«Τον 21ο αιώνα, οι δημόσιες πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι πλέον συμμετοχικές, καθώς και οι μέτοχοι (stakeholders) είναι πολλαπλοί. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά είναι λιγότερο ένα τεχνικό ζήτημα. Πρόκειται κυρίως για μια κοινωνική και οικονομική πρόκληση, όπου η διακυβέρνηση αποτελεί εξίσου σημαντικό παράγοντα επιτυχίας στην επίτευξη των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης. Εξάλλου, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι σε τελική ανάλυση ζήτημα δημοκρατίας, καθώς αγγίζει τον πυρήνα του αιτήματος της ισότιμης πρόσβασης σε αυτή».
Αυτά μεταξύ άλλων τόνισε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στη διάρκεια του Pre-Summit Event, στον ΟΗΕ, το οποίο είχε ως θέμα την «αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά». Πρέπει να σημειωθεί ότι η σύμπραξη των φορέων της πολιτιστικής κληρονομιάς για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του επικίνδυνου αυτού φαινομένου, αποτελεί μια πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης. Υποστηρίζεται από την UNESCO, το ICOMOS, αλλά και τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, δηλαδή, τρεις κατεξοχήν αρμοδίους φορείς σε διεθνές επίπεδο, για τα θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς και κλιματικής αλλαγής. Την πρωτοβουλία έχει υιοθετήσει ο Γ.Γ. Ηνωμένων Εθνών, António Guterres, καθώς και σειρά κρατών, ΜΚΟ και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών και εμπειρογνώμονες, που συμμετείχαν στην εκδήλωση.
Τα ζητήματα που παρουσιάστηκαν στο Pre-Summit Event είχαν τρείς παραμέτρους: η πρώτη είχε σχέση με την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της στο πολιτιστικό και φυσικό περιβάλλον. Η δεύτερη αναφερόταν στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομίας και του φυσικού περιβάλλοντος. Και η τρίτη στη δημιουργία συνεργειών ανάμεσα στα κράτη-μέλη του ΟΗΕ για να υιοθετηθούν πρακτικές υποστήριξης της πολιτιστικής κληρονομιάς έναντι της κλιματικής αλλαγής.
Οπως τόνισε η υπουργός λέξεις-κλειδιά για την αντιμετώπιση του φαινομένου είναι η πρόληψη και η παρακολούθηση (monitoring). «Και αυτό διότι, με εξαίρεση τις μεγάλες φυσικές καταστροφές, οι αλλαγές είναι συχνά αδιόρατες, σταδιακές και μπορεί να μην εντοπιστούν στα αρχικά στάδια. Προτεραιότητα είναι σε κάθε περίπτωση, ο εντοπισμός και η καταγραφή των στοιχείων της πολιτιστικής κληρονομιάς».
Η υπουργός στην εισήγησή της παρουσίασε και τις προτάσεις της Ελλάδας για την αντιμετώπιση του φαινόμενου οι οποίες περιλαμβάνουν: τη συγκρότηση στο Υπουργείο Πολιτισμού μιας Διεπιστημονικής Επιτροπής για τη μελέτη του φαινομένου και τη διατύπωση προτάσεων και ενεργειών, που θα συγκροτήσουν το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, τη δημιουργία ομάδας εργασίας υψηλού επιπέδου αποτελούμενης από ειδικούς επιστήμονες, εκπροσώπους των εξειδικευμένων Διεθνών Οργανισμών και Φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών (όπως UNFCCC, UNESCO, IPCC, ICOMOS, EUROPA NOSTRA), που θα αναλάβει να εξετάσει περαιτέρω τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά και να προτείνει μέτρα προσαρμογής, τα οποία θα ενσωματωθούν στις εθνικές πολιτικές των κ-μ ΟΗΕ και τέλος τη διοργάνωση «θερινού σχολείου» σε ετήσια βάση και σε άλλη χώρα κάθε φορά προκειμένου να ενισχυθεί η απόκτηση ικανοτήτων και τεχνογνωσίας από τα στελέχη, που διαχειρίζονται την πολιτιστική κληρονομιά στα κ-μ ΟΗΕ.
