Γράφουν οι Γιάνης Βαρουφάκης & Σωτήρης Μητραλέξης
Η επιθετικότητα της Τουρκίας ευλόγως μονοπωλεί το ελληνικό ενδιαφέρον. Μολαταύτα, τα σύννεφα στις διεθνείς σχέσεις πυκνώνουν όλο και περισσότερο – και δεν νοείται η Ελλάδα να μην είναι προετοιμασμένη για κάθε ενδεχόμενο.
Είναι σαφές πως η πιο επικίνδυνη εξέλιξη που λαμβάνει χώρα αυτή τη στιγμή είναι η ένταση ΗΠΑ και Ιράν. Αφ’ ενός, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει κηρύξει μέχρι στιγμής κάποια νέα στρατιωτική επέμβαση, σε βαθμό ασυνήθιστο για τα αμερικανικά δεδομένα — για την ακρίβεια,αρνείται πεισματικά να την κηρύξει.
Αφ’ ετέρου, το προηγούμενο όμως αφορά μόνο τις στρατιωτικές επεμβάσεις, διότι ο Τραμπ ειδικεύεται στους οικονομικούς πολέμους μέσω των όλο και πιο αλλοπρόσαλλων κυρώσεων, σε βαθμό που να έχει αναταράξει σοβαρά το διεθνές σύστημα.
Ως προς το Ιράν, το μπλοκάρισμα της πυρηνικής συμφωνίας και η απόπειρα θανάσιμης εξουθένωσης μέσω κυρώσεων έχει φέρει τη χώρα σε ιδιαίτερα δυσχερή συγκυρία. Καταπώς φαίνεται, η υπερατλαντική υπερδύναμη πίστευε, κατά το τραμπικό art of the deal, ότι θα πετύχει την άφιξη του Ιράν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων χωρίς κόστος, με μόνη την εξουθένωση και εξαθλίωση της χώρας χάρη στις κυρώσεις. Η ηγεσία του Ιράν όμως, ενός καθεστώτος που επιβιώνει εδώ και σαράντα χρόνια κάτω από απίστευτη εξωτερική πίεση, αντελήφθη πως μια διαπραγμάτευση με την Αμερική από θέση αδυναμίας θα ήταν σε αυτή τη φάση καταστροφική.
Φαίνεται πως ιεράρχησε τις προτεραιότητές της και αξιολόγησε ως χειρότερο δυνατό ενδεχόμενο των αργόσυρτο θάνατο της χώρας και του ηρωικά ανθεκτικού λαού της από τις κυρώσεις. Έτσι το παιχνίδι «ποντικιού και γάτας» συνεχίζεται, αλλά άλλαξαν οι ρόλοι: το Ιράν φανερώνει την μπλόφα των ΗΠΑ και ουσιαστικά τις καλεί είτε, στο χείριστο ενδεχόμενο, να ξεκινήσουν οι ίδιες έναν πόλεμο εξαιρετικά προβληματικό από στρατιωτικής αλλά και πολιτικής απόψεως (προεδρικές εκλογές το 2020!), έναν πόλεμο που ο ίδιος ο Τραμπ είναι υποχρεωμένος να απεύχεται, είτε να άρουν/περιστείλουν τις κυρώσεις.
Είναι μάλλον προφανές ότι ως ΜέΡΑ25 δεν έχουμε ιδιαίτερες συμπάθειες για το ανελεύθερο καθεστώς του Ιράν — τουναντίον. Επίσης, βασική αρχή του πολιτικού μας χώρου είναι η διαστολή των λαών από τις ηγεσίες τους.
