Φίλος ειδικότερος εμού, κυρίως ως προς τις πολιτικές αναλύσεις του (με τον οποίο, ωστόσο, δεν συμφωνώ πάντα!), μου είπε σε πρόσφατη συζήτηση ότι η κατάσταση στην οποία ευρίσκεται σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ, μετά και την εκλογική του ήττα, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Και από άποψη πολιτική και από άποψη κομματική, αλλά κυρίως από άποψη υπαρξιακή. «Κυρίως από άποψη υπαρξιακή» μου είπε κοιτάζοντάς με κατάματα. «Δηλαδή;» ερώτησα απορών. «Δηλαδή», είπε, «συνήθως μετά την ήττα έρχεται η στιγμή της περισυλλογής. Είτε το θέλει κάποιος, είτε όχι. Αλλωστε η περισυλλογή είναι επακόλουθο της αποτυχίας, αγαπητέ. Είναι η ώρα των ευθυνών και του καταλογισμού των ευθυνών. Είναι η στιγμή κατά την οποία αναγκαστικά θα ανοίξουν σχετικές συζητήσεις, θα επακολουθήσουν αναλύσεις κ.λπ. Οχι μόνο για το μέγεθος της ίδιας της ήττας και τις συνέπειές της, αλλά, πρωτίστως, για τις αιτίες της. Η επιτυχία, αγαπητέ, δεν έχει ανάγκη να προβαίνει σε στοχαστικές αναλύσεις. Απολαμβάνει… Ασε που η επιτυχία έχει, καθώς λένε, πολλούς μπαμπάδες, ενώ η αποτυχία…» είπε γελώντας αινιγματικά.
Ποιος είναι ο πατέρας της εκλογικής αποτυχίας του ΣΥΡΙΖΑ δεν είμαι βέβαιος ότι θα αποκαλυφθεί ακόμη και ύστερα από ενδελεχή ανάλυση του πολιτικού/κομματικού DNA. Ακούγονται ήδη κάποιες φωνές από πρόσωπα κορυφαία, όπως συνήθως συμβαίνει στις κομματικές αυλές, όμως η αίσθησή μου είναι ότι όλα δείχνουν πως αν τα πράγματα δεν έχουν ήδη συζητηθεί δημόσια, σχετικές απόψεις και κρίσεις έχουν διατυπωθεί στις κομματικές συγκεντρώσεις. Μολονότι αγκιστρωμένος ο ΣΥΡΙΖΑ, ή κάποιοι τουλάχιστον καπεταναίοι του, σε μια αριστερίστικης τάξεως ιδεοληψία για το ποιος έφταιξε, ποιος δεν έφταιξε, ποιος πρέπει να ομολογήσει το φταίξιμό του κ.λπ. (για το καλό του κόμματος!), δεν νομίζω ότι θα υπάρξουν διαγραφές, συνέπειες κ.λπ. Ε, οι μπηχτές είναι το άλας της πολιτικής. Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, γίνεται σιγά-σιγά ένα αστικό κόμμα. Σοσιαλιστικής, υποτίθεται, ιδεολογίας. Δεν το πιστεύω. Τουναντίον όλα δείχνουν ότι ο θεωρούμενος «ριζοσπαστικός» χαρακτήρας του ΣΥΡΙΖΑ απλώς προβάλλεται στον τίτλο του.
