Από τη μεταπολίτευση και εφεξής η Ν.Δ. ταυτίσθηκε με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τους κανόνες της ελεύθερης οικονομίας. Το laissez faire στις οικονομικές σχέσεις ήταν το σήμα κατατεθέν της δεξιάς. Την ίδια περίοδο το ΠΑΣΟΚ εκπροσώπησε ηγεμονικά την αριστερά και τη σοσιαλδημοκρατία μέχρι στις αρχές της κρίσης που τα μνημόνια μπήκαν στη ζωή μας. Κεντρικές ιδέες και πολιτικές που διαφοροποίησαν το ΠΑΣΟΚ από τον νεοφιλελευθερισμό, ιδιαίτερα στο πεδίο της οικονομίας, ήταν η διατήρηση των κοινωφελών δημοσίων επιχειρήσεων υπό τον έλεγχο του κράτους και η αποκέντρωση των αναπτυξιακών πολιτικών στους ΟΤΑ και τις Περιφέρειες. Βασικό επίσης χαρακτηριστικό, αυτών των πολιτικών, η θεσμοθέτηση των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων.
Αυτές οι πολιτικές αφορούσαν και τον πυρήνα της σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη μαζί με τη δημιουργία του κοινωνικού κράτους δικαίου που χαρακτήρισε το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο ανάπτυξης μετά τον πόλεμο μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα. Αυτές οι σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές του ΠΑΣΟΚ έρχονταν σε ευθεία αντίθεση με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Ν.Δ.. Πολιτικές που στόχευαν στο πεδίο της οικονομίας στην ιδιωτικοποίηση όλων των δημοσίων επιχειρήσεων και στον περιορισμό των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων των εργαζομένων. Η αντιπαράθεση αυτή ανάμεσα στη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, την αριστερά, σημάδεψε την περίοδο από το 1982 – 2009.
Η πολύπλευρη οικονομική κρίση 2007 – 2008 με αιχμή το χρηματιστηριακό κεφάλαιο και την παγκοσμιοποίηση οδήγησε σε μεγάλη ήττα τις σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές και τα κόμματα της αριστεράς. Μάλιστα, η κατάρρευση του τείχους του Βερολίνου και των κομμουνιστικών καθεστώτων του «υπαρκτού σοσιαλισμού» έσβησε το άστρο το λαμπερό, ως σημείο αναφοράς, ως εναλλακτικό μοντέλο διακυβέρνησης.
Το δόγμα του νεοφιλελευθερισμού μεταρρυθμίσεις παντού με αιχμή το χρηματιστηριακό κεφάλαιο, τις νέες τεχνολογίες και τις καινοτομίες κυριάρχησε παντού.
Το κύμα των ιδιωτικοποιήσεων των δημοσίων επιχειρήσεων σε μεγάλους ιδιωτικούς ομίλους σαρώνει τις ελεύθερες οικονομίες και αλλάζει την ισορροπία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Ο περιορισμός στο κόστος εργασίας με τις ευέλικτες μορφές εργασίας και τη συμπίεση των εισοδημάτων βρίσκεται στο επίκεντρο των νεοφιλελεύθερων πολιτικών.
Οι επιλογές αυτές σε συνδυασμό με την ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας και την υποβάθμιση των κοινοβουλευτικών σωμάτων (Βουλή και κοινωνία), αποδυνάμωσαν τα κοινωνικά υποκείμενα, επαγγελματικές οργανώσεις, συνδικάτα και η διαπραγματευτική τους ισχύ περιορίσθηκε σημαντικά.
Μια ματιά να ρίξει κανείς στους νέους «ηγεμόνες» της Δύσης (Τραμπ, Τζόνσον, Λεπέν, Σαλβίν και στον γείτονά μας Ερντογάν) θα κατανοήσει πλήρως που βρίσκεται και πως κινδυνεύει η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Το μεγαλύτερο απόκτημα και αγαθό μετά τον πόλεμο με την κατάρρευση των ολοκληρωτικών, φασιστικών και αυταρχικών καθεστώτων.
Το μεταρρυθμιστικό δόγμα του νεοφιλελευθερισμού στο πεδίο της οικονομίας και της κοινωνίας με το σύνθημα «αλλαγή παντού» φαντάζει πάντα νεωτεριστικό. Και όσο το αντιπαλεύουν αριστεροί σοσιαλδημοκράτες και λαϊκιστές φαίνονται ότι δίνουν μάχες οπισθοφυλακής.
Με τα μνημόνια στη χώρα μας, εφαρμόσθηκε ακριβώς αυτό το δόγμα των μεταρρυθμίσεων και με τα υπέρογκα δάνεια μεταμορφώθηκε η χώρα μας σε «νέο-αποικία» των δανειστών. Το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, ως πολιτική εξουσία εφαρμόζοντας αυτές τις δέσμιες νεοφιλελεύθερες πολιτικές, έφεραν ξανά στην εξουσία τη νεοφιλελεύθερη παράταξη της Ν.Δ.
Με την άνοδο στην εξουσία η Ν.Δ εφάρμοσε άμεσα το δόγμα του νεοφιλελευθερισμού, αλλαγές παντού: Επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων. Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Περιορισμός σε δικαιώματα και ελευθερίες. Συμμετοχή στην οικονομία της γνώσης.
