Τέσσερα χρόνια πριν, όταν οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας ήταν σε – θεωρητικά – καλή κατάσταση, δεν υπήρχε η προκλητικότητα και η ρητορική που βλέπουμε σήμερα, ούτε οι απειλές που επιχειρούν να δημιουργήσουν ένα πολεμικό κλίμα και το μόνο που συζητούσαμε – χλιαρά – ήταν το Κυπριακό, ένας φίλος από την Ουάσιγκτον εμφανιζόταν κάπως πιο ανήσυχους από τους υπόλοιπους ανυποψίαστους…
Τότε –το 2015 – το σενάριο που ετίθετο προς συζήτηση, τέτοιες μέρες, ήταν αν θα μπορούσε να διαχυθεί ο πόλεμος από τη Συρία, στην Κύπρο και τελικά η Τουρκία να αξιοποιήσει μία ευκαιρία, με αφορμή τους υδρογονάνθρακες, ποια θα είναι η στάση της Ρωσίας, αν οι ΗΠΑ θα «αδειάσουν» την Τουρκία, πώς θα αντιδράσει η Άγκυρα στην ανάδειξη του κουρδικού παράγοντα ο οποίος εμφανιζόταν εξαιρετικά ισχυρός, λόγω και της πάλης των Κούρδων εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.
Τότε η Τουρκία, παρέμενε ένας – αν και δύστροπος – στρατηγικός σύμμαχος για τη Δύση, όπως και σήμερα… Παρά τις όποιες δηλώσεις. Τουλάχιστον μέχρι οι δηλώσεις να γίνουν πράξεις…
Συνδιαχείριση
Τότε, αυτός ο φίλος, μιλούσε για το στόχο της Άγκυρας για συνδιαχείριση στο Αιγαίο. Όπως έλεγε η Κύπρος θα είναι ο αντιπερισπασμός και ο στόχος το Αιγαίο. Εκτιμούσε δε ότι ένα θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο, μία ένταση λίγων ωρών, θα εξυπηρετούσε εξαιρετικά τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ. Τότε θα δινόταν η αφορμή η «συμμαχία» να παρέμβει για να λύσει τη διαφορά δύο μελών της, προς αποφυγή των χειρότερων και αφού αυτοί οι δύο δεν μπορούν να τα βρουν μόνοι τους, το ΝΑΤΟ θα μπορούσε για την εξυπηρέτηση της σταθερότητας της περιοχής να αναλάβει τη διαχείριση του Αιγαίου ολοκληρωτικά…
Από το 2007 που ξεκίνησαν οι συζητήσεις για την εφαρμογή του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, με πρώτο βήμα λίγο μετά την αδειοδότηση της κοινοπραξίας Delek – Noble – Shell, αυτό χαρακτηρίστηκε ως ένα μεγάλο βήμα στην αναβάθμιση της γεωπολιτικής σημασίας της χώρας. Το κοίτασμα «Αφροδίτη» άνοιξε την συζήτηση του θέματος «υδρογονάνθρακες», κατά πόσο αυτό θα επηρεάσει το Κυπριακό και αν τελικά οι εταιρείες θα είναι εκείνες που θα επιβάλλουν τη λύση (την όποια λύση, ακόμα και τη σκληρή διχοτόμηση)…
Και για να χρησιμοποιήσω ένα «κλισέ» από τότε μέχρι σήμερα «κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι», με συνομιλίες, για το Κυπριακό, υποσχέσεις για τους υδρογονάνθρακες, απειλές για τους υδρογονάνθρακες, προσπάθεια να συνδεθεί το θέμα της ενέργειας με το Κυπριακό, ξεκάθαρη απαίτηση συνδιαχείρισης των κοιτασμάτων από την Τουρκία και τελικά μία νέα τουρκική «εισβολή» στην Κύπρο, με το γεωτρύπανο «Πορθητής» δυτικά της Πάφου, ενώ ετοιμάζεται να αφιχθεί και το «Γιαβούζ» νότια της Καρπασίας.
Στην κυπριακή ΑΟΖ δραστηριοποιούνται πλέον οι μεγαλύτεροι ενεργειακοί κολοσσοί, ExxonMobil, Delek, Shell, Noble, Total, ENI, Kogas και πιέζουν για λύση, γιατί οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. Στο προσκήνιο έχει έρθει συζήτηση ακόμα και για τερματικό υγροποίησης υδρογονανθράκων.
Η κρίση στην οικονομία
Η Τουρκία βιώνει τη συνέχεια μίας μεγάλης οικονομικής κρίσης, που ακολούθησε σαν καταιγίδα το «οικονομικό θαύμα» του Ερντογάν, ο οποίος μπαίνει σε ένα κύκλο αμφισβήτησης, χωρίς όμως να αποδυναμώνεται πλήρως, παρά το γεγονός ότι η απώλεια της Κωνσταντινούπολης, από τον κεμαλιστή Εκρέμ Ιμάμογλου ήταν ένα ισχυρότατο χτύπημα.
Παράλληλα η Τουρκία εμφανίζεται να προκαλεί τις ΗΠΑ και να επιχειρεί να χαράξει – παρότι πλήρως εξαρτημένη – μία «ανεξάρτητη» πολιτική…
«Χτίζει» δεσμούς με την Ρωσία. Αγοράζει S-400, με τις πρώτες συστοιχίες να φορτώνονται προς αποστολή την Κυριακή, παρά τις αμερικανικές προειδοποιήσεις. Και ίσως ο Ερντογάν να υπολογίζει σε βοήθεια από τον Τραμπ, ωστόσο Στέιτ Ντιπάρτεμεντ και Πεντάγωνο έχουν ξεκαθαρίσει ότι αν η Τουρκία παραλάβει τους S-400 θα έχει σοβαρές συνέπειες, που θα περιλαμβάνουν αποβολή της από το πρόγραμμα των F-35 και κυρώσεις στο πλαίσιο του νόμου CAATSA.
Αν θα υλοποιηθούν θα εξαρτηθεί…
Σε κάθε περίπτωση η Τουρκία παραμένει ένας σημαντικός σύμμαχος για τη Δύση και κάθε άλλο παρά να την χάσουν από την επιρροή τους επιθυμούν…
Να σημειωθεί ότι η Άγκυρα παρακολουθεί και τις πολιτικές εξελίξεις στην Αθήνα, στέλνοντας τα δικά της μηνύματα, καθώς τη μέρα των εκλογών έχει εκδώσει NAVTEX για άσκηση με πραγματικά πυρά σε μία περιοχή νότια του Καστελόριζου και δυτικά της Ρόδου, ενώ ένα τουρκικό υποβρύχιο έχει σταθμεύσει από την Πέμπτη μέχρι και τις 8 Ιουλίου στην κατεχόμενη Κερύνεια, όντας ανοιχτό για «επισκέψεις»…
Στο ίδιο κλίμα ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου κλιμάκωσε τις απειλές εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας την Πέμπτη, απειλώντας με νέο ’74…
