Ενώ ο πόλεμος συνεχίζεται στη Συρία, έχουν ξεκινήσει οι συζητήσεις για την ανοικοδόμηση της χώρας, σαν να θέλουν οι αρμόδιοι να τον ξορκίσουν. Το κόστος; Δυσθεώρητο.
Υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν 300 με 350 δις ευρώ, την ώρα που στα δημόσια ταμεία υπάρχουν φέτος 100 δις ευρώ. Η κατάσταση είναι απελπιστική. Σε πολλές πόλεις κυρίαρχη εικόνα είναι αυτή της καταστροφής. Τα σπίτια έχουν μετατραπεί σε συντρίμμια, δρόμοι, ηλεκτροδότηση και υδροδότηση δεν λειτουργούν.
Καταστράφηκαν οι υποδομές
Ο μεγαλύτερος κλάδος της συριακής οικονομίας είναι η γεωργία, αλλά λόγω του πολέμου πολλοί γαιοκτήμονες έχουν χάσει τα χωράφια τους. Μόνο στα πέντε πρώτα χρόνια του πολέμου καταγράφηκε μείωση στη συγκομιδή αγροτικών προϊόντων και στην κτηνοτροφία ύψους 13 δις ευρώ. Το ότι παρόλα αυτά η αγροτική οικονομία συνεχίζει να αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο ποσοστό στο ΑΕΠ της χώρας, εξηγείται με το ότι σε άλλους τομείς παραγωγής και παροχής υπηρεσιών η καθίζηση είναι σχεδόν ολοκληρωτική.«Τις περισσότερες προκλήσεις καλείται να αντιμετωπίσει ο τομέας παραγωγής », λέει ο Ζοζέφ Νταέρ, από το Πανεπιστήμιο της Λοζάννης. «Καταρχήν, άμεση απόρροια του πολέμου είναι η έλλειψη εργατικών χεριών, γιατί οι άνδρες πήγαν να πολεμήσουν, σκοτώθηκαν, φυλακίστηκαν ή εξορίστηκαν. Το νόμισμα υποτιμήθηκε μαζικά, εδώ και μερικούς μήνες υπάρχει κρίση πετρελαίου, το κόστος παραγωγής είναι τεράστιο και η χώρα έχει αποκλειστεί από τις διεθνείς αγορές».
Από τους 130.000 χώρους παραγωγής στη Συρία έχουν απομείνει σχεδόν οι μισοί. Καταστράφηκαν ή οι αγρότες έφυγαν στο εξωτερικό. Και όπως συμβαίνει σε κάθε πόλεμο υπάρχουν αυτοί που πλουτίζουν από αυτόν. Είναι η νέα επιχειρηματική ελίτ. Έχουν επαφές με το καθεστώς και τις μυστικές υπηρεσίες. Αναζητούν το γρήγορο χρήμα. Επενδύουν σε ακίνητα, σε υπηρεσίες, στο εμπόριο, παντού όπου διαβλέπουν γρήγορο κέρδος.
Η νέα επιχειρηματική ελίτ
Ένας εξ αυτών είναι ο Σαμίρ Φος, που έχει γίνει ο πλουσιότερος άνθρωπος της Συρίας. Το όνομα του μεγιστάνα στον τομέα ακινήτων βγήκε στη δημοσιότητα, όταν αγόρασε το ξενοδοχείο Four Seasons στη Δαμασκό από έναν Σαουδάραβα πρίγκιπα, ο οποίος φυλακίστηκε. Η ΕΕ και οι ΗΠΑ συμπεριέλαβαν το όνομά του Φος σε κατάλογο κυρώσεων μαζί με άλλους δέκα επιχειρηματίες. Τους κατηγορούν ότι εκμεταλλεύτηκαν τις σχέσεις τους με τον πρόεδρο Άσαντ και σε αντάλλαγμα τον βοήθησαν οικονομικά να σταθεί στα πόδια του. Ο Φος κατηγορείται ότι έκτισε πολυτελή διαμερίσματα σε οικόπεδα αντικαθεστωτικών που κατασχέθηκαν από την κυβέρνηση.
«Γενικότερα, ο πόλεμος ευνόησε και εδραίωσε εμπορικά και κερδοσκοπικά επιχειρηματικά μοντέλα» υποστηρίζει ο Νταέρ. «Δηλαδή, βραχυπρόθεσμες επενδύσεις στο εμπόριο, στα ακίνητα και στην παροχή υπηρεσιών και όλα αυτά σε βάρος των παραγωγικών κλάδων της οικονομίας». Υπό αυτές τις προϋποθέσεις η επιστροφή Σύρων προσφύγων στον τόπο τους θα φέρει μεγάλα οικονομικά προβλήματα.
Τίνα Φουξ / dw
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου
