Είναι η τελευταία σε μια σειρά από προτάσεις που εντάσσονται στην επίπονη συζήτηση που ξεκίνησε μετά τις Ευρωεκλογές για τη διαδοχή του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στο αξίωμα του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σε συνέντευξή του στην ελβετική τηλεόραση RTS, ο γάλλος πρόεδρος Μακρόν πρότεινε την Άγκελα Μέρκελ ως νέα πρόεδρο της Κομισιόν. «Εάν το θέλει θα την υποστήριζα», πρόσθεσε. Το θέμα της συγκεκριμένης διαδοχής που θα αντιμετωπιστεί από κοινού με τα νέα πρόσωπα σε υψηλόβαθμες θέσεις όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, έχει διχάσει τους 28, οι οποίοι δεν έχουν την πολυτέλεια του χρόνου.
Παιχνίδια ισορροπίας
Τι ακριβώς όμως εννοεί ο γάλλος πρόεδρος με τη συγκεκριμένη πρόταση; Εκ πρώτης όψεως θα μπορούσε να δώσει λύση στο διαπραγματευτικό αδιέξοδο και θα έκανε τη Γερμανία, που στηρίζει αναφανδόν τον Μάνφρεντ Βέμπερ για το ίδιο αξίωμα, να στρέψει την υποστήριξή του στη Μέρκελ. Αυτό θα διευκόλυνε τις επιλογές άλλων προσώπων για άλλα αξιώματα. Για παράδειγμα, το αξίωμα του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που κατέχει ο πολωνός Ντόναλντ Τουσκ θα μπορούσε να περάσει σε μικρή χώρα της ανατολικής Ευρώπης, αίφνης στη Λιθουανία. Η πρόεδρος Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε μετά από δύο θητείες δεν μπορεί να ξαναβάλει υποψηφιότητα και θεωρητικά θα μπορούσε να μετακομίσει στις Βρυξέλλες, στον 13ο όροφο του κτηρίου Μπερλεμόντ. Και για να διατηρηθεί η ισορροπία ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Ολλανδός Σοσιαλδημοκράτης Φρανς Τίμερμανς θα μπορούσε να διαδεχθεί την Φεντερίκα Μογκερίνι, ως επικεφαλής του Ύπατου Εκπροσώπου για την εξωτερική πολιτική της ΕΕ. Και τέλος, τίποτα δεν θα μπορούσε θεωρητικά να σταθεί εμπόδιο για έναν Γάλλο ή μία Γαλλίδα στο πηδάλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Φρανκφούρτη.
Εκ δεύτερης όψεως όμως η πρόταση Μακρόν στερείται βάσης. Γιατί ο γάλλος πρόεδρος γνωρίζει πολύ καλά ότι η Μέρκελ δεν έχει βλέψεις για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το έργο του προέδρου της Κομισιόν είναι τόσο σκληρό που ακόμη και ο απερχόμενος πρόεδρος Γιούνκερ ομολόγησε το 2014 στο περιοδικό «Politico» ότι κατά τη διάρκεια τις εκλογής του το 2014 θα προτιμούσε να είχε αναλάβει πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, διότι δεν είναι αξίωμα απαιτητικό από πλευράς επένδυσης χρόνου αλλά προσδίδει γόητρο.
«Εκτόπλασμα» ο Μάνφρεντ Βέμπερ
Σε κάθε περίπτωση, πίσω από την πρόταση Μακρόν που είναι αντίθετος στην αρχή του Spitzenkandidat, δηλαδή στην ανάληψη της προεδρίας στην Κομισιόν από τον επικεφαλής υποψήφιο του κόμματος που έχεται πρώτο στις Ευρωεκλογές, υποκρύπτεται προσπάθεια δυσφήμισης του Μάνφρεντ Βέμπερ. Η προσπάθεια έγινε ακόμη πιο σαφής από τα λεγόμενα της Ναταλί Λουαζό, επικεφαλής του κόμματος «Η Δημοκρατία Μπροστά» του Μακρόν, η οποία μίλησε με τρόπο απαξιωτικό για τον Βέμπερ σε ομάδα δημοσιογράφων. Η εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα Le Canard Enchainé κάνει αναφορά σε λεγόμενά της για τον συντηρητικό πολιτικό, τον οποίο αποκάλεσε «εκτόπλασμα». Το ίδιο απαξιωτικές ήταν αναφορές και για την καγκελάριο Μέρκελ. «Το πρόβλημα της Ευρώπης είναι η Μέρκελ» φέρεται να είπε.
Παρόλα αυτά οι πιθανότητες του Βέμπερ να εκλεγεί πρόεδρος της Κομισιόν δεν φαίνεται να είναι κακές. Χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των 28 κρατών μελών και των 179 ευρωβουλευτών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος τίποτα δεν μπορεί να γίνει. Σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων έχουν το δικαίωμα να προτείνουν υποψήφιο, εφόσον επιτύχουν πλειοψηφία τουλάχιστον εικοσιενός μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου λαμβάνοντας φυσικά υπόψη τους το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών. Αλλά την τελική απόφαση δια ψηφοφορίας από μια πλειοψηφία των 751 ευρωβουλευτών θα την πάρει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Και εδώ σημαντικό ρόλο θα παίξουν οι κομματικές συμμαχίες. Το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει κάπως την επόμενη εβδομάδα στο Συμβούλιο Κορυφής στις 20 και 21 Ιουνίου με την ελπίδα ότι μέχρι τότε ίσως να έχει πρυτανεύσει η ευρωπαϊκή συναίνεση.
Ειρήνη Αναστασοπούλου (Tagesspiegel, FAZ, dpa)
