Είναι λίγο σαν το γνωστό μυθιστόρημα της Άγκαθα Κρίστι, «Το έγκλημα στο Οριάν Εξπρές», όπου στο τέλος όλοι οι ύποπτοι είναι και ένοχοι.

Μιλάω για τη ΔΕΗ που έχει φτάσει σε οριακό σημείο και κινδυνεύει να καταρρεύσει.

Η ΔΕΗ είναι μια τεράστια βιομηχανική επιχείρηση και η ραχοκοκαλιά του ενεργειακού συστήματος της χώρας. Δεν ήταν προδιαγεγραμμένη να φτάσει σε αυτό το σημείο.

Γιατί δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η ίδια η δημιουργία της ΔΕΗ και το γεγονός ότι μπόρεσε να υπάρξει ηλεκτροδότηση σε όλη τη χώρα και να καλυφθούν οι ενεργειακές μας ανάγκες δεν ήταν μικρό πράγμα.

Ήταν και μια απόδειξη ότι ορισμένα πράγματα μόνο ο ευρύτερος δημόσιος τομέας μπορεί να τα κάνει.

Και οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ μπορεί κάποτε να ήταν καλύτερα πληρωμένοι από άλλους κλάδους, αλλά δούλευαν σε σκληρές συνθήκες και προσέφεραν έργο. Μια ματιά να ρίξει κανείς στις συνθήκες που δουλεύουν οι «εναερίτες» για την αποκατάσταση βλαβών, ή στο τι σημαίνει εργασία στο «Πεδίο» πάνω στην Πτολεμαΐδα, στις στοές, στα ορυχεία, θα σκεφτεί «και λίγα παίρνουν».

Μόνο που επειδή είμαστε στην ΕΕ έπρεπε να «απελευθερωθεί η αγορά ενέργειας».

Όμως, επειδή κανένας ιδιώτης δεν μπορούσε να καλύψει το κόστος να φτιαχτεί μια δεύτερη ΔΕΗ που να παράγει και να διανέμει ηλεκτρική ενέργεια, εξαρχής έπρεπε να περιοριστεί το έργο της Επιχείρησης.

Έτσι, σταδιακά η ΔΕΗ έμεινε έξω επί της ουσίας από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες, δεν μπορούσε να αναπτυχθεί σε κατευθύνσεις που θα βελτίωναν την κερδοφορία τους, και υποχρεώθηκε να δίνει σε χαμηλή τιμή μέρος της παραγωγής της με τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ.

Την ίδια ώρα η αποσύνδεση της παραγωγής από τη διανομή και τα δίκτυα δημιουργούσε πλήθος προβλήματα.

Σε όλα αυτά προστέθηκαν, διάφοροι τρόποι με τους οποίους οι κυβερνήσεις υπονόμευαν τη ΔΕΗ: την υποχρέωναν να ηλεκτροδοτεί δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς ακόμη και εάν χρώσταγαν μεγάλα ποσά, ενώ χρησιμοποιούσαν τους λογαριασμούς της ΔΕΗ για να εισπράττουν αντιλαϊκά χαράτσια με αποτέλεσμα να πληθαίνουν οι απλήρωτοι λογαριασμοί.

Με όλους αυτούς τους τρόπους η ΔΕΗ διαρκώς απαξιωνόταν. Εκτός όλων των άλλων βρέθηκε εναγκαλισμένη με τον λιγνίτη, σε μια εποχή που υπάρχει πολύ μεγάλη πίεση, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, να περιοριστεί η παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα και δη άνθρακα ή λιγνίτη.

Σε όλα αυτά ήρθαν και τα μνημόνια και η πίεση μέσα στο γενικό ξεπούλημα να εκποιηθεί και η ΔΕΗ ή τα «φιλέτα» της. Και βέβαια όταν μαθευτεί ότι μια εταιρεία είναι σε απαξίωση, οι αγοραστές θα πιέσουν να αγοράσουν μπιρ παρά. Εξ ου και οι «άγονοι διαγωνισμοί».

Όμως, το μέλλον της χώρας απαιτεί να υπάρχει δημόσια ΔΕΗ και αυτή να εγγυάται ότι υπάρχει επάρκεια ενέργειας και ένα δίκτυο διανομής που να φτάνει παντού, χωρίς διακοπές και άλλα προβλήματα. Η «απελευθέρωση των αγορών» δεν μπορεί να μπαίνει πάνω από τις βασικές ανάγκες μιας κοινωνίας.

Και βέβαια δεν προσφέρει καλές υπηρεσίες ένας υπουργός όταν βγαίνει και λέει ότι «δεν έχει λεφτά ούτε για κολώνες η ΔΕΗ». Γιατί όταν γίνεται μια τέτοια δήλωση, για μια εταιρεία που είναι στο χρηματιστήριο, απλώς πιέζει ακόμη περισσότερο προς τα κάτω τη μετοχή της.

Και γύρω από τέτοιες επιχειρήσεις πάντα υπάρχουν αυτοί που θέλουν να αγοράσουν φτηνά, να πουλήσουν πιο ακριβά και να κυρίως να βγάλουν εύκολα κέρδη με το παιχνίδι γύρω από μια μετοχή.

Όμως, αυτό καμιά σχέση δεν έχει με τη σωτηρία της επιχείρησης. Ας το θυμούνται αυτό οι υπουργοί, όταν διαχειρίζονται τέτοια θέματα.