Εφυγε από τον μάταιο τούτο κόσμο το βράδυ της περασμένης Πέμπτης ο Νάνος, ο Νάνος ο Βαλαωρίτης, ο Νάνος των ανήσυχων ποιητών, ο Νάνος που σημάδεψε με πολλές ιδιότητες όσο λίγοι, για ογδόντα χρόνια, τα ελληνικά γράμματα, αφού διέγραψε έναν μεγάλο κύκλο ποίησης ως διάττων αστήρ και ως λαμπερός κομήτης. Εφυγε πλήρης ποίησης και ημερών στα 98 του χρόνια, έχοντας «τρέξει» μια πολυκύμαντη ζωή.
Δισέγγονος του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, τον οποίο υπεραγαπούσε, γεννήθηκε στη Λωζάννη το 1921 και σπούδασε Νομικά. Ο δεύτερος γάμος του με την καλιφορνέζα ντανταΐστρια Μαρί Ουίλσον (1922-2017) του έδωσε τρία παιδιά, την Κατερίνα, τη Ζωή και τον Ντίνο. Εζησε πάνω από τα μισά χρόνια της ζωής του στο Λονδίνο, στο Παρίσι και στο Σαν Φρανσίσκο, όπου συνάντησε (και συναναστράφηκε) πολλά από τα ιερά τέρατα των Γραμμάτων και των Τεχνών του 20ού αιώνα, όπως οι Τ. Σ. Ελιοτ, Γ. Χ. Οντεν, Ντίλαν Τόμας, Αντρέ Μπρετόν, Λουί Αραγκόν, Πάμπλο Πικάσο, Φράνσις Πικάμπια, Αλεν Γκίνζµπεργκ, Γκρέγκορι Κόρσο, Λόρενς Φερλινγκέτι, Νίκολας Κάλλας, Γιώργος Σεφέρης, ενώ στην Αθήνα οι Ανδρέας Εμπειρίκος, Νίκος Εγγονόπουλος, Γιάννης Τσαρούχης, Κάρολος Κουν, Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, Μάνος Χατζιδάκις, Κώστας Ταχτσής και Μαντώ Αραβαντινού υπήρξαν στενοί του φίλοι. Είναι ο πρώτος που μετέφρασε Σεφέρη στα αγγλικά, ενώ στο περιοδικό «Πάλι» που εξέδιδε τη δεκαετία του ’60 με τον Ταχτσή, την Αραβαντινού, τον Δενέγρη, τον Νίκο Στάγκο και τον Πουλικάκο πρωτοεμφανίστηκαν σε μετάφραση πολλά σπουδαία ξένα ονόματα, όπως ο Αντρέ Μπρετόν και ο Οκτάβιο Παζ. Το 1983 βραβεύεται με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του «Μερικές γυναίκες», ενώ το 1958 είχε αρνηθεί ανάλογη βράβευση. Ακόμη, ο αιρετικός Νάνος το 1976 είχε αρνηθεί πρόταση να γίνει αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 2009 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του.
Ο Νάνος Βαλαωρίτης ανήκει στη γενιά των σουρεαλιστών και των ακραιφνώς μοντερνιστών, μια ζωή ταγμένος στο να εκτίθεται σε νέα ρεύματα και στο να σπρώχνει την ποιητική γλώσσα εκτός φυσικών ορίων. Εγραφε άνετα σε τρεις γλώσσες, ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά. Πολυδιαβασμένος και πολυτάλαντος, ασχολήθηκε με όλα τα είδη του γραπτού λόγου, όπως ποίηση, μυθιστόρημα, νουβέλα, διήγημα, δοκίμιο, θέατρο, κερδίζοντας βραβεία και διακρίσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στις ΗΠΑ. Ηταν επίσης δεινός ομηριστής.
Εγώ αισθάνομαι πολλαπλά τυχερός γιατί είχα την τύχη να πορευτώ υπό τον αστερισμό του και να μοιραστώ μαζί του, τη δεκαετία του ’70, πολλές φάσεις και τάσεις της αμερικανικής ποίησης στην Καλιφόρνια, όπου τον είχα καθηγητή στο San Francisco State University, στα μαθήματα Creative Writing και Comparative Literature. Στο Σαν Φρανσίσκο ήμασταν σχεδόν κολλητοί για έντεκα χρόνια και την περίοδο της χούντας κινητοποιούσαμε, με άλλους Ελληνες, την εκεί ομογένεια καθώς και προοδευτικούς Αμερικανούς να συμμετέχουν σε αντιχουντικές εκδηλώσεις, όπως διαδηλώσεις, συλλαλητήρια, συγκέντρωση χρημάτων για οικογένειες πολιτικών κρατουμένων, ραδιοφωνική εκπομπή στο National Public Radio, καθώς και εκδόσεις βιβλίων και περιοδικών.
Πρωτοποριακός, γενναίος, αιρετικός, τολμηρός, ανήσυχος, punk, σπιρτόζος, απρόβλεπτος, όπως αρμόζει στους γνήσιους σουρεαλιστές, άφησε τα ανεξίτηλα ίχνη του να τα ακολουθούν οι υποψιασμένοι ποιητές αλλά και οι περίεργοι αναγνώστες, αυτοί που θέλουν η ποίηση να πηγαίνει μπροστά και να ανοίγει νέες πρωτοπορίες.
Ο κ. Ντίνος Σιώτης είναι ποιητής, πεζογράφος, δημοσιογράφος, γραφίστας, μεταφραστής, εκδότης και κριτικός λογοτεχνίας.
