Για πολλούς Σύρους πρόσφυγες που δεν έχουν τα κατάλληλα έγγραφα παραμονής στην Κωνσταντινούπολη, η ζωή είναι μια διαρκής δοκιμασία. Καθώς η χώρα δεν μοιάζει σε εκείνη που κάποτε άνοιξε τις πόρτες της σε εκατομμύρια ανθρώπους που κατέφθαναν από την εμπόλεμη Συρία για να σώσουν τη ζωή τους, ο φόβος της απέλασης είναι μεγάλος.
Έπειτα από την πτώση της δημοτικότητάς του που αποδόθηκε στην πολιτική του για τους πρόσφυγες, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν δεσμεύτηκε προσφάτως “να επιταχύνει την επιστροφή των Σύρων πίσω στην πατρίδα τους”. Ανέφερε ότι η Τουρκία θα απελάσει ένα από τα σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια Σύρους που ζουν στη χώρα και πριν ένα μήνα, αστυνομικοί ξεκίνησαν να ενισχύουν τους ελέγχους.
Οι Σύροι υποχρεούνται να έχουν πάνω τους κάρτες προσωρινής διαμονής σε συγκεκριμένες επαρχίες. Όσοι δεν είναι εγγεγραμμένοι στην Κωνσταντινούπολη ή δεν έχουν άδεια παραμονής, τους υποχρεώνουν να μετακινηθούν σε άλλη επαρχία, είτε τους στέλνουν πίσω στην πατρίδα. Τον περασμένο μήνα, περισσότεροι από 6.200 Σύροι απελάθηκαν στη βόρεια Συρία σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Ο Μουχαμάντ Χαμντούν μένει στην Κωνσταντινούπολη και η άδεια παραμονής του ισχύει για άλλη επαρχία της τουρκικής επικράτειας. Κάθε βράδυ που τελειώνει τη δουλειά του περπατάει λίγα τετράγωνα για τον σταθμό των λεωφορείων. Όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Wall Street Journal, o νεαρός Σύρος φοβάται τη σύλληψη. Είναι πολύ προσεκτικός. Σκανάρει τους δρόμους, παρακάμπτει τα σημεία που υπάρχει αστυνομία, ντύνεται με τρόπο που να μην ξεχωρίζει και φροντίζει να μιλάει χαμηλόφωνα στο τηλέφωνο.
Αυτό που συμβαίνει στην Τουρκία είναι μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής την οποία καλούνται να αντιμετωπίσουν οι Σύροι πρόσφυγες στη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη. Πολλές χώρες αναφέρουν ότι έχουν φθάσει στα όριά τους και σε ορισμένες περιπτώσεις στρέφονται εναντίον τους. Ο Λίβανος για παράδειγμα απέλασε περισσότερους από 2.700 Σύριους από τον Μάιο, σύμφωνα με την οργάνωση Human Rights Watch.
Για τους περισσότερους Σύρους η απέλαση είναι σενάριο εφιαλτικό γιατί φοβούνται πως όταν επιστρέψουν στη Συρία θα συλληφθούν από τις δυνάμεις του προέδρου Άσαντ, θα φυλακιστούν και θα βασανιστούν.
Στις αρχές της εξέγερσης κατά του συριακού καθεστώτος, οι ακτιβιστές δημιούργησαν ομάδες στο WhatsApp για να στέλνουν προειδοποιήσεις σχετικά με σημεία ελέγχου του στρατού ή για επικείμενες επιθέσεις. Τώρα στέλνουν παρόμοιες ειδοποιήσεις για περιπολίες στην Κωνσταντινούπολη και για το ποιες γειτονιές πρέπει να αποφεύγουν, όπως δηλώνει στην αμερικανική εφημερίδα ο Αμπντουλκαντέρ Λαχέεμπ, Σύρος δημοσιογράφος που ζει στην Κωνστανούπολη.
Ένας άλλος Σύρος πρόσφυγας, ο Φαρές ζει στην Τουρκία εδώ και τέσσερα χρόνια. Η άδεια παραμονής του ισχύει για τη νότια επαρχία Χατάϊ όπου όπως λέει, δεν υπάρχουν δουλειές. Τον τελευταίο καιρό εργάζεται ως σερβιτόρος σε εστιατόριο στην Κωνσταντινούπολη. Προσφάτως είδε για πρώτη φορά έναν αστυνομικό στο τραμ κατά τη διάρκεια της μετακίνησης του και συνειδητοποίησε ότι δεν ήταν πλέον ασφαλής. Έτσι άρχισε να παίρνει ταξί για να πηγαινοέρχεται στη δουλειά του. Όμως αυτός ο τρόπος μεταφοράς είναι ακριβός και κυρίως, επικίνδυνος καθώς οι ταξιτζήδες συχνά τον ρωτάνε για το που είναι εγγεγραμμένος.
Έτσι, στις 19 Αυγούστου μετακόμισε από το διαμέρισμά του σε ένα δωμάτιο στο υπόγειο του εστιατορίου το οποίο μοιράζεται με έναν συμπατριώτη του. Οι δυο άνδρες κοιμούνται πάνω σε μαξιλάρια καναπέδων που δανείζονται από το εστιατόριο και κρεμούν τα ρούχα που πλένουν πάνω σε ένα ράφι. Όπως διηγείται, “στην αρχή ήταν πολύ δύσκολο. Δε μπορούσα να κοιμηθώ. Όμως φοβόμουν ότι θα με απελάσουν στο Ιντλίμπ και αυτό θα ήταν πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα”.