Προσέλκυση επενδύσεων. Συγκεντροποίηση εξουσιών και ενίσχυση της πρωθυπουργικής εκτελεστικής εξουσίας. Στις πολιτικές αυτές είναι αυτονόητο ότι θα βρίσκει την απόλυτη συμπαράσταση των δανειστών, αλλά και των συντηρητικών κομμάτων που παρά τις απώλειές τους παραμένουν κυρίαρχη δύναμη στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Παράλληλα η Ν.Δ. επιδιώκοντας να αξιοποιήσει την εντολή της κάλπης και να διευρύνει την εμπιστοσύνη της και στις δυνάμεις του κέντρου προχώρησε σε φοροελαφρύνσεις και ορισμένα μικρής κλίμακας μέτρα αλλά ανακουφιστικά για τα λαϊκά στρώματα.
Αυτή είναι η πραγματικότητα και με αυτήν έχει να αντιπαρατεθεί η αριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ, το ΚΙΝΑΛ κ.α. Το παλιό ιδεολογικό και πολιτικό οπλοστάσιο του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ έχει πάθει το λιγότερο αφλογιστία, αν θέλουμε να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.
Το κρίσιμο ερώτημα που προκύπτει όχι μόνο θεωρητικά αλλά και πρακτικά για την αριστερά, την κεντροαριστερά, τη σοσιαλδημοκρατία είναι πως θα αντιπαρατεθεί στο μεταρρυθμιστικό δόγμα του νεοφιλελευθερισμού, με ποιες προτάσεις και με ποιες δυνάμεις.
Φθάνει το ΠΑΣΟΚ, το ΚΙΝΑΛ να αναφέρεται στις ένδοξες μέρες της εξουσίας του; Αρκεί να αναπαράγει τις ίδιες θέσεις και επιλογές για τις δημόσιες επιχειρήσεις, για τα δικαιώματα και τα εισοδήματα των εργαζομένων κ.α. για να ξαναποκτήσει την εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος; Με ποιο πολιτικό στίγμα πιστεύει ότι θα διαμορφώσει ένα σημαντικό κοινωνικό και πολιτικό κίνημα που θα αλλάξει τους πολιτικούς συσχετισμούς και θα αμφισβητήσει την ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού της Ν.Δ. Ποιες είναι οι διακριτές πολιτικές στην οικονομία, την κοινωνία και τα εθνικά θέματα;
Για να διαμορφώσει η αριστερά και η σοσιαλδημοκρατία ένα καινούριο δρόμο χρειάζεται νέο πολιτικό αφήγημα. Νέες μορφές οργάνωσης και πολιτικής συμμετοχής των πολιτών. Στα καθ’ ημάς οι οργανωμένες δυνάμεις της αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας έχουν κλειστεί στα κομματικά τους τείχη. Ανοίγουν τις πόρτες όταν έρχονται οι εκλογές και μετά τις ξανακλείνουν. Παρατηρώ τις πρωτοβουλίες του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝΑΛ για την οργανωτική και πολιτική ανασυγκρότησή τους. Ο κ. Τσίπρας δηλώνει οπαδός της ιδέας να ανοίξουν τα κομματικά τείχη να προχωρήσει στη συγκρότηση μαζικού, ανοιχτού, προοδευτικού κινήματος. Θα έλεγε κανείς ότι είναι οπαδός του ρεύματος του ευρωκομουνισμού που καθιέρωσε ο μεγάλος Ενρ. Μπερλινγκουέρ.
Η «μπάμπουσκα» του ΚΙΝΑΛ βρίσκεται ανάμεσα στους δύο μύθους. Είτε της γιαγιάς που δεν πρόλαβε να δει το φωτεινό αστέρι, διότι ήταν απασχολημένη με τις δουλειές στο σπίτι της και συνεχώς με δώρα τρέχει να βρει τους μάγους – βασιλιάδες και τη φάτνη όπου γεννήθηκε ο Χριστός. Είτε παρήγγειλε στον μαραγκό να φτιάξει ένα ξύλινο μωρό και το μωρό αυτό ήθελε και άλλα μωρά κάτω από την ίδια πολιτική στέγη.
Είτε με τη μια εκδοχή, είτε με την άλλη ο αστερισμός της εξουσίας απομακρύνεται και το ΠΑΣΟΚ ως γιαγιά βρίσκεται στο δρόμο της αναζήτησης. Αλλά και με τα ξύλινα μωρά που φωλιάζουν στη στέγη της «μπάμπουσκα» του ΚΙΝΑΛ (ΠΑΣΟΚ – ΚΙΔΗΣΟ κ.α.) ο δρόμος είναι δύσκολος.
Πέραν από τις αλληγορίες και τους μύθους, τις θεωρίες και τα βαθυστόχαστα λόγια, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ πρέπει να διαμορφώσουν νέο αφήγημα της αριστεράς στην Ε.Ε. και την Ελλάδα. Να συγκλίνουν οι πολιτικές και οι δράσεις τους αν θέλουν να αμφισβητήσουν και να ανατρέψουν τα δόγματα του νεοφιλελευθερισμού στην οικονομία και την κοινωνία.
