«…πού πας παλληκάρι ωραίο σαν μύθος κι ολόισια στο θάνατο κολυμπάς
Και όλες οι αντένες μιας γης χτυπημένης μεγάφωνα και ασύρματοι από παντού…».
Διονύσης Σαββόπουλος
Ο νεότερος στρατηγός τού τότε Γαλλικού Στρατού Ντε Γκωλ, ήρωας του Μεγάλου Πολέμου, αφού διοίκησε με σιδερένια γροθιά τη Ρηνανία, λάφυρο από τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, μετατέθηκε στο Γενικό Επιτελείο δαφνοστεφής. Εκεί, βρήκε τον χρόνο να συγγράψει δύο σπουδαίες μελέτες. Μία από αυτές κατέληγε σε ένα συμπέρασμα επαναστατικό για τη στρατιωτική τέχνη της εποχής. Ο νέος πόλεμος, έγραφε, θα στηριχθεί σε μικρές, μηχανοκίνητες, ευέλικτες μονάδες. Δηλαδή, οι νέες τεχνολογίες ενσωματώνονταν στην πολεμική τέχνη. Η παλαιά φρουρά των στρατηγών – Πετέν, Γκαμελέν – που δοξάστηκαν νικηφόρες, αγνόησε αυτές τις σκέψεις προσηλωμένη στη στατική στρατηγική, η οποία εκφράστηκε με την κατασκευή ορυγμάτων, γνωστή ως Γραμμή Μαζινό. Ο νεαρός στρατηγός, σκληρός στις απόψεις του, πικράθηκε. Και βέβαια θύμωσε όταν στην εισβολή των Γερμανών στην Πολωνία διαπίστωσε ότι ο εχθρός αξιοποίησε τις ιδέες του και σε λίγες μόνο εβδομάδες κατέλαβε την αχανή χώρα. Οι μηχανοκίνητες μονάδες διέλυσαν την άμυνα και ο στρατός που ακολούθησε ολοκλήρωσε τον θρίαμβο των ναζί. Η εποχή των τανκς ανέτειλε για πολλές δεκαετίες.
Στην άλλη όχθη της Μάγχης, ένας άλλος πείσμων πολιτικός, ο Τσόρτσιλ, μοναχικός λύκος, επί χρόνια κατήγγελλε την ακολουθούμενη τακτική από την κυβέρνηση της χώρας του για «προδοσία», στο μέτρο που οι προϋπολογισμοί αγνόησαν τις παροτρύνσεις του για δημιουργία ισχυρής αεροπορίας εν όψει του χιτλερικού κινδύνου. Οι δύο άνδρες δυστυχώς δικαιώθηκαν, όταν σε λίγες μόνο εβδομάδες διέλυσαν τη Γραμμή Μαζινό με τα τανκς του Γκουντέριαν και κατέλαβαν τη Γαλλία.
Τότε αυτού του είδους ο πόλεμος στη διεθνή ορολογία απέκτησε το δικό του όνομα: Blitzkrieg: πόλεμος-αστραπή.
Ομως οι δυνατότητες της νικηφόρας προέλασης δεν ήταν ικανή και αναγκαία συνθήκη για την τελική νίκη. Αυτό αποδείχθηκε στη σοβιετική ενδοχώρα. Μετά τη θυελλώδη προέλαση, το χιτλερικό blitz έδειξε τα όριά του στο Στάλινγκραντ και στα πρόθυρα της Μόσχας. Η ήττα, με τη βοήθεια και του χειμώνα, ήταν αναπόφευκτη. Βασικός λόγος η εξάντληση των δυνατοτήτων και η έλλειψη εφεδρειών για τις μονάδες που ακολουθούσαν τα μηχανοκίνητα.
Συμπέρασμα, το blitz είναι χρήσιμο εργαλείο, αλλά χωρίς τις απαραίτητες εφεδρείες έχει κοντά ποδάρια.
