Κοντά σε ιστορικό ρεκόρ διαμορφώνεται η διαφορά των δύο μονομάχων στις επικείμενες εθνικές εκλογές, εάν βεβαίως επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις, παραπέμποντας σε αρκετά μακρινές εποχές, τότε που ο δικομματισμός ήταν τόσο κραταιός, που είχαν χωριστεί ακόμη και τα καφενεία σε «μπλε» και «πράσινα».
Διαφορές μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος της τάξης των 20 μονάδων συναντάμε στο πολύ μακρινό 1974, με νωπή ακόμη την εικόνα του Κωνσταντίνου Καραμανλή να κατεβαίνει από το αεροπλάνο λίγες ώρες μετά την πτώση της Χούντας και εκ των βασικών συνθημάτων των εκλογών, που έγιναν τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, να είναι το «Καραμανλής ή τανκς».
Κοντά στις 15 μονάδες διαμορφώνεται η ψαλίδα μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων και στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις το 1977 και το 1981, οπότε η «αλλαγή» του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου κερδίζει τους πολίτες δίνοντάς του ποσοστό 48%.
Τα επόμενα επίσης κρίσιμα χρόνια με πολιτικά σκάνδαλα να βγαίνουν στο προσκήνιο και να δίνονται επικές μάχες στη Βουλή μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, η διαφορά των δύο μονομάχων στις εκλογικές αναμετρήσεις είναι αισθητή, αλλά κυμαίνεται σε μικρότερα ποσοστά, αρκετά κάτω των 10 μονάδων.
Τα χρόνια περνούν και φτάνουμε στο 2009, με την κρίση να έχει αρχίσει να δείχνει τα δόντια της στην Ελλάδα, την πόλωση να επιστρέφει στο πολιτικό σκηνικό, τους πολίτες να φοβούνται και να αναζητούν διέξοδο, δίνοντας νίκη στο ΠΑΣΟΚ και στον Γιώργο Παπανδρέου με διαφορά από την ΝΔ 10,45 μονάδες.
Μετά το ταραχώδες 2012, την κυβέρνηση Παπαδήμου και ακολούθως την κυβέρνηση Σαμαρά, υψηλή διαφορά καταγράφεται και μεταξύ των δύο νέων μονομάχων: ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ και στις εκλογικές αναμετρήσεις του 2015, οπότε η πόλωση έχει χτυπήσει κόκκινο, ο λαός έχει διχαστεί σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς, επικρατεί φόβος για την επόμενη ημέρα, αλλά και αγανάκτηση για ό,τι έχει γίνει από το 2010.
Κοινώς, το ασφαλές συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι σε δύσκολες συνθήκες ο δικομματισμός ενισχύεται, με τους πολίτες να καταφεύγουν στη λογική του άσπρου-μαύρου, αναζητώντας λύσεις «εδώ και τώρα» -ακόμη και αν γνωρίζουν ότι η πολυπλοκότητα των προβλημάτων και των συνθηκών δεν επιτρέπουν τέτοιου είδους αντιμετώπιση- και να συσπειρώνονται γύρω από τους δύο ισχυρούς πόλους, «πνίγοντας» τα μικρότερα κόμματα.
Στο πλαίσιο αυτό ενδεικτικό των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών που διεξάγονται οι φετινές εκλογές είναι ότι λίγα 24ωρα πριν ανοίξουν οι κάλπες, υπήρξε δημοσκόπηση (της Public Issue), που δίνει προβάδισμα στη ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι και 15 μονάδες.
Η ψαλίδα μεταξύ των δύο πρώτων στις εκλογικές αναμετρήσεις από το 1974 και μετά
Οι διαφορές στα ποσοστά των δύο πρώτων πολιτικών κομμάτων σε κάθε εκλογική αναμέτρηση επί μεταπολίτευσης δείχνουν τις περισσότερες φορές και το πολιτικό βαρόμετρο της κάθε στιγμής.
Στο πλαίσιο αυτό ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει μια ιστορική αναδρομή στα αποτελέσματα των εκλογικών αναμετρήσεων από 1974 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2015, αποτυπώνοντας επιγραμματικά και τις πολιτικές συνθήκες κάθε εποχής:
Στις 20,5 μονάδες η διαφορά το 1974
Οι εκλογές του 1974, γίνονται υπό το σύνθημα «Καραμανλής ή τανκς», με τη Νέα Δημοκρατία να λαμβάνει ποσοστό 54,37% των ψήφων και με 220 έδρες, την ώρα που η Ένωση Κέντρου συγκεντρώνει 20,42% (60 έδρες). Η «έκπληξη» ωστόσο των εκλογών του 1974 ήταν το νεοσυσταθέν ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου που κατάφερε να λάβει το 13,58% των ψήφων (12 έδρες).
Στις 16,5 μονάδες η διαφορά το 1977
Τρία χρόνια αργότερα, η νίκη της Νέας Δημοκρατίας είναι και πάλι εντυπωσιακή, όμως δεν μπορεί να προσεγγίσει τα μεγέθη του 1974. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και η Νέα Δημοκρατία παίρνουν 41,84% (172 έδρες), ενώ το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου με 25,34% αφήνει πίσω (και στο χρονοντούλαπο της ιστορίας) την Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Μαύρου και αναδεικνύεται στον άμεσο ανταγωνιστή της ΝΔ στο πλαίσιο του νέου δικομματισμού που σχηματίζεται μετά την δικτατορία. Σε αυτή την εκλογική διαδικασία κάνει την εμφάνισή του και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με το Κόμμα Νεοφιλελευθέρων που συγκεντρώνει όμως μόλις 1,08%.
Προβάδισμα για ΠΑΣΟΚ με 12,19 μονάδες διαφορά από τη ΝΔ το 1981
Το 1981 έχει χαρακτηριστεί ως η «χρονιά της Αλλαγής» και της επικράτησης του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος με το ΠΑΣΟΚ φτάνει το 48,07% (καταγράφοντας άνοδο 22,73 μονάδων), την ώρα που η ΝΔ του Γεωργίου Ράλλη, συγκεντρώνει 35,88%. Το ΠΑΣΟΚ εξασφαλίζει έτσι 172 έδρες στο νέο κοινοβούλιο, έναντι 115 της ΝΔ.
Μόλις στις 4,97 μονάδες η διαφορά το 1985
Το 1985 ο Ανδρέας Παπανδρέου καταγράφει μια ακόμα νίκη, αυτή τη φορά με διαφορά κάτω των πέντε μονάδων. Ειδικότερα, το ΠΑΣΟΚ συγκεντρώνει 45,82% (161 έδρες), ενώ η Νέα Δημοκρατία με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη ως αρχηγό συγκεντρώνει 40,85% και 126 έδρες.
«Επιστροφή» της ΝΔ, με +5,85% τον Ιούνιο και +5,52% το Νοέμβριο του 1989
Στην χώρα έχει ξεσπάσει το σκάνδαλο Κοσκωτά που αλλάζει τους πολιτικούς συσχετισμούς. Η Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη αναδεικνύεται στις εκλογές του Ιουνίου πρώτη δύναμη, μετά από 12 χρόνια, με ποσοστό 44,28%, με το ΠΑΣΟΚ να υποχωρεί στο 39,13%.
Η ΝΔ δεν μπορεί να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση και επιλέγει τη λύση της κυβέρνησης ειδικού σκοπού, με πρωθυπουργό τον Τζαννή Τζαννετάκη, ώστε να επέλθει η «κάθαρση» και να μην παραγραφούν οι ευθύνες πολιτικών προσώπων για το σκάνδαλο Κοσκωτά.
Μόλις 5 μήνες μετά οι Έλληνες πολίτες καλούνται και πάλι στις κάλπες. Μοναδικός χαμένος της κυβέρνησης Τζαννετάκη, εμφανίζεται ο Συνασπισμός. Κι αυτό καθώς τόσο η Νέα Δημοκρατία με 46,19% (148 έδρες) όσο και το ΠΑΣΟΚ με 40,67% (128 έδρες) αυξάνουν τα ποσοστά τους. Ακόμα κι έτσι όμως αυτοδύναμη κυβέρνηση δεν σχηματίζεται και ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Συνασπισμός αναγκάζονται να σχηματίσουν οικουμενική υπό τον Ξενοφώντα Ζολώτα.
Νέα νίκη της ΝΔ με 8,28 μονάδες διαφορά από το ΠΑΣΟΚ το 1990
Η τρίτη εκλογική μάχη μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο, αναδεικνύει νικήτρια και πάλι την Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Αυτήν την φορά η ΝΔ παίρνει το 46,89% των ψήφων (150 έδρες), με το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου στο 38,61% (123 έδρες). Και πάλι όμως η Νέα Δημοκρατία, έχει μια έδρα λιγότερη απ’ όσες χρειάζεται για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, καθώς έχει 150.
