«Θα είμαι όλο το καλοκαίρι διαθέσιμος» έγραψε ο Μισέλ Μπαρνιέ, επικεφαλής διαπραγμάτευσης της ΕΕ για το Brexit, σε email του προς όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις μια μέρα αφότου ο Μπόρις Τζόνσον ανέλαβε τα πρωθυπουργικά του καθήκοντα. Ο Μπαρνιέ πρότεινε στη νέα κυβέρνηση του Λονδίνου μια συνάντηση. Μέχρι σήμερα όμως δεν έχει συναντήσει κανέναν από τη Ντάουνινγκ Στριτ.
Ο μόνος που ταξίδεψε από το Λονδίνο στις Βρυξέλλες ήταν ο προσωπικός εντεταλμένος του πρωθυπουργού για το Brexit Ντέιβιντ Φροστ. Ο Φροστ ενημέρωσε την Κομισιόν και όλους τους παρευρισκόμενους διπλωμάτες ότι το μήνυμα που μεταφέρει από το Λονδίνο είναι πρωτίστως ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα βγει σε κάθε περίπτωση από την ΕΕ στις 31 Οκτωβρίου με ή χωρίς συμφωνία. Ως προϋπόθεση για νέες συζητήσεις ο Φροστ ανέφερε την απομάκρυνση του «αντιδημοκρατικού backstop», πρόταση την οποία απέρριψαν κατηγορηματικά τόσο η ΕΕ όσο και ο ιρλανδός πρωθυπουργός Λίο Βαράντκαρ. Ευρωπαίοι διπλωμάτες που μίλησαν με τον Φροστ δήλωσαν ότι ο απεσταλμένος του Λονδίνου δεν είχε να προτείνει καμία εναλλακτική στο backstop.
Ο διχασμός στη βουλή
Αντίπαλοι του σκληρού Brexit θέλουν να εκμεταλλευτούν τη βαθιά διχασμένη βουλή για να σταματήσουν τον Τζόνσον.Στις Βρυξέλλες εκτιμάται ότι ο Μπόρις Τζόνσον στοχεύει σε ένα Brexit χωρίς συμφωνία, χωρίς μεταβατικές περιόδους, χωρίς αποπληρωμή των ανοιχτών λογαριασμών με την ΕΕ, χωρίς σχέδια για το ποιες θα είναι μελλοντικά οι σχέσεις με την ΕΕ. Μπορεί ο πρωθυπουργός να δηλώνει ότι το σκληρό Brexit δεν είναι ο στόχος αλλά εάν στις 31 Οκτωβρίου δεν υπάρχει άλλη λύση τότε το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει χωρίς συμφωνία.
Αντίπαλοι του σκληρού Brexit θέλουν να εκμεταλλευτούν τη βαθιά διχασμένη βουλή για να σταματήσουν τον Τζόνσον. Ο συνασπισμός από Συντηρητικούς και της Βορειοιρλανδικής DUP κρατά πια μόνο την οριακή πλειοψηφία μιας μόλις ψήφου.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου θα μπορούσε το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα να καταθέσει πρόταση μομφής κατά του Μπόρις Τζόνσον. Εάν ο τελευταίος έχανε στην ψηφοφορία θα έπρεπε η αντιπολίτευση μέσα σε 14 μέρες να σχηματίσει μια νέα πλειοψηφική κυβέρνηση. Εάν αυτό δεν πετύχαινε τότε ο πρωθυπουργός θα έπρεπε να ορίσει πρώρες εκλογές τον Νοέμβριο. Στο μεταξύ όμως το Brexit θα γινόταν ούτως ή άλλως στις 31 Οκτωβρίου.
Δύσκολη η ανατροπή
Θεωρητικά η βασίλισσα θα μπορούσε να παύσει τον πρωθυπουργό από τα καθήκοντά του.Ο βρετανός πρωθυπουργός λοιπόν βρίσκεται μάλλον σε προνομιακή θέση: Εάν δεν κάνει τίποτα, το Brexit θα γίνει και χωρίς συμφωνία στις 31 Οκτωβρίου. Ακόμη και να ήθελε η βουλή να τον σταματήσει θα αντιμετώπιζε πολλές δυσκολίες. Θεωρητικά η βασίλισσα θα μπορούσε να παύσει τον πρωθυπουργό από τα καθήκοντά του. Αλλά αυτό θα ήταν ενάντια στην παράδοση που θέλει τη βασίλισσα να μην αναμειγνύεται στην πολιτική ατζέντα και έτσι είναι μάλλον απίθανο.
Εξίσου απίθανο μοιάζει και το σενάριο της υποχώρησης της ΕΕ. «Είμαστε προετοιμασμένοι γι’ αυτό το παιχνίδι. Δεν θα χάσουμε πρώτοι την ψυχραιμία μας» δηλώνουν γάλλοι διπλωμάτες.
Μπερντ Ρίγκερτ
Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Κοσμά