Οι πρώτες εβδομάδες της νέας διακυβέρνησης προκάλεσαν έκπληξη. Πολλοί χαρακτήρισαν τον αιφνιδιασμό ως blitz. Και πράγματι, έτοιμος από καιρό, έναν – ενάμιση χρόνο πριν, ο Μητσοτάκης επέβαλε έναν θυελλώδη ρυθμό με καταιγισμό νομοθετημάτων που ανέτρεψαν την άμυνα του «εχθρού». Και εχθρός ήταν και είναι η ίδια μας η αντίληψη για το πώς πρέπει να αντιμετωπισθούν χρόνιες παθογένειες της πολιτικής και κοινωνικής μας ζωής. Η κρατική μηχανή, η αντίληψη για την ανάπτυξη, για τη σύνδεση ανάπτυξης – ασφάλειας – χρόνου απόδοσης της Δικαιοσύνης, και ανάληψης της ιδιοκτησίας από την Ελληνική Κυβέρνηση των συμβάσεων με τους δανειστές – μνημόνια -, όλα αυτά διατυπώθηκαν με ορατή τη στρατηγική της «νίκης».
Ο Τσίπρας δεν ήταν ο εχθρός. Μετά την περίοδο της αυταπάτης, κουτσά και κυρίως στραβά, κάτι πέτυχε. Ομως πάντα οχυρωμένος στην ιδεολογική Γραμμή Μαζινό, χωρίς να εμπνέει αισιοδοξία και με αμυντικές τακτικές που το μόνο που κατάφερναν ήταν η καθυστέρηση του κατενάτσιο. Στο τέλος έπραττε αυτά που ήθελαν οι δανειστές, κι έτσι τα «μπράβο» του Μοσχοβισί δεν κέρδιζαν τον χαμένο χρόνο.
Ομως υπήρχε και μια άλλη διάσταση της Μητσοτάκειας στρατηγικής. Σε θέσεις-κλειδιά τοποθετήθηκαν χοντρά βιογραφικά και περγαμηνές. Ενώ πολλοί στρατηγοί αποστρατεύτηκαν. Οι νεαροί στρατηγοί έχουν το μειονέκτημα ότι είναι άπειροι στα κομματικά παίγνια, αλλά συνδιαλέγονται απευθείας με τις κοινωνικές ομάδες.
Το 83% αποδοχής της νέας διακυβέρνησης είναι μεν εκπληκτικό και εκφράζει την ευχάριστη έκπληξη, αλλά είναι προσωρινό. Οπως και ένα μέρος του 40% – όπως και του 32% – είναι «δανεικό».
Τελικά, η blitz έχει το θετικό ότι και τα κόμματα που θα διεκδικήσουν στο μέλλον την εξουσία δύσκολα θα εμφανιστούν όπως μέχρι σήμερα στηριζόμενα σε ιδεολογικούς βολονταρισμούς και σε άμαθους στρατηγούς παλαιάς κοπής. Και έχει και μια ελπίδα να πετύχει. Ομως οι κίνδυνοι αποτυχίας είναι ορατοί. Και είναι δύο ειδών. Η παγκόσμια και η ευρωπαϊκή συγκυρία είναι οικονομικά και πολιτικά ασταθείς. Λίγα μπορούμε να πράξουμε εμείς. Ο μεγάλος κίνδυνος είναι η εφόρμηση Μητσοτάκη να αποδειχθεί ότι δεν έχει «εφεδρείες» επαναστατικού εκσυγχρονισμού και ορθολογισμού. Και είναι βέβαιο ότι στην πρώτη «στραβή» ο κοιμώμενος αντιμεταρρυθμιστικός γίγας που κρύβεται στα υπόγεια χαρακώματα θα κάνει την εμφάνισή του.
Οσο για τον κ. Τσίπρα, η επιτυχία του να κρατήσει προσωπικά σε θέση επόμενου διεκδικητή, μπορεί να τον τυφλώσει και να επανέλθει με άλλα ίσως πρόσωπα και προσανατολισμούς, αλλά με την «αρρώστια» της δικαίωσης της πρώτης του θητείας. Κι άλλοι πρωθυπουργοί προσβλήθηκαν από αυτό το μικρόβιο, με αποτέλεσμα να είναι βαρίδια για το κόμμα τους.
Ας ελπίσουμε το καλύτερο δυνατό για την ανάσταση της Ελλάδας από τον μαρασμό και τη μετριότητα. Δρόμος επιστροφής δεν υπάρχει, παρά μόνο ο εξοβελισμός της από τη σύγχρονη ψηφιακή εποχή και τις τεκτονικές αλλαγές που συντελούνται στην κορυφή της παγκόσμιας τάξης.
Ο κ. Αντώνης Τριφύλλης είναι μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της διαΝΕΟσις, πρώην στέλεχος της ΕΕ.