Μου πέφτει, ή μας πέφτει λόγος ημών των μη Συριζαίων, για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ; Βεβαίως. Μας πέφτει και μας παραπέφτει. Ασε που εμείς οι απ’ έξω, οι αντίθετοι, αλλά όχι οι τυφλοφανατισμένοι πολιτικά, εμείς οι ενεργοί πολίτες, δεν μπορούμε, δεν μας επιτρέπεται, να χαιρόμαστε για την πτώση ενός μεγάλου δημοκρατικού κόμματος. Αριστερού ή δεξιού. Αν είμαστε αντίθετοι, ας είμαστε αντίθετοι σε κόμματα λαθραία, περιστασιακά ή παλαιοημερολογίτικα… Ο ολοκληρωτισμός, είτε δεξιός είτε αριστερός, είναι εχθρός της δημοκρατίας. Παρά ταύτα η Βουλή των Ελλήνων έχει έδρανα και γι’ αυτούς. Στο κάτω-κάτω ας μη μας διαφεύγει το γεγονός ότι το μεγάλο ποσοστό που έλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ στις πρόσφατες εκλογές, 31,53%, καθόλου, μα καθόλου ευκαταφρόνητο είναι. Από πια άραγε «δεξαμενή» προέρχεται αυτό το ποσοστό; Από ποια «Αριστερά»; Από την Αριστερά του αρχαίου ΠαΣοΚ ενδεχομένως…
Θα συμφωνήσω, λοιπόν, και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό με τον φίλο μου ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά την ήττα του, διατηρεί ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ψηφοφόρων του, τόσο μεγάλο μάλιστα που ποτέ ως τώρα, εξ όσων θυμάμαι (ελπίζω να μη σφάλλω), ένα δεύτερο κόμμα έλαβε ένα τόσο μεγάλο ποσοστό σε εκλογικές αναμετρήσεις. Ούτε ο συζητούμενος μετασχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ σε μια μεγάλη προοδευτική παράταξη πρέπει να μας ενοχλεί. Κάθε άλλο. Κυρίως δεν πρέπει να ενοχλεί κάποιους παλαιοκομματικούς Συριζαίους που ακόμη ονειρεύονται, καθισμένοι στην πολυθρόνα τους, ότι ο Εμφύλιος δεν έχει τελειώσει και, να, όπου να ’ναι θα γεμίσει ο Υμηττός από αντάρτες… Αμάν πια!
Υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ (που έχει καταλάβει πλέον τη θέση της ελληνικής Κεντροαριστεράς) πρέπει να αλλάξει «στίγμα και στρατηγική»; Ο τωρινός εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, οραματιζόμενος (;) τη μελλοντική πορεία του κόμματος, προανήγγειλε ανάμεσα σε άλλα ότι, παρά την ήττα και κυρίως (προσθέτω εγώ) παρά τα άχρηστα, μίζερα και αντιδραστικά συντροφικά μαχαιρώματα, όλα πάνε μια χαρά. Μακάρι. Μάλιστα μας διαβεβαίωσε ότι στο επόμενο διάστημα ο ΣΥΡΙΖΑ θα γίνει ένα κόμμα «πιο ανοιχτό», ένα κόμμα «με σύγχρονη αριστερή προοδευτική ταυτότητα, στίγμα και στρατηγική»! Είθε! Αμήν! Αγκαλά ο απλός ψηφοφόρος αδυνατεί να συλλάβει τι μπορεί να σημαίνουν όλα αυτά τα ωραία λόγια.
Ποιο το «στίγμα», λοιπόν, και ποια η νέα «στρατηγική» του μελλοντικού ΣΥΡΙΖΑ; Τι είναι καλό και ωφέλιμο για οποιοδήποτε ελληνικό αστικό κόμμα; Ο,τι είναι καλό για τη χώρα. Οσο πιο γρήγορα το εννοήσει αυτό και η Νέα Δημοκρατία και ο ΣΥΡΙΖΑ και το Κίνημα Αλλαγής, τόσο καλύτερα για τη χώρα. Η δημοκρατία δεν διαιρεί, δεν εκδικείται. Η δημοκρατία δεν στήνει παγίδες. Και το βήμα της πρέπει να είναι σταθερό. Επάνω στο χώμα. Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να πατεί επάνω στη γη. Εχουμε βαρεθεί τα μετέωρα, τα απρόσεκτα βήματα. Δηλαδή τα δικά μας τα βήματα τόσα χρόνια.
Ο κ. Γιώργης Γιατρομανωλάκης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
