Της Ξένιας Καπόρη, Διευθύντριας Εξωτερικών Υποθέσεων της Roche Hellas
Τα τελευταία χρόνια, το σύστημα υγείας στην Ελλάδα και ιδιαίτερα ο φαρμακευτικός κλάδος, έχουν δεχθεί ισχυρές πιέσεις για περιστολή των δαπανών, στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής. Από το 2009 και μετά, η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη στη χώρα έχει μειωθεί κατά 60%, με αποτέλεσμα να βρίσκεται σήμερα σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, η μείωση αυτή συνδέεται κυρίως με τη σύνδεση των δημόσιων δαπανών υγείας με ένα διαρκώς μειούμενο – τα προηγούμενα χρόνια – ΑΕΠ, την ώρα μάλιστα που οι ανάγκες υγείας και περίθαλψης αυξάνονταν, λόγω της επιδείνωσης της κοινωνικοοικονομικής θέσης των πολιτών.
Η προσέγγιση αυτή υποεκτιμά εκ προοιμίου τις υγειονομικές ανάγκες του πληθυσμού, ενώ παραβλέπει την αναπτυξιακή διάσταση της φαρμακευτικής πολιτικής. Με βάση το δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή της δημόσιας δαπάνης για την υγεία, κάθε 1 ευρώ που το σύστημα επενδύει στην υγεία, έχει μεσο-μακροπρόθεσμη απόδοση 4 ευρώ στο ΑΕΠ της χώρας. Παράλληλα, τεκμηριώνονται από σχετικές μελέτες, οι σημαντικές πολλαπλασιαστικές επιδράσεις στην οικονομία και στην απασχόληση από τη λειτουργία του κλάδου του φαρμάκου. Συγκεκριμένα, όπως έδειξε πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, κάθε ένα ευρώ αύξησης του ακαθάριστου προϊόντος στον κλάδο του φαρμάκου, οδηγεί σε αύξηση του ΑΕΠ της χώρας κατά 3,9 ευρώ. Επίσης, σε κάθε έναν από τους εργαζόμενους στον κλάδο του φαρμάκου, αντιστοιχεί συνολική συνεισφορά στην απασχόληση ίση με 5,7 ισοδύναμες θέσεις πλήρους απασχόλησης, σε εθνικό επίπεδο.
Η αναντιστοιχία μεταξύ των υγειονομικών αναγκών και της δημόσιας χρηματοδότησης, σε συνδυασμό με την απουσία διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στον τομέα της φαρμακευτικής περίθαλψης, έχουν οδηγήσει στην επιβολή οριζόντιων περιοριστικών μέτρων, τα οποία αποτελούν μέχρι σήμερα τα μοναδικά εργαλεία «εξορθολογισμού» της δαπάνης υγείας.
Το ύψος των υποχρεωτικών εκπτώσεων και επιστροφών, δημιουργεί πλέον έντονο ζήτημα βιωσιμότητας για τις επιχειρήσεις του κλάδου και θέτει σε κίνδυνο την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες. Επιπλέον, ενδέχεται να αποθαρρύνει τις επενδύσεις των φαρμακευτικών εταιρειών σε κλινικές μελέτες, οι οποίες δημιουργούν σημαντική προστιθέμενη αξία, τόσο για το σύστημα υγείας όσο και για την εθνική οικονομία, επιτρέποντας την πρώιμη πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμα προϊόντα, συνεισφέροντας πόρους στο σύστημα υγείας και στηρίζοντας την ανάπτυξη, μέσω της εισροής κεφαλαίων και της δημιουργίας θέσεων εργασίας.
H Roche Hellas, από το 2016 αναδεικνύει συστηματικά τις στρεβλώσεις που προκαλεί η αυθαίρετη μείωση της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης και η θέσπιση ενός κλειστού προϋπολογισμού, σε επίπεδα αναντίστοιχα των υγειονομικών αναγκών του πληθυσμού. Επισημαίνει, τέλος, τις συνέπειες οριζόντιων μέτρων, όπως η επιβολή υποχρεωτικής έκπτωσης 25% για τα καινοτόμα προϊόντα, που υποβαθμίζουν την προστιθέμενη αξία της καινοτομίας στην επιβίωση και ποιότητα ζωής των ασθενών.
