Είδα ξανά το «Καλοκαίρι µε τη Μόνικα» (1953) του Ινγκµαρ Μπέργκµαν. Παρατηρούσα πόσο όµορφα έδινε µέσα από τα πλάνα του την αίσθηση του καλοκαιριού σε έναν τόπο που δεν έχει καλοκαίρι – όπως τουλάχιστον το εννοούμε εμείς. Οι σκηνές που είναι γυρισμένες στο αρχιπέλαγος της Στοκχόλμης με τα χιλιάδες νησάκια λουσμένα στο φως, με τη θάλασσα να λάμπει και την ημίγυμνη Χάριετ Αντερσον να παραδίνεται με εφηβικό αισθησιασμό στην ερωτική αγκαλιά της φύσης και του εραστή της, σε κάνουν να θέλεις να πετάξεις κι εσύ τα ρούχα σου και να βουτήξεις ακολουθώντας την στα βαθιά. Μόνο αν έχεις επισκεφθεί την περιοχή μπορείς να καταλάβεις πως όλο αυτό δεν είναι παρά μία οφθαλμαπάτη. Στην πραγματικότητα η θάλασσα που στην ταινία χρυσίζει έχει ένα δυσοίωνο καφέ-γκρι χρώμα που σε απωθεί από το να κολυμπήσεις. Στον βυθό της, όπου πατάς υπάρχουν πυκνά, απαίσια, γλιστερά φύκια. Και όσο κι αν ο ήλιος προσπαθεί να ζεστάνει το τοπίο, ο αέρας είναι κρύος. Τόσο κρύος ώστε όσα ρούχα πετάει η Αντερσον/Μόνικα στο σκανδαλιστικό σεξουαλικό ξύπνημα που καταγράφει η κάμερα του Μπέργκμαν, τόσα και άλλα τόσα θα έπρεπε να φορέσεις εσύ αν δεν ήθελες να πλευριτωθείς και να καταλήξεις στο νοσοκομείο. Τι να σου κάνει όμως και η Μόνικα; Αυτό το Αρχιπέλαγος έχει, εκεί παραθερίζει και εκεί ερωτεύεται. Αυτό το μίζερο καλοκαίρι έχει, αυτό απολαμβάνει. Κυκλοφορώντας ημίγυμνη και γυμνή παρά την ψύχρα, μπας και ανεβάσει λίγο τον δείκτη της βιταμίνης D – αν και τα χρόνια εκείνα ουδείς ασχολούνταν, η εν λόγω βιταμίνη έγινε της μόδας στην εποχή μας.
Με συγκίνησε για άλλη μία φορά η μπεργκμανική ηρωίδα, αλλά και τη λυπήθηκα. Επειδή ήταν καταδικασμένη σε καλοκαίρια τα οποία στην πραγματικότητα δεν διέφεραν από το φθινόπωρο. Λίγες ημέρες αφότου παρακολούθησα την ταινία έκανα το πρώτο μπάνιο μου. Η θάλασσα ήταν ακόμη αρκετά κρύα, ήταν όμως και να την πιεις στο ποτήρι. Τότε ξανασκέφτηκα τη Μόνικα και όλες τις Μόνικες που δεν ζουν στην Ελλάδα και που αναγκάζονται να κολυμπούν σε αδιαφανείς λίμνες και σε θάλασσες αφιλόξενες. Πόσο άτυχες είναι που δεν μπορούν να απολαμβάνουν αυτό που απολαμβάνουμε τόσο εύκολα εμείς! Πόσο τυχεροί είμαστε που έχουμε αυτά τα κρυστάλλινα νερά! Θάλασσες που όσο και αν τις κακομεταχειριζόμαστε μολύνοντάς τες, γεμίζοντάς τες σκουπίδια, ρίχνοντας μέσα τους τα λύματά μας, εξακολουθούν να αποτελούν την πιο φιλόξενη και δροσιστική αγκαλιά της Μεσογείου, για να μην πω του κόσμου ολόκληρου. Στην παραλία που κολύμπησα ήταν και μια ελληνίδα «Μόνικα», ένα όμορφο κορίτσι που απολάμβανε τον ήλιο στην αγκαλιά του αγοριού της. Αυτή τη φορά δεν χρειαζόταν η μαγική κάμερα του Μπέργκμαν για να «δημιουργήσει» το καλοκαίρι. Το καλοκαίρι ήταν παντού, γύρω της και εντός της.
