Καθώς διανύουμε την εφετινή τροχιά λογοτεχνικών βραβείων –καλοκαιριάτικα στην Ελλάδα και όχι φθινοπωριάτικα όπως συμβαίνει με τα μεγάλα ευρωπαϊκά βραβεία–, σε μια λιτή τελετή, στο Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς, απονεμήθηκαν το βράδυ της Δευτέρας 10 Ιουνίου, τα Λογοτεχνικά Βραβεία 2019 του ηλεκτρονικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης» για εκδόσεις που κυκλοφόρησαν το 2018.
Τα Βραβεία παρουσίασαν τα μέλη της Κριτικής Επιτροπής Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Κατερίνα Σχινά για τα βιβλία ενηλίκων και η Αργυρώ Πιπίνη από την Επιτροπή Κρίσης Παιδικών Βιβλίων.
Το Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο δόθηκε στον συγγραφέα Δημήτρη Νόλλα για το σύνολο του έργου του και το ειδικό Βραβείο Νίκου Θέμελη για βιβλίο με κοινωνικό θέμα στον Τηλέμαχο Κώτσια για το μυθιστόρημά του Σινική Μελάνη (Πατάκης)
Ξχωριστά τίμησε η συντακτική ομάδα του «Αναγνώστη» διά στόματος Γιάννη Μπασκόζου το μέλος της Στρατή Χαβιαρά, «για την υποστήριξή του όλα αυτά τα χρόνια».
Από τα ενδιαφέροντα της βραδιάς ήταν η βράβευση στο Λογοτεχνικό Παιδικό Βιβλίο ενός βιβλίου ποίησης αυτή τη φορά, μια αναγνώριση στη γενικά παραγνωρισμένη παιδική ποίηση, καθώς και τα σύντομα σχόλια των δύο παρουσιαστών, που σκιαγράφησαν την εικόνα της εκδοτικής παραγωγής για κάθε κατηγορία.
Συγκρίνοντας την τρέχουσα παραγωγή με την παραγωγή της προηγούμενης εικοσαετίας, ο κριτικός Βαγγέλης Χατζηβασιλείου σημείωσε την πλούσια και ανθηρή βιβλιοπαραγωγή στο Διήγημα – Νουβέλα, που έκανε δύσκολη για την κριτική επιτροπή τη συγκρότηση της βραχείας λίστας. Στο Μυθιστόρημα τόνισε το μεγάλο θεματικό εύρος και τη συνάντηση, στη διάρκεια της τελευταίας τριακονταετίας, συγγραφέων με πολύ διαφορετικές θεματικές και τεχνικές, αναφέροντας ωστόσο, σαν υποσημείωση, ότι «είχαμε σημαντικά βιβλία χωρίς να έχουμε πολύ μεγάλο αριθμό σημαντικών βιβλίων, όπως στο Διήγημα και στην Ποίηση». Η Κατερίνα Σχινά σημείωσε τα νέα είδη που κάνουν την εμφάνισή τους στο Μυθιστόρημα, κάνοντας λόγο για το graphic novel O Συλλέκτης του Soloup, είδος που απασχόλησε την κριτική επιτροπή και φέτος, παρότι ο παραπάνω τίτλος δεν κατέληξε στη βραχεία λίστα για το Μυθιστόρημα. Αντιθέτως, στην Ποίηση, υπογράμμισαν ότι υπάρχει πολλή δραστηριότητα, με πολλές ποιητικές κοινότητες που παράγουν καινούργια πράγματα, πολλούς νεότερους ποιητές και πολλά αξιόλογα βιβλία.
Μια θετική εικόνα για το βιβλίο σήμερα έδωσε η Μαρίζα Ντεκάστρο εκ μέρους της συντακτικής ομάδας του περιοδικού στην έναρξη της τελετής, σχολιάζοντας ότι, παρά την κρίση, το βιβλίο άντεξε, και τεκμήρια είναι τα νέα βιβλιοπωλεία στην Αθήνα και στην περιφέρεια και οι ενδιαφέροντες νέοι εκδοτικοί οίκοι, οι ποιοτικότερες επιλογές τίτλων, οι καλύτερες μεταφράσεις, η μεγαλύτερη φροντίδα στην αισθητική.
Τα βραβευμένα βιβλία και οι συγγραφείς τους ήταν:
ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
Γιώργος Συμπάρδης, Αδέλφια, Μεταίχμιο
ΔΙΗΓΗΜΑ – ΝΟΥΒΕΛΑ
Δήμητρα Κολλιάκου, Αλφαβητάρι εντόμων, Πατάκης
ΠΟΙΗΣΗ
Χάρης Βλαβιανός, Αυτοπροσωπογραφία του λευκού, Πατάκης
ΔΟΚΙΜΙΑ – ΜΕΛΕΤΕΣ
Θόδωρος Χατζηπανταζής, «Ρωμαίικος Συβολισμός»,Διασταύρωση εγχώριας λαϊκής παράδοσης και ευρωπαϊκής πρωτοπορίας στο νεοελληνικό θέατρο ή Θέατρο και εθνική ταυτότητα στην Ελλάδα, ΠΕΚ
ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ
Άκης Παραφέλας , Παρασημαντική, Θράκα
ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΙ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ
Νατάσα Σίδερη, Κυρίαρχοι πονηροί λογισμοί, Μωβ Σκίουρος
ΒΡΑΒΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Βραβείο Παιδικού Βιβλίου με εικονογράφηση
Αγαθή Δημητρούκα, Αν, εικονογράφηση Tassies, Καλειδοσκόπιο.
