τα πλάνα μας σταματούν στην αναγνώριση των πρότζεκτς χωρίς αξιολόγηση, ιεράρχηση και πρόβλεψη για δυνατότητες χρηματοδότησης. Σε αυτή την περίπτωση ο σχεδιασμός παραμένει ευχολόγιο» είπε χαρακτηριστικά.
Δεδομένης της καθυστέρησης που έφερε και η μακρά περίοδος της ύφεσης που οδήγησε σε υποεπένδυση, η χώρα μας θα πρέπει να «τρέξει» για νέα έργα προκειμένου η κατάσταση να ανατραπεί. Κατά την εκτίμηση δε του κ. Σταθόπουλου, η καθυστέρηση είναι τέτοια που χωρίς την κινητοποίηση του ιδιωτικού τομέα στο επίπεδο του σχεδιασμού «δεν θα έχουμε αποτέλεσμα στα επόμενα 2-3 χρόνια, με κίνδυνο να μην μπορούμε να παρουσιάστουμε αξιόλογα έργα στην επόμενη προγραμματική περίοδο, τότε και πόρους θα χάσουμε και θα αυξήσουμε -ίσως καταστήσουμε και οριστική- την απόκλισή μας από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο».
Η νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης θα διαμορφώσει το θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέψει στους ιδιωτικούς φορείς να καταθέτουν δημόσια κι επίσημα μια πρόταση κι αυτή να είναι παραληπτή από τους αναθέτοντες φορείς. Όπως ξεκαθάρισε ο γενικός γραμματέας, αυτό δεν συνιστά σε καμία περίπτωση υποκατάσταση του δημόσιου τομέα στις διαδικασίες σχεδιασμού και αξιολόγησης, καθώ οι προτάσεις θα υπόκεινται σε αξιολόγηση και θα ακολουθούν διαγωνιστικές διαδικασίες.
Και για έργα χαμηλότερου κόστους της τάξεως των 50-60 εκατ. ευρω
Οι προτάσεις καινοτομίας δεν θα αφορούν μόνο στα έργα υψηλών προϋπολογισμών, αλλά θα τεθεί ένα τέτοιο όριο κόστους για το έργο, που εκτιμάται περί τα 50-60 εκατ., προκειμένου να επιτραπεί στο σύνολο των μελετητικών και κατασκευαστικών εταιρειών ανεξαρτήτως μεγέθους να εμπλακούν στη διαδικασία και να βοηθήσουν τις αναθέτουσες αρχές είτε της κεντρικής διοίκησης είτε της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Στη διάρκεια της προετοιμασίας του νομοθετικού πλαισίου θα υπάρξει διαβούλευση με όλους τους φορείς, επαγγελματικούς και κοινωνικούς.
Οι προτάσεις καινοτομίας εφαρμόζονται ήδη σε χώρες της ΕΕ και πρόσφατα, στην περίπτωση της Ιταλίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι είναι απόλυτα συμβατές με τις Οδηγίες για έργα και υπηρεσίες. Μεταξύ των χωρών που τις αξιοποιούν διεθνώς συγκαταλέγονται η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Ελβετία, η Ιταλία, η Κορέα, η Νότιος Αφρική, οι ΗΠΑ.