Εδώ δεν αναφερόμαστε μόνο σε καθεστώτα και στις προτιμήσεις μας: αναφερόμαστε σε έναν λαό που οδηγείται σε μια αργόσυρτη δολοφονία από παρανοϊκές οικονομικές κυρώσεις και για ένα εξαιρετικά σημαντικό κράτος–υποκείμενο διεθνών σχέσεων, ιδιαιτέρως αφού εκείνο αποτελεί στα μάτια των Αμερικανών τον «αδύναμο κρίκο» της επιχειρούμενης ευρασιατικής ολοκλήρωσης. Τασσόμαστε ενάντια στην καταστροφική πολιτική Τραμπ, η οποία επιχειρεί να δομήσει τη δική της ιδιαίτερη διεθνή τάξη δια του εκφοβισμού και των εκβιασμών.
Το ενδεχόμενο μιας σοβαρής διένεξης ΗΠΑ-Ιράν δεν είναι ούτε απλά τοπικής ούτε μόνο περιφερειακής σημασίας. Η διατάραξη της εμπορικής διέλευσης από τα στενά του Χορμούζ θα μπορούσε να πυροδοτήσει παγκόσμια κρίση, κατ’ αρχάς οικονομική, εκτινάσσοντας τις τιμές του πετρελαίου σε πρωτοφανή ύψη, με όποια αλυσιδωτή αντίδραση αυτό συνεπάγεται.
Παράλληλα, το καταστροφικό αυτό ενδεχόμενο δεν συναρτάται μόνο από το μπρα-ντε-φέρ της ιρανικής ηγεσίας με τον ίδιο τον Τραμπ, αλλά και από τις διακριτές μεθοδεύσεις των επαγγελματικά πολεμοχαρών Μπόλτον και Πομπέο, καθώς και της μανίας του εγκληματικού καθεστώτος Νετανιάχου για (αμερικανικό) πόλεμο στο Ιράν.
Πού βρίσκεται η Ελλάδα σε όλα αυτά; Βρίσκεται καθηλωμένη σε έναν πολυετή εθισμό στην ανεύθυνη υπακοή, στο να απαντά «ναι» πριν καν ερωτηθεί — εθισμός που φανερώθηκε πανηγυρικά στο οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, αλλά διαχέεται παντού χάρη στις ηγεσίες της χώρας. Η πολιτική Παπανδρέου και Σαμαρά για σκανδαλώδη ευθυγράμμιση με το Ισραήλ του Νετανιάχου και η συνεπέστατη συνέχιση αυτής της πολιτικής υπό τον Τσίπρα, με τον ίδιο αν όχι περισσότερο ενθουσιασμό, προσθέτει μία ακόμα ψηφίδα σε αυτό το επικίνδυνο μωσαϊκό. Είδαμε πρόσφατα πως το μόνο που έχουν να πουν τα κόμματα που κυβερνούν την Ελλάδα για την ένταση με την Τουρκία, φερ’ ειπείν, είναι το να λειτουργήσει η Ευρώπη ως παιδονόμος για μια χώρα που επιδεικτικά και αποφασισμένα την αγνοεί — με αυτή τη στρατηγική κανένα κράτος δεν πήγε μακριά. Η στρατηγική της ανεύθυνης υπακοής δεν είναι καταστροφική μόνο στο οικονομικό επίπεδο, αλλά και στις διεθνείς σχέσεις της χώρας.
Η Ελλάδα έχει ελπίδες να μη συνθλιβεί στις εξελίξεις που έρχονται μόνο αν ανακτήσει την υπευθυνότητα, δηλαδή την υπεύθυνη ανυπακοή, τη δυνατότητά της να έχει τη δική της φωνή. Στο όνομα της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών, αυτός ο στόχος καθοδηγεί τη στάση του ΜέΡΑ25 για τα διεθνή ζητήματα και τη μελλοντική συνεισφορά του στη Βουλή των Ελλήνων.
*Ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι Γραμματέας του ΜέΡΑ25 (yanisvaroufakis.eu). Ο Σωτήρης Μητραλέξης είναι πανεπιστημιακός, δρ. πολιτικής επιστήμης & διεθνών σχέσεων και υποψήφιος με το ΜέΡΑ25 στην Ανατολική Αττική (mitralexis.gr).
