Η ελληνική οικονομία έχει εισέλθει σε κατάσταση «κανονικοποίησης». Η θέση αυτή κυριαρχεί στους κόλπους των θεσμών σταθμίζοντας τα πρώτα δείγματα γραφής της κυβέρνησης χωρίς αυτό να σημαίνει αυτόματα ότι οι ανοιχτοί λογαριασμοί τους οποίους θα κληθεί να διαχειριστεί ο Χρήστος Σταϊκούρας την επόμενη εβδομάδα στο πλαίσιο της τέταρτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης συνιστούν εύκολη υπόθεση.

Ξεκινώντας από τις δημοσιονομικές προκλήσεις του 2020, σε ένα περιβάλλον έντονης διεθνούς αβεβαιότητας, οι θεσμοί αναμένεται παράλληλα να θέσουν επί τάπητος διορθωτικές κινήσεις:

  • Στο πτωχευτικό δίκαιο
  • Αμεση μείωση των εκκρεμών υποθέσεων του νόμου Κατσέλη με «έξωση» των στρατηγικών κακοπληρωτών
  • Αλλαγές στον χάρτη των επιδομάτων αναπηρίας, αλλά και το τέλος εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών όλων των ρυθμίσεων διευθέτησης οφειλών: από τις 120 δόσεις στην Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία έως και την πλατφόρμα προστασίας πρώτης κατοικίας με τη χορήγηση επιδότησης δόσης στεγαστικού δανείου.

Οι προθεσμίες για τις 120 δόσεις λήγουν στις 30 Σεπτεμβρίου, η πλατφόρμα για την πρώτη κατοικία στο τέλος Δεκεμβρίου και κατά τη συνήθη πρακτική τους οι θεσμοί αναμένεται να δώσουν τη γραμμή «τελειώνετε με τις ρυθμίσεις, διότι αλλοιώνουν την κουλτούρα πληρωμών».

Τι «καίει» το οικονομικό επιτελείο

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», περισσότερο από τις προθεσμίες για τις ρυθμίσεις, το οικονομικό επιτελείο καίει το ταμείο αυτών. Είναι γνωστό πως οι αρχικές εκτιμήσεις των θεσμών για δημοσιονομική τρύπα έως και 1 δισ. ευρώ λόγω ρυθμίσεων έχουν αναιρεθεί από τους ίδιους, όπως επίσης και το γεγονός ότι η ελκυστικότητα των ρυθμίσεων παραμένει περιορισμένη.

Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η ρύθμιση των 120 δόσεων προς την Εφορία, μετά τις διορθωτικές κινήσεις του Σεπτεμβρίου, έχει προσελκύσει λιγότερους από 40.000 φορολογουμένους (σε σύνολο 4 εκατομμυρίων με ληξιπρόθεσμα χρέη), με συνολικές οφειλές της τάξεως των 450 εκατ. ευρώ (σε σύνολο 104 δισ. ευρώ) και εισπράξεις χαμηλότερες από 30 εκατ. ευρώ.

Οι αναθεωρημένες εκτιμήσεις

Οι προθεσμίες τρέχουν, η εικόνα μπορεί να ανατραπεί και το κρίσιμο είναι αν το Δημόσιο εισπράττει μέσω των ρυθμίσεων φόρους οι οποίοι θα έμεναν ανείσπρακτοι (άρα αυξάνονται τα έσοδα) ή φόρους οι οποίοι είχαν ρυθμιστεί σε λιγότερες δόσεις (άρα μειώνονται τα έσοδα).

Από την αριθμητική των ρυθμίσεων θα προκύψουν οι αναθεωρημένες εκτιμήσεις των θεσμών για τα πλεονάσματα τα οποία με τη σειρά τους θα ανάψουν (ή όχι) πράσινο φως για την υλοποίηση του νέου πακέτου φοροελαφρύνσεων.

Το πλεόνασμα

Στο οικονομικό επιτελείο επικρατεί η θέση ότι το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος θα είναι πάνω από 3,5% του ΑΕΠ, ενώ ο Χρήστος Σταϊκούρας φέρεται να διαβεβαίωσε την επενδυτική κοινότητα στο Λονδίνο ότι και το 2020 το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι επίσης πάνω από το στόχο, με επαρκές περιθώριο για τις μειώσεις φόρων που έχει ανακοινώσει ο πρωθυπουργός.

Η ετυμηγορία των θεσμών αναμένεται στο τέλος Νοεμβρίου. Στη βάση της έκθεσης της Κομισιόν, το Eurogroup του Δεκεμβρίου αναμένεται, εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά, να αποφασίσει την εκταμίευση της δόσης 600 εκατ. ευρώ από κέρδη ελληνικών ομολόγων στις αρχές του 2020.

Η πολιτική διαπραγμάτευση η οποία αναμένεται στο ίδιο χρονικό διάστημα θα κρίνει αν τα κέρδη από ελληνικά ομόλογα (συνολικά 1,2 δισ. ευρώ τον χρόνο) θα διευκολύνουν τους δημοσιονομικούς χειρισμούς παροχών το επόμενο έτος ή μόνο τις επενδύσεις.