Το φλέγον ζήτημα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής είναι ένα από τα κρισιμότερα που θα βρει στον δρόμο του ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μάκης Βορίδης.
Ο κ. Βορίδης ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο του αγροτικού τομέα εν μέσω σημαντικών αλλαγών στο πολιτικό σκηνικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σκληρών διαπραγματεύσεων για την αναμόρφωση της ΚΑΠ, η οποία καλείται να καλύψει τις ανάγκες των αγροτών των 28 κρατών-μελών την περίοδο 2021-2027 διανέμοντας το ποσό των 365 δισ. ευρώ, το οποίο, αν και υπολείπεται αυτό της τρέχουσας περιόδου, θα αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο για τον αγροτικό τομέα.
Δεν είναι τυχαίο ότι στην… ποδιά της ΚΑΠ σφάζονται τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, κυβερνήσεις, αγρότες και αγροτικοί συνεταιρισμοί, βιομηχανίες τροφίμων και οργανώσεις πολιτών.
Ζυμώσεις και συμμαχίες χωρών
Όπως αναφέρει δημοσίευμα της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ, μεταξύ των κρατών-μελών ήδη έχουν διαμορφωθεί συμμαχίες. Η Ελλάδα μαζί με την Κύπρο διαμορφώνουν ήδη κοινό μέτωπο με Ιταλία, Ολλανδία, Δανία, Γερμανία, Σλοβενία, Κροατία και Μάλτα διεκδικώντας επαρκή χρηματοδότηση της ΚΑΠ, με διατήρηση του συνολικού προϋπολογισμού της τουλάχιστον στα σημερινά επίπεδα.
Για τον Έλληνα υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης αποτελεί μείζον στόχο η εξαίρεση των μικροκαλλιεργητών από την ενισχυμένη αιρεσιμότητα (αυξημένες υποχρεώσεις για να πάρουν τις επιδοτήσεις) και η απλούστευση γι’ αυτούς των διαδικασιών για την απόδοση των ενισχύσεων, ώστε να μην μπαίνουν στην ίδια μοίρα με τους μεγάλους παραγωγούς.
Ωστόσο, σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις θα παίξουν οι αστάθμητοι παράγοντες – όπως η έκβαση της συζήτησης για την έγκριση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της νέας περιόδου τον ερχόμενο Οκτώβριο και η πορεία του Brexit – που αναμένεται να επηρεάσουν δυσμενώς τα οικονομικά της νέας ΚΑΠ. Αυτό άλλωστε διαφάνηκε και από τη νομοθετική πρόταση που παρουσίασε η Κομισιόν πριν από περίπου έναν χρόνο, προτείνοντας μείωση του κονδυλίου της κατά περίπου 5% σε τρέχουσες τιµές ή 12% σε σταθερές τιµές.
Υπάρχουν όμως κι άλλοι παράγοντες που θα κρίνουν τη διαμόρφωση της ΚΑΠ. Κομβικής σημασίας θεωρείται η διαδοχή στην ηγεσία της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας. Ποιος θα αντικαταστήσει τον… κλειδοκράτορα της ΚΑΠ Φιλ Χόγκαν; Ποια θα είναι τα μέλη της Επιτροπής Γεωργίας; Θα συνεχίσουν στον δρόμο που χάραξαν οι προκάτοχοί τους;
Σε κάθε περίπτωση, ο αγροτικός «κουμπαράς» της νέας ΚΑΠ εκτιμάται ότι θα «ελαφρύνει» πάνω από 11% όσον αφορά τις άμεσες ενισχύσεις των αγροτών (Α’ Πυλώνας ΚΑΠ) και 20% με 30% στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης (Β’ Πυλώνας ΚΑΠ), ο οποίος περιλαμβάνει και όλα τα προγράμματα για την προώθηση και τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής. Μάλιστα, η Κομισιόν, λόγω της υποχρηματοδότησης του Β’ Πυλώνα, έχει προτείνει τη χρηματοδότησή του με επιπλέον κονδύλια από τους κρατικούς προϋπολογισμούς των κρατών-μελών. Οι εκτιμήσεις για την Ελλάδα μιλούν για προϋπολογισμό περίπου 18,2 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές για την επόμενη επταετία, εκ των οποίων τα 14,2 δισ. για άμεσες ενισχύσεις, 440 εκατ. ευρώ για στήριξη της αγοράς και 3,6 δισ. ευρώ για την αγροτική ανάπτυξη.
Το μεγαλύτερο αγκάθι για τη χώρα μας, πάντως, αποτελεί η λεγόμενη εξωτερική σύγκλιση. Ουσιαστικά πρόκειται για ανακατανομή των άμεσων ενισχύσεων. Δηλαδή σημαντική μείωση των κονδυλίων σε χώρες που εμφανίζουν μεγαλύτερη μέση ενίσχυση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα που κατατάσσεται δεύτερη μετά τη Μάλτα) προς όφελος των υπολοίπων. Η εφαρμογή του σεναρίου της εξωτερικής σύγκλισης μπορεί να επιφέρει μείωση των κονδυλίων για την Ελλάδα έως και 750 εκατ. ευρώ ετησίως στις άμεσες ενισχύσεις.