Για την αντιστροφή αυτής της ασφυκτικής κατάστασης, απαιτείται η διαμόρφωση μιας νέας φαρμακευτικής πολιτικής, η οποία θα αντιμετωπίζει τη φαρμακευτική δαπάνη ως εργαλείο βιώσιμης και συνεκτικής ανάπτυξης. Προς την κατεύθυνση αυτή, είναι σημαντικό να εφαρμοστούν οι κατάλληλες διαρθρωτικές αλλαγές και εργαλεία, ώστε να αξιολογείται η προστιθέμενη αξία των καινοτόμων θεραπειών.
Απαραίτητη είναι η αναδιαμόρφωση του συστήματος τιμολόγησης και αποζημίωσης των φαρμάκων, με κριτήριο την εξασφάλιση έγκαιρης πρόσβασης στους ασθενείς, την προαγωγή της καινοτομίας και της υγιούς επιχειρηματικότητας, αλλά και την εξοικονόμηση πόρων στο σύστημα υγείας, όπου αυτό είναι εφικτό. Σε αντιστοιχία με καλές πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών χωρών, είναι δυνατή η ανάπτυξη συμφωνιών επιμερισμού του κινδύνου ή παρόμοιων εργαλείων, μέσω ενός σαφούς και διαφανούς πλαισίου με προκαθορισμένα κριτήρια και χρονοδιάγραμμα. Ο όγκος των συνταγογραφούμενων φαρμάκων θα πρέπει, παράλληλα, να ελεγχθεί με την εφαρμογή εργαλείων όπως τα θεραπευτικά και συνταγογραφικά πρωτόκολλα, καθώς και μηχανισμών όπως τα μητρώα ασθενών.
Η ανάγκη ενός γόνιμου πλαισίου διαλόγου και συνεργασίας, με σκοπό την αναδιαμόρφωση της φαρμακευτικής πολιτικής στην Ελλάδα, συζητήθηκε πρόσφατα στη διάρκεια του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών (Delphi Economic Forum IV) με θέμα “The Challenge of Inclusive Growth”, στο οποίο η Roche Hellas συμμετείχε ενεργά, ως Χρυσός Χορηγός.
Η εταιρεία έχει αναλάβει τα τελευταία χρόνια μια σειρά από πρωτοβουλίες, με σκοπό να συμβάλει στη διαμόρφωση μιας αποτελεσματικής και συνεκτικής πολιτικής υγείας. Μεταξύ αυτών ήταν η διάθεση των συμπερασμάτων μελετών, που πραγματοποιήθηκαν με την ευγενική χορηγία της Roche Hellas, όπως «Το ταξίδι των ασθενών με καρκίνο του μαστού», με σκοπό τη συμβολή σε μια εμπεριστατωμένη πολιτική για τον καρκίνο του μαστού στην Ελλάδα, καθώς και η αξιοποίηση της μεθοδολογίας της Πολυκριτηριακής Προσέγγισης στην Ανάδειξη Προτεραιοτήτων (Multiple Criteria Decision Analysis, MCDA), όπου τεκμηριώθηκε η ανάγκη να αναδειχθεί η αντιμετώπιση του καρκίνου ως κορυφαία προτεραιότητα, για την πολιτική υγείας στην Ελλάδα.
Στη Roche Hellas, λειτουργώντας πάντα με επίκεντρο τον ασθενή, εξακολουθούμε να στηρίζουμε την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας και ταυτόχρονα την προώθηση της καινοτομίας. Παραμένουμε πρόθυμοι να συμμετέχουμε σε έναν γόνιμο διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους και να συνεισφέρουμε, με την εμπειρία και την τεχνογνωσία μας, στη διαμόρφωση μιας ορθολογικής, αποτελεσματικής πολιτικής στο χώρο του φαρμάκου.
