Η αλλαγή σκυτάλης στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) γίνεται σήμερα Τρίτη με τις ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις «μετέωρες» και υπό τη σκιά ενός επικείμενου οικονομικού «black out» στη ΔΕΗ. Εκκρεμότητα παραμένει και η εφαρμογή στην Ελλάδα του Μοντέλου Στόχου της ΕΕ (Target Model) για την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο καθυστερεί εδώ και έναν χρόνο, με αρνητικές συνέπειες για τον ανταγωνισμό στο λιανεμπόριο ρεύματος. Στις …καυτές πατάτες που παραλαμβάνει η νέα «τρόικα» του ΥΠΕΝ περιλαμβάνεται ακόμη η σύνταξη δασολογίου και Κτηματολογίου.

Σε κάθε περίπτωση, το μεγαλύτερο μέτωπο που θα έχει να αντιμετωπίσει η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου, υπό τον κ. Κωστή Χατζηδάκη, αφορά στη ΔΕΗ. Ίσως η επιλογή του κ. Γεράσιμου Θωμά, ως υφυπουργού, αρμόδιου για θέματα Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, δεν είναι τυχαία, καθώς η πείρα του από τη θητεία του στη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Κομισιόν θα είναι πολύτιμη για να χειριστεί την καυτή πατάτα της αποεπένδυσης της επιχείρησης, αλλά και το ζήτημα της παράνομης παράτασης του χρόνου ζωής των μονάδων της Καρδιάς και του Αμύνταιου.

Ζητούμενο αποτελεί και ο χειρισμός στο ζήτημα του ελληνικού Μόνιμου Μηχανισμού Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος βάσει του οποίου (εάν εγκριθεί από τη DGComp) θα επιδοτούνται – κατ΄ εξαίρεση του νέου ευρωπαϊκού κανονισμού που τέθηκε σε ισχύ στις 4 Ιουλίου – οι λιγνιτικές μονάδες.

Όσον αφορά στις αποκρατικοποιήσεις, η αποεπένδυση της ΔΕΗ έχει παγώσει. Η προθεσμία για κατάθεση δεσμευτικών προσφορών για την πώληση των μονάδων Μεγαλόπολης και Φλώρινας έχει μετατεθεί για την ερχόμενη Δευτέρα. αλλά θεωρείται αμφίβολο να υπάρξει ανταπόκριση από τους επενδυτές. Στο σημείο μηδέν βρίσκονται και οι αποκρατικοποιήσεις των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ) και της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ).

Προώθηση της «πράσινης» ενέργειας

Παράλληλα, στο πλαίσιο των δεσμευτικών στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής, πρέπει άμεσα να δρομολογηθεί η μετάβαση σε ένα «πράσινο» ενεργειακό σύστημα, στηριζόμενο στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Ωστόσο, πρέπει να ξεπεραστούν ανεπάρκειες του δικτύου, οι οποίες παρακωλύουν την ανάπτυξη των ΑΠΕ σε περιοχές με υψηλό δυναμικό αιολικής και ηλιακής ενέργειας, αλλά και τα γραφειοκρατικά εμπόδια που καθυστερούν την υλοποίηση νέων έργων. Είναι χαρακτηριστικό ότι για την υλοποίηση ενός χερσαίου έργου αιολικής ενέργειας μπορεί να χρειαστεί έως μια εικοσαετία, σύμφωνα με καταγγελίες του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ) και της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ).

Παράλληλα, για να γίνει το επόμενο βήμα και με δεδομένη τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ, θα πρέπει να προωθηθεί και το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο για την αποθήκευση ενέργειας.

Δασικοί Χάρτες, Κτηματολόγιο και εκχερσωμένα

Εκτός από τα ενεργειακά θέματα, η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου θα έχει να επιλύσει και τον γόρδιο δεσμό των Δασικών Χαρτών, των οποίων η κύρωση αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου. Το χαρτοφυλάκιο θα κληθεί πιθανότατα να διαχειριστεί ο κ. Χατζηδάκης, με τον αρμόδιο υφυπουργό για θέματα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος κ. Δημήτρη Οικονόμου.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε επιχειρήσει να δώσει λύση προωθώντας το 2016 τη νομοθετική πρόταση του τότε αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος κ. Γιάννη Τσιρώνη για τη δημιουργία των περίφημων «οικιστικών πυκνώσεων», δηλαδή των χωριών αυθαιρέτων, τα οποία έχουν «φυτρώσει» σε δάση και δασικές εκτάσεις και φρενάρουν την κύρωση των Δασικών Χαρτών.

Στόχος του νομοθέτη ήταν να καταγραφούν οι συγκεκριμένες εκτάσεις, να εξαιρεθούν από την ανάρτηση των χαρτών ώστε να μην μπλοκάρεται η διαδικασία με τις χιλιάδες ενστάσεις των αυθαιρετούχων και αργότερα να «τακτοποιηθούν», έναντι προστίμου, στη λογική της νομιμοποίησης αυθαίρετων. Η Υπουργική Απόφαση που τις καθόριζε όμως κρίθηκε, στις αρχές Απριλίου, από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ως αντισυνταγματική.

Λίγες μέρες πριν τις εκλογές της 7ης Ιουλίου κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο που είχε τεθεί σε διαβούλευση προ πενταμήνου και διαχώριζε τα αυθαίρετα των πυκνώσεων σε δύο κατηγορίες – όσα ήταν χτισμένα προ της 11ης Ιουνίου 1975 και όσα κατασκευάστηκαν μετά – προτείνοντας διαδικασία εξαίρεσής τους από την κατεδάφιση για 40 και 25 χρόνια. Ωστόσο, δεν πρόλαβε να εισαχθεί προς συζήτηση και ψήφιση στην Ολομέλεια.

Σε κάθε περίπτωση, το δάσος προστατεύεται από το Σύνταγμα και οιαδήποτε νομοθετική ρύθμιση επιτρέπει ή ανέχεται την οικιστική χρήση εντός δασικών εκτάσεων δεν είναι συνταγματικά ανεκτή. Αλλαγή χρήσης μπορεί να επιτραπεί μόνο για την εξυπηρέτηση υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος και σε αυτό δεν περιλαμβάνεται η οικιστική αξιοποίησή του.