Λογοτεχνικό Βιβλίο για παιδιά
Κυριάκος Χαραλαμπίδης, Σαλιγκάρι και φεγγάρι, εικονογράφηση Μαριλένα Μελισσηνού, Καλειδοσκόπιο.
Λογοτεχνικό Βιβλίο για εφήβους
Βασίλης Παπαθεοδώρου, Τη νύχτα που έσβησαν τ’ αστέρια, Καστανιώτης.
Βιβλίο Γνώσεων
Ελένη Γερουλάνου, Ένας αρκούδος μια φορά, εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή, Πατάκης.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
Γιάννης Κόκκωνας, Έγρεο, φίλα μάτερ, Προσωποποιήσεις της Ελλάδας στα χρόνια της τουρκοκρατίας, ΜΙΕΤ
Αναλυτικά οι βραχείες λίστες με τα υποψήφια βιβλία ήταν:
ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
Κώστας Ακρίβος, Γάλα μαγνησίας, Μεταίχμιο
Μαρία Γαβαλά, Κόκκινος σταυρός, Πόλις
Τάκης Θεοδωρόπουλος, Σελάνα, Μεταίχμιο
Κώστας Κατσουλάρης, Στο στήθος μέσα χάλκινη καρδιά, Μεταίχμιο
Αμάντα Μιχαλοπούλου, Μπαρόκ, Καστανιώτης
Μιχάλης Μοδινός, Το πλέγμα, Καστανιώτης
Αλέξης Πανσέληνος, Ελαφρά ελληνικά τραγούδια, Μεταίχμιο
Γιάννης Παπαγιάννης, Ο άνδρας που γεννήθηκε με τον Ελευθέριο Βενιζέλο,Διάπλαση
Βασιλική Πέτσα, Το δέντρο της υπακοής, Πόλις
Γιώργος Συμπαρδης, Αδέλφια, Μεταίχμιο
ΔΙΗΓΗΜΑ – ΝΟΥΒΕΛΑ
Θεόδωρος Γρηγοριάδης, Γιατί πρόδωσα την πατρίδα μου, Πατάκης
Σταύρος Ζουμπουλάκης, Στ’ αμπέλια, Πόλις
Δήμητρα Κολλιάκου, Αλφαβητάρι εντόμων, Πατάκης
Δημήτρης Κανελλόπουλος, Ο θάνατος του Αστρίτη και άλλες ιστορίες, Κίχλη
Αρετή Καράμπελα, Μελανά όπως τα μούρα, Θράκα
Αχιλλέας Κυριακίδης, Το μουσείο των τύψεων, Πατάκης
Αντώνης Νικολής, Το γυμναστήριο, Ποταμός
Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Λεωφορείο 19 στάσεις, Πατάκης
Μαρία Στασινοπούλου, Χαμηλή βλάστηση Θάμνοι, πόες και μπονζάι, Κίχλη
Βίκυ Τσελεπίδου, Φιλελλήνων, Νεφέλη
ΠΟΙΗΣΗ
Κατερίνα Αυγέρη, Μονά παπούτσια περιπάτου, Γκοβόστης
Γιώργος Βέλτσος, Λευκή Ελλάδα, Περισπωμένη
Χάρης Βλαβιανός, Αυτοπροσωπογραφία του λευκού, Πατάκης
Ηλίας Γκρης, Σαν άλλος Οιδίποδας, Γκοβόστης
Ιωάννης Ιωαννίδης, Μετά τα αφύσικα. Κέδρος
Κώστας Καναβούρης, Αποθήκη καταλοίπων ηδονής, Μελάνι
Δημήτρης Κοσμόπουλος, Θέριστρον, Κέδρος
Όλγα Παπακώστα, Μεταμορφώ(θ)εις, Πατάκης
Αγγελική Πεχλιβάνη, Πεζή οχούμενη, Κίχλη
Μαρία Τοπάλη, Μαζί τ΄ακούγαμε, Πατάκης
ΔΟΚΙΜΙΑ ΜΕΛΕΤΕΣ
Πέρσα Αποστολή, Το πικαρικό μυθιστόρημα και η παρουσία του στον ελληνικό 19ο αιώνα: Από τον “Ερμήλο” (1817) ώς την “Πάπισσα Ιωάννα” (1866), Άρτεμις
Αλεξάνδρα Δεληγιώργη, Ο μοντερνιστής κριτικός Νικόλας Κάλας, Αρμός
Θάλεια Ιερωνυμάκη, Η νεοελληνική ωδή έως το 1880: Ιστορική διαμόρφωση και θεωρία του είδους, Σμίλη
Γιάννης Κοκκωνάς, Έγρεο, Φίλα Μάτερ, Προσωποποιήσεις της Ελλάδας στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ΜΙΕΤ
Γιάννης Ξούριας, Ανεβαίνοντας τον Ελικώνα, Για την ποίηση του γένους την εποχή του νεοελληνικού διαφωτισμού, Gutenberg