Τη λύση στο νέο πολιτικό αδιέξοδο θα δώσει η ΔΗΑΝΑ του Κωστή Στεφανόπουλου με τον μοναδικό βουλευτή που εξέλεξε, τον Κώστα Κατσίκη, να συμμετέχει στην κυβέρνηση.
«Επιστροφή» ΠΑΣΟΚ με +7,58 μονάδες το 1993
Η «κάθαρση» ξεπεράστηκε, το φιλελεύθερο πρόγραμμα της ΝΔ του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη συνάντησε ισχυρές αντιστάσεις στην κοινωνία, όμως εκείνο που αποτελεί τη χαριστική βολή για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, είναι το Μακεδονικό και η επακόλουθη αποχώρηση Σαμαρά.
Όταν ο Σαμαράς φτιάχνει την Πολιτική Άνοιξη καλεί τους βουλευτές της ΝΔ που συμφωνούν μαζί του να φύγουν από την ΚΟ. Αυτό κάνει ο Γιώργος Σιμπιλίδης, με την αποχώρηση του οποίου η ΝΔ χάνει την δεδηλωμένη και πηγαίνει σε εκλογές.
Σ’ αυτές το ΠΑΣΟΚ επανέρχεται δριμύτερο παίρνοντας το 46,88% των ψήφων έναντι 39,3% της ΝΔ και σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Είναι οι τελευταίες εκλογές του Ανδρέα Παπανδρέου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, καθώς θα φύγει από τη ζωή τον Ιούνιο του 1996.
Στις 3,37 μονάδες η διαφορά υπέρ του ΠΑΣΟΚ το 1996
Ο Κώστας Σημίτης θα δώσει την πρώτη του εκλογική μάχη ως πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και θα επικρατήσει των πολιτικών του αντιπάλων. Ειδικότερα, το ΠΑΣΟΚ φτάνει το 41,49% (162 έδρες), έναντι 38,12% της ΝΔ του Μιλτιάδη Έβερτ (108 έδρες).
Μόλις 1,05 μονάδες η διαφορά στις εκλογές του 2000
Οι εκλογές του 2000 έμειναν στην Ιστορία, τόσο για τη μικρή διαφορά μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου κόμματος (η μικρότερη διαφορά που έχει καταγραφεί μεταδικτατορικά), όσο και για την ανατροπή του αποτελέσματος στο τέλος της καταμέτρησης.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν τα Μέσα Ενημέρωσης της εποχής, η Ελλάδα «κοιμήθηκε με πρωθυπουργό τον Κώστα Καραμανλή και ξύπνησε με Κώστα Σημίτη». Η τελική διαφορά των περίπου 73.000 ψήφοι αυτές που έκριναν το τελικό αποτέλεσμα: ΠΑΣΟΚ 41,49% και 158 έδρες, έναντι 38,12% και 125 έδρες της Νέας Δημοκρατίας.
Νίκη με +4,81 μονάδες για ΝΔ το 2004
Μετά την «ήττα» του 2000, η ώρα του Κώστα Καραμανλή «σήμανε» το 2004 όταν αναδεικνύεται νικητής στην πρώτη του μάχη με τον Γιώργο Παπανδρέου. Η Νέα Δημοκρατία θα συγκεντρώσει 45,36% των ψήφων (165 έδρες), ενώ το ΠΑΣΟΚ 40,55% και 117 έδρες.
Επανεκλογή Καραμανλή με διαφορά 3,74% το 2007
Δεύτερη εκλογική μάχη με αντιπάλους τον Κώστα Καραμανλή και τον Γιώργο Παπανδρέου και δεύτερη νίκη για τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατία. Αυτή την φορά η διαφορά των δυο είναι μικρότερη από εκείνη του 2004. Η ΝΔ πέφτει 3,5 μονάδες φτάνοντας το 41,84% ενώ και το ΠΑΣΟΚ χάνει 2,5 μονάδες πέφτοντας στο 38,1%.
Νίκη Παπανδρέου με 10,45 μονάδες το 2009
Η παγκόσμια οικονομική κρίση που έχει αρχίσει ένα χρόνο νωρίτερα από τις ΗΠΑ, έχει αρχίσει να δείχνει τα πρώτα σημάδια της και στην Ελλάδα. Οι διαφορετικές «προτάσεις» από τους πολιτικούς ηγέτες, φέρνουν μια ακόμα αλλαγή στην προτίμηση των ψηφοφόρων. Με προβάδισμα 10,45 μονάδων ο Γιώργος Παπανδρέου θα επικρατήσει του Κώστα Καραμανλή με 43,92%, έναντι 33,47%.
Στις 2,07 μονάδες η διαφορά τον Μάιο του 2012
Οι εκλογές του Μαΐου του 2012 πραγματοποιούνται στη σκιά του πρώτου μνημονίου και είναι αυτές που καταγράφουν την κατάρρευση του παλαιού δικομματισμού.
Η νίκη της Νέας Δημοκρατίας που εξασφαλίζει το 18,85%, είναι πύρρειος καθώς έχει χάσει 15 μονάδες από τις προηγούμενες εκλογές. Το ΠΑΣΟΚ, με νέο αρχηγό τον Ευάγγελο Βενιζέλο όμως χάνει 30 ολόκληρες μονάδες, καταγράφει το χαμηλότερο ποσοστό από συστάσεώς του, 13,18%, και πέφτει στην 3η θέση για πρώτη φορά από το 1974 και έπειτα.
Στη δεύτερη θέση του πολιτικού χάρτη βρίσκεται πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ, με επικεφαλής τον Αλέξη Τσίπρα καταγράφοντας ποσοστό 16,78%, από 4,6% που κατέγραψε το κόμμα του στις εκλογές του 2009.
Στις 2,77 μονάδες η διαφορά τον Ιούνιο του 2012
Με τα αποτελέσματα των εκλογών του Μαΐου του 2012, δεν κατέστη δυνατό να σχηματιστεί κυβέρνηση, οπότε η χώρα οδηγείται εκ νέου σε εκλογές ένα μήνα αργότερα.
Σ’ αυτές Νέα Δημοκρατία και ο ΣΥΡΙΖΑ συνιστούν το νέο δίπολο του ελληνικού πολιτικού τοπίου. Η ΝΔ καταγράφει 29,66% 129 έδρες, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ 26,89% και 71 έδρες.
Η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί θα αποτελείται από τους βουλευτές της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και της Δημοκρατικής Αριστεράς.
Στις 8,53 μονάδες η διαφορά τον Ιανουάριο του 2015
Οι Ευρωεκλογές του 2014 έχουν ανοίξει τον δρόμο της διακυβέρνησης για τον ΣΥΡΙΖΑ. Η συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ, ρίχνει «μαύρο» στην ΕΡΤ και η τελευταία συνιστώσα αποφασίζει να απομακρυνθεί από την κυβέρνηση. Ο Αντώνης Σαμαράς επισπεύδει την διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, για την οποία όμως δεν διαθέτει την απαραίτητη πλειοψηφία.
Οι πολίτες προσέρχονται στις κάλπες τον Ιανουάριο του 2015. Εκεί ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας κερδίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών λαμβάνοντας ποσοστό 36,34% (148 έδρες) έναντι 27,81% της Νέας Δημοκρατίας του Αντώνη Σαμαρά (76 έδρες).
Επανεκλογή ΣΥΡΙΖΑ με διαφορά 7,36 μονάδων τον Σεπτέμβριο του 2015
Τον Ιούλιο του 2015, ο Αλέξης Τσίπρας οδηγεί την χώρα σε δημοψήφισμα ώστε να απορριφθεί η σκληρή πρόταση των δανειστών για νέα μνημονιακή συμφωνία, το οποίο και κερδίζει με 62% και ο Αντώνης Σαμαράς παραιτείται από πρόεδρος της ΝΔ.
Λίγες ημέρες αργότερα, ο Αλέξης Τσίπρας θα υπογράψει το τρίτο μνημόνιο, το οποίο και θα φέρει προς ψήφιση στην Βουλή. Ο Αλέξης Τσίπρας, θα χάσει περισσότερα από 40 μέλη της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας και θα πάει σε εκλογές ώστε να «αποκαταστήσει» την δεδηλωμένη. Θα τα καταφέρει λαμβάνοντας το 35,46% των ψήφων, έναντι 28,1% της ΝΔ του Βαγγέλη Μεϊμαράκη.
