Ενας χρόνος είναι ίσως μια ασήμαντη στιγμή μπροστά στην αιωνιότητα. Για όσους ζήσαμε όμως, είτε ως φίλο είτε ως δάσκαλο είτε ως συνοδοιπόρο, τον Σταύρο Τσακυράκη, είναι μια καθημερινή ανοιχτή πληγή. Ενας χρόνος χωρίς την έντονη φυσική παρουσία του, χωρίς τις διαρκείς ανιδιοτελείς – πάντα – παρεμβάσεις του, χωρίς την ανήσυχη και αιρετική ματιά του στα όσα συμβαίνουν γύρω μας κάνει ακόμα πιο οδυνηρή, πιο αισθητή την απουσία του.

Τα καθολικά αισθήματα τιμής, αγάπης και σεβασμού μετά την απώλειά του – και συνεχίζουν ακόμη – με πρωτόγνωρη, για τα ελληνικά δεδομένα, έκταση επιβεβαίωσαν τη μοναδική ιδιαιτερότητά του, την πανθομολογούμενη αξία του ως πανεπιστημιακού δασκάλου, ως δημόσιου διανοουμένου, ως υπεύθυνου πολίτη με σταθερές και αδιαπραγμάτευτες αρχές και αξίες.

Σε μια εποχή έκπτωσης αξιών και προσώπων, κατάφερε στη σύντομη αλλά πλούσια σε εμπειρίες ζωή του να παραμείνει ένας φωτεινός φάρος, ένα σταθερό σημείο αναφοράς. Και η καλύτερη απόδειξη για αυτό δεν είναι η αναγνώριση από φίλους, συναδέλφους, συναγωνιστές και αντιπάλους, αλλά η απέραντη αγάπη, ο σεβασμός και η ευγνωμοσύνη των εκατοντάδων παλιών και νεότερων μαθητών του. Αυτή η νέα γενιά που έζησε, μαθήτεψε δίπλα του είναι η μεγάλη πνευματική και αξιακή παρακαταθήκη του.

Γιατί ο Σταύρος έγραφε, δίδασκε, έκανε πράξη στην καθημερινή του ζωή αυτά που πίστευε. Επέλεξε τον δύσκολο δρόμο της συνέπειας αδιαφορώντας για οποιοδήποτε προσωπικό κόστος. Πάντα ξεχωριστός, πάντα παθιασμένος αλλά και πάντα σταθερός στις μάχες για δημοκρατία, κράτος δικαίου, ανθρώπινα δικαιώματα, ελευθερία της έκφρασης. Με ακραίο τρόπο κάποιες φορές, αλλά χωρίς καμιά υστεροβουλία, χωρίς να περιμένει ή να προσδοκά οποιαδήποτε ανταμοιβή. Πιστός στις αξίες του αρνήθηκε να συμβιβαστεί, να υποστείλει τη σημαία της κριτικής για καιροσκοπικούς συμβιβασμούς ή εκλεκτικές συγγένειες. Γι’ αυτό δεν είχε δισταγμό να βρεθεί απέναντι ακόμα και σε φίλους ή πνευματικούς και ακαδημαϊκούς συνοδοιπόρους.

Οι μαχητικές και πολλές φορές ανορθόδοξες για πολλούς παρεμβάσεις του δεν είχαν ποτέ ως αφετηρία την προσωπική του επιβεβαίωση, αλλά την αγωνία για τη δημοκρατία, την ελευθερία του λόγου και φυσικά πάντα το μέλλον της νέας γενιάς. Η έστω εκ των υστέρων καθολική αποδοχή του στην Ελλάδα της υποκρισίας, του λαϊκισμού και της μικροκομματικής συναλλαγής είναι ένα αισιόδοξο, μέσα στη θλίψη, μήνυμα ότι προσωπικότητες με σταθερές αξίες, όπως ο Σταύρος, αφήνουν βαθιά τα ίχνη τους για τις επόμενες γενιές.