Βάλτερ Πούχνερ, Ο Κόμπος και το νήμα: Στα δίχτυα της ιστορικής αναζήτησης: Μελέτες για το θέατρο και τη λογοτεχνία, Ηρόδοτος
Αλεξάνδρα Σαμουήλ, “Πάντα αριθμώ διέταξας”: Αναλογία, αριθμολογία και ποίηση, Μελάνι
Νικήτας Σινιόσογλου, Μαύρες διαθήκες: Δοκίμιο για τα όρια της ημερολογιακής γραφής, Κίχλη
Πόλυ Χατζημανωλάκη, “Βωβόν ξύλον”, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Κατάθεση ερευνητικής ανάγνωσης, Εύμαρος
Θόδωρος Χατζηπανταζής, «Ρωμαίικος Συβολισμός»,Διασταύρωση εγχώριας λαϊκής παράδοσης και ευρωπαϊκής πρωτοπορίας στο νεοελληνικό θέατρο ή Θέατρο και εθνική ταυτότητα στην Ελλάδα, ΠΕΚ
ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ
Βικτωρία Γεροντάσιου, Μικρές καταιγίδες, Θράκα
Νάντια Δουλαβέρα, Μεσοτοιχία, Μελάνι
Χρήστος Μαρτίνης, Το ξένο φως, Υποκείμενο
Εύη Μαυρομμάτη, Όχι τα λόγια, Ροές
Έλια Οικονομίδου, Κήπος οριστικά, Περισπωμένη
Άκης Παραφέλας , Παρασημαντική, Θράκα
Χρήστος Σιορίκης, Η πρώτη φορά, Αντίποδες
ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΙ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ
Σοφία Αλεξανιάν, Η ζωή αύριο, η ζωή χθες, Κέδρος
Ελένη Γιαννάτου, Κύριος Πηνελόπη, Κίχλη
Έλενα Γκιβίση, Ρήγματα, Κέδρος
Νικήτας Παπακώστας, Καληνύχτα καλούδια μου, Δώμα
Μαριαλένα Σεμιτέκολου, Οι Κυριακές, το καλοκαίρι, Ίκαρος
Κώστας Σιαφάκας, Αντανάκλαση, Σμίλη
Νατάσα Σίδερη, Κυρίαρχοι πονηροί λογισμοί, Μωβ Σκίουρος
Ηρώ Σκάρου, Μια χαρά είναι, Γκοβόστης
Αλίκη Στελλάτου, Γάτα στον κήπο, Κίχλη
Ελένη Στελλάτου, Το κόκκινο και το άσπρο, Πόλις
ΒΡΑΧΕΙΑ ΛΙΣΤΑ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ 2019
Βραβείο Παιδικού Βιβλίου με εικονογράφηση
Αγαθή Δημητρούκα, Αν, εικονογράφηση Tassies, Καλειδοσκόπιο.
Πέρσα Ζαχαριά, Η φάλαινα, το αγόρι και η θάλασσα ανάμεσά τους,Καλειδοσκόπιο.
Ξένια Καλογεροπούλου, Αγγελίνα, εικονογράφηση Daniel Egneus, Μάρτης.
Σοφία Πανίδου, Ζαχρά και Νικόλας: οι ιστορίες τους, εικονογράφηση Mariona Cabassa, Παπαδόπουλος.
Αντώνης Παπαθεοδούλου, Στα κύματα της Έλλης, εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή, Παπαδόπουλος.
Λογοτεχνικό Βιβλίο για παιδιά
Άντρη Αντωνίου, Πού πήγε το γέλιο σου Ορσαλία;, Πατάκης.
Γεωργία Γαλανοπούλου, Οι ψηλοκάραβοι, εικονογράφηση Κατερίνα Χαδουλού, Πατάκης.
Φώτης Δούσος, Παβ, ο φάλτσος τζίτζικας και η περιπέτεια με τα τυφλά μυρμήγκια,εικονογράφηση Αγγελική Μπόζου, Μικρή Σελήνη.
Γιώργος Χατζόπουλος, Νι Πι ο τελευταίος πειρατής του Αιγαίου και το νερό της ζωής, Πατάκης.
Κυριάκος Χαραλαμπίδης, Σαλιγκάρι και φεγγάρι, εικονογράφηση Μαριλένα Μελισσηνού, Καλειδοσκόπιο.
Λογοτεχνικό Βιβλίο για εφήβους
Μαρούλα Κλιάφα, Η ιστορία ενός νεαρού gamer, Πατάκης.
Θοδωρής Κούκιας, Ο πυροβάτης των αστεριών, Κέδρος.
Γιώργος Παναγιωτάκης, Λέσχη αλλόκοτων πλασμάτων, Η δοκιμασία, Πατάκης.
Βασίλης Παπαθεοδώρου, Τη νύχτα που έσβησαν τ’ αστέρια, Καστανιώτης.
Τούλα Τίγκα, