Oλοι έχουμε βρεθεί να παίζουμε ένα παιχνίδι γνώσεων με κάποιον συμπαίκτη που απαντάει σωστά σε απίθανες ερωτήσεις που του τίθενται. Iσως μάλιστα να έχουμε αναρωτηθεί εάν αυτός ο
παίκτης είναι τόσο έξυπνος ή εμείς αρκετά αμόρφωτοι γι’ αυτό το παιχνίδι. Μέρος της απάντησης σε αυτόν τον προβληματισμό θα μπορούσε να δώσει η πνευματική καλλιέργεια, αφού πρόσφατη δημοσίευση ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Ρουρ-Μπόχουμ στη Γερμανία καταδεικνύει πως στην πραγματικότητα ο εγκέφαλος των ανθρώπων οι οποίοι έχουν γενική κουλτούρα είναι καλύτερα δικτυωμένος, κάτι που τους δίνει το πλεονέκτημα να συνδυάζουν πιο εύκολα και αποδοτικά πληροφορίες μεταξύ τους.
Μαγνητική τομογραφία… στις γνώσεις
Οι γερμανοί νευροεπιστήμονες, οι οποίοι δημοσίευσαν τα αποτελέσματα σε άρθρο τους στην επιστημονική επιθεώρηση «European Journal of Personality», μελέτησαν με ποιον τρόπο αποτυπώνονται οι γενικές γνώσεις που κατέχει κάποιος άνθρωπος στη δομή του εγκεφάλου. Oπως σημειώνει ο καθηγητής Eραν Γκεντς από το τμήμα Βιοψυχολογίας του πανεπιστημίου σε δηλώσεις του σχετικές με τη δημοσίευση, «ενώ μπορούμε να μετρήσουμε με
ακρίβεια τις γενικές γνώσεις ενός ανθρώπου, ελάχιστα ήταν αυτά που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα σχετικά με το πώς συνδέονται οι γνώσεις αυτές με τα χαρακτηριστικά του εγκεφάλου». Για να αποκρυπτογραφήσουν τη σύνδεση αυτή, οι επιστήμονες σχεδίασαν ένα πείραμα στο οποίο συμμετείχαν 324 άνδρες και γυναίκες. Αρχικά, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα τεστ γενικών γνώσεων το οποίο σχεδίασαν οι ίδιοι οι επιστήμονες και περιείχε ερωτήσεις από πολλά πεδία όπως η τέχνη, η αρχιτεκτονική, η χημεία ή η βιολογία. Επειτα, οι ερευνητές σάρωσαν τον εγκέφαλο των συμμετεχόντων με μια ειδική τεχνική της μαγνητικής τομογραφίας η οποία ονομάζεται Απεικόνιση του Τανυστή Διάχυσης. Η τεχνική αυτή είναι μια μέθοδος νευροαπεικόνισης η οποία αποτυπώνει την «αρχιτεκτονική» των αξόνων των νεύρων στον εγκέφαλο. Με τη μέθοδο αυτή οι επιστήμονες είναι σε θέση να συμπεράνουν τον βαθμό πολυπλοκότητας με τον οποίο τα νεύρα συνδέονται τόσο μεταξύ τους όσο και με διάφορες περιοχές του εγκεφάλου. Για να συγκρίνουν τον βαθμό πολυπλοκότητας του
εγκεφάλου των συμμετεχόντων, οι ερευνητές επιστράτευσαν έναν μαθηματικό αλγόριθμο ο οποίος αντιστοίχησε σε κάθε επίπεδο πολυπλοκότητας μια διαφορετική τιμή. Η τιμή αυτή αντιστοιχήθηκε έπειτα στα αποτελέσματα του τεστ γνώσεων στο οποίο είχαν υποβληθεί οι συμμετέχοντες.
Η δικτύωση κάνει τη διαφορά
Αφού ανέλυσε τα αποτελέσματά της, η ερευνητική ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα πως ο εγκέφαλος των ανθρώπων οι οποίοι έχουν περισσότερες γενικές γνώσεις είναι πιο αποτελεσματικά δικτυωμένος, κάτι που σύμφωνα με τη δημοσίευση τους δίνει την ευκαιρία να συνδυάζουν πολλές πληροφορίες μεταξύ τους. Οπως σημείωσε ο καθηγητής Εραν Γκεντς, «μία αποτελεσματική δικτύωση του εγκεφάλου είναι απαραίτητη ώστε κάποιος να καταφέρει να συνδυάσει τις διάσπαρτες πληροφορίες μεταξύ τους και να τις ανακαλέσει όταν χρειαστεί», για να συμπληρώσει ότι «αυτό που υποθέτουμε είναι ότι ο αποτελεσματικός τρόπος διασύνδεσης του εγκεφάλου οδηγεί σε
καλύτερη ενσωμάτωση των πληροφοριών στον εγκέφαλο και ως εκ τούτου σε καλύτερα αποτελέσματα σε ένα τεστ γνώσεων».
Η έρευνα αυτή έρχεται να συμπληρώσει τις γνώσεις των νευροεπιστημόνων σχετικά με την αντιστοιχία της γνώσης και της δομής του εγκεφάλου, οι οποίες τα τελευταία χρόνια «φωτίζουν» ολοένα και περισσότερο τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου.
