Η Σεσίλια Ζανγκ είναι ο τύπος της Κινέζας που δίνει την αίσθηση ότι θα συμπαθούσε τους διαδηλωτές στο Χονγκ Κονγκ. Τελείωσε ένα διάσημο αμερικανικό πανεπιστήμιο, ενημερώνεται από ξένα μέσα ενημέρωσης και δεν έχει κανέναν σκοπό να επιστρέψει στην ηπειρωτική Κίνα από το Χονγκ Κονγκ όπου τα τελευταία χρόνια εργάζεται στον χρηματοοικονομικό τομέα. Αλλά η ίδια λέει ότι δεν καταλαβαίνει γιατί ο κόσμος στο Χονγκ Κονγκ συνεχίζει να διαδηλώνει στους δρόμους. Στην πραγματικότητα, πιστεύει ότι θα πρέπει να πάει σπίτι του: «Η οικονομία του Χονγκ Κονγκ θα είναι άσχημα εφέτος ύστερα από όλες αυτές τις απεργίες» αναφέρει στην ανταποκρίτρια των «New York Times» Λι Γουάν. «Γιατί να κάνεις κάτι που δεν σε ωφελεί; Τι μπορείς να κερδίσεις από αυτό;».
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι στην Κίνα αντιτίθενται στις διαμαρτυρίες κατά ενός προτεινόμενου νόμου ο οποίος θα επέτρεπε στο Χονγκ Κονγκ να εκδώσει υπόπτους εγκληματίες στην ηπειρωτική χώρα. Και τούτο διότι βλέπουν τις ειδήσεις που η κυβερνητική προπαγάνδα τούς επιτρέπει να δουν. Αυτό που αποτελεί έκπληξη όμως είναι το γεγονός ότι πολλοί Κινέζοι που γνωρίζουν και την «άλλη όψη του νομίσματος» έχουν την ίδια άποψη.
Ανεξάρτητες δημοσκοπήσεις δεν επιτρέπονται στην Κίνα, οπότε κάθε κριτική συμπεριφορών και στάσεων απέναντι στο Χονγκ Κονγκ αποτελεί σε μεγάλο βαθμό εικασία. Ωστόσο πολλοί Κινέζοι που έχουν σπουδάσει, έχουν ταξιδέψει και διαθέτουν τη δυνατότητα πρόσβασης στον παγκόσμιο διαδικτυακό ιστό θεωρούν ότι οι διαδηλωτές στο Χονγκ Κονγκ απλώς χάνουν τον χρόνο τους. Αντίθετα, λένε ότι θα πρέπει να εστιάσουν στην ανοικοδόμηση της ημιαυτόνομης μεγαλούπολης, την οποία θεωρούν έναν φάρο ευημερίας που χάνει την υπόσχεσή της.
Οι απόψεις τους αντικατοπτρίζουν μια σκληρή κινεζική γραμμή κατά του Χονγκ Κονγκ η οποία ξεπερνά την προπαγάνδα και δείχνει μια θεμελιώδη μετατόπιση στο πώς πολλοί άνθρωποι στην Κίνα βλέπουν την πόλη και κατ’ επέκταση τη χώρα τους. Την ίδια ώρα, αντανακλά μια βαθιά ριζωμένη αντίληψη της επιτυχίας που πολλοί αποκαλούν «κινεζικό μοντέλο»: οικονομική ανάπτυξη με κόστος στα ατομικά δικαιώματα.
Η ελευθερία δεν μπορεί να γεμίσει τα… στομάχια
Το Κομμουνιστικό Κόμμα έχει ωθήσει εδώ και αρκετό καιρό τον κινεζικό λαό να έχει μια θεώρηση του κόσμου μέσα από τον φακό των οικονομικών συμφερόντων και η σκεπτικιστική στάση απέναντι στις διαμαρτυρίες του Χονγκ Κονγκ δείχνει ότι έχει γερές βάσεις. Η ελευθερία δεν μπορεί άλλωστε να γεμίσει τα στομάχια και τα ατομικά δικαιώματα, αυτά δηλαδή που απολαμβάνουν οι άνθρωποι στο Χονγκ Κονγκ, τα οποία συνεπάγονται αμφισβήτηση της κυβέρνησης στον Τύπο, στα δικαστήρια και στους δρόμους, θα οδηγούσε τη χώρα στο χάος, φέρνοντας πίσω τη φτώχεια και την πείνα. Για πολλούς Κινέζους τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 το Χονγκ Κονγκ συμβόλιζε αυτό που ήθελαν να είναι η Κίνα. Μιμούνταν τη μόδα της μεγαλούπολης, τις τάσεις, τις καινοτομίες, τον διαφορετικό αέρα lifestyle. Και όταν η πρώην βρετανική αποικία στις 30 Ιουνίου 1997 πέρναγε στα χέρια της Κίνας, για τους περισσότερους Κινέζους αυτή ήταν μια στιγμή χαράς. Μια στιγμή υπερηφάνειας που το «λαμπερό μαργαριτάρι» επέστρεφε στην πατρίδα. Υπήρχε η ελπίδα ότι και η υπόλοιπη χώρα θα μπορούσε να έχει ανάλογη ευημερία. Αυτό όμως συνέβη πολύ προτού η Κίνα γίνει η δεύτερη οικονομία του κόσμου, γιατί σήμερα η αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι Κινέζοι σκέφτονται είναι ριζική. Το Πεκίνο έχει επισκιάσει το Χονγκ Κονγκ, οι ουρανοξύστες του φαίνεται να υπολείπονται εκείνους της Σανγκάης. Κάτοικοι της πόλης μαθαίνουν να μιλούν μανδαρίνικα, την κινεζική διάλεκτο της ηπειρωτικής Κίνας δηλαδή (πολλοί τη χαρακτηρίζουν και γλώσσα του μέλλοντος), και οι έμποροι λιανικής πώλησης του Χονγκ Κονγκ εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τους τουρίστες της ηπειρωτικής χώρας.Οι κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ δεν φαίνονται τόσο πλούσιοι όσο κάποτε, δεν ζουν σε βίλες με θέα τη θάλασσα ή δεν οδηγούν πολυτελή αυτοκίνητα όπως στις σαπουνόπερες. Ζουν σε μικρά διαμερίσματα, πολλές φορές πολύ μικρότερα από εκείνα στο Πεκίνο και στη Σανγκάη, και εργάζονται πολλές ώρες για να τα βγάλουν πέρα σε μια από τις πιο ακριβές πόλεις του κόσμου.
Σήμερα το Χονγκ Κονγκ έχει γίνει πηγή αυτού που οι κάτοικοι της υπόλοιπης χώρας φοβούνται περισσότερο: μια πόλη ασταθής. Δεν βλέπουν κάποιον αγώνα υπέρ των ατομικών δικαιωμάτων ή μεγαλύτερων δημοκρατικών ελευθεριών στις διαμαρτυρίες τους, αλλά απλούς ταραχοποιούς. Και υπό αυτή την έννοια, δεν βλέπουν κανέναν λόγο να γίνονται αυτές οι διαμαρτυρίες.
