Η Ιρλανδία, η δεύτερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης που, μόλις λίγους μήνες μετά την Ελλάδα, μπήκε σε μνημόνιο, κατάφερε να βγει εντός τριών ετών και να επιστρέψει στην ανάπτυξη. Πώς όμως κατόρθωσε μια χώρα 5 εκατομμυρίων κατοίκων να φιλοξενεί σήμερα εκατοντάδες πολυεθνικές επιχειρήσεις με εκατοντάδες χιλιάδες καταρτισμένους εργαζομένους; Πώς οδήγησαν οι ξένες επενδύσεις και η εξωστρέφεια της ιρλανδικής οικονομίας στην έξοδο από την κρίση και στην ανάπτυξη, που το 2018 έφτασε στο 8,2%;
Στα ερωτήματα αυτά απαντά το think tank της διαΝΕΟσις και μία εκτενή δημοσιογραφική έρευνα που καταγράφει τις απαντήσεις και ταυτόχρονα δίνει χρήσιμα μαθήματα για τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα.
«Η διαφορά που έκανε την Ιρλανδία να ανακάμψει τόσο γρήγορα και να βγει από τη βαθιά ύφεση είναι ότι η οικονομία της έχει εξαγωγικό χαρακτήρα» επισημαίνει ο Νταν Ο’Μπράιεν, οικονομολόγος στο Ινστιτούτο Διεθνών και Ευρωπαϊκων Υποθέσεων.
Το βασικό όχημα για την ανάκαμψη ήταν οι άμεσες ξένες επενδύσεις: Η χώρα είναι στην 20ή θέση στην παγκόσμια κατάταξη προσέλκυσης Αμεσων Ξένων Επενδύσεων (FDI). Το 2015 οι άμεσες ξένες επενδύσεις στη χώρα έφτασαν τα 167 δισ. ευρώ. Στην Ιρλανδία έχουν την έδρα τους 1.400 πολυεθνικές. Κατά μέσο όρο, η χώρα προσελκύει 230 νέες ξένες επενδύσεις τον χρόνο που δημιουργούν 10.000 νέες θέσεις εργασίας. Το 10% των εργαζομένων απασχολούνται σε εταιρείες FDI.
Για κάθε 10 θέσεις που δημιουργούνται απευθείας από τις FDI, δημιουργούνται άλλες 8 θέσεις στην ευρύτερη οικονομία.
Επίσης, η Ιρλανδία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγική δύναμη σε τεχνολογία πληροφοριών στον κόσμο, η πέμπτη σε αγροτικά προϊόντα στον κόσμο και η δεύτερη σε ιατρικό υλικό στην Ευρώπη.
Στην Ιρλανδία έχουν την έδρα τους 9 από τις 10 μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες του κόσμου, 9 από τις 10 μεγαλύτερες πληροφορικής, 13 από τις 15 μεγαλύτερες εταιρείες πληροφορικής, 6 από τις 10 μεγαλύτερες εταιρείες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Υπάρχει όμως και άλλοι παράγοντες που συνέβαλαν στην ανάκαμψη:
– Η χαμηλή και σταθερή φορολογία
Ο φόρος για όλες τις επιχειρήσεις είναι στο 12,5%, ένας από τους μικρότερους στην ΕΕ.
– Ο εξαγωγικός χαρακτήρας της χώρας.
Οι εξαγωγές αποτελούν πάνω από το 100% του ΑΕΠ. Η Ιρλανδία εξάγει το 80% όσων παράγει, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι παράγει τρόφιμα που θα μπορούσαν να ταΐσουν 36 εκατ. ανθρώπους.
– Διασύνδεση της αγοράς εργασίας με τα πανεπιστήμια και την εκπαίδευση.
Το 2017 εταιρείες FDI δαπάνησαν 1,8 δισ. ευρώ για Ερευνα & Ανάπτυξη (R&D) στη χώρα.
– Ελάχιστη γραφειοκρατία και μηδαμινά εμπόδια στο επιχειρείν
Το 2011 η Παγκόσμια Τράπεζα την κατέταξε πρώτη παγκοσμίως ως προς την «ευκολία του επιχειρείν».
– Η αγγλική γλώσσα και η συμμετοχή της χώρας στην ευρωζώνη.
Πολλές ξένες επιχειρήσεις επιλέγουν να έχουν την ευρωπαϊκή έδρα τους στην Ιρλανδία για αυτούς τους λόγους.
– Πολιτική και κοινωνική συναίνεση για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης οι μισθοί μειώθηκαν σε συμφωνία με τα εργατικά συνδικάτα. Σήμερα η ανεργία έχει επανέλθει σε μονοψήφιο ποσοστό.
Χαρακτηριστική για το όραμα που έχει το πολιτικό προσωπικό της Ιρλανδίας είναι η δήλωση του Πατ Μπριν, υπουργού Εμπορίου και Απασχόλησης, μια δήλωση που θα πρέπει να προβληματίσει όλους εδώ στην Ελλάδα:
«Στην Ιρλανδία έχουμε αποφασίσει να
επενδύσουμε τα επόμενα χρόνια στην
ψηφιακή αγορά, είτε πρόκειται για την τεχνητή
νοημοσύνη είτε για κάτι άλλο. Oι χώρες που
δεν αγκαλιάζουν την καινοτομία θα μείνουν
πίσω. Θα εξατμιστούν».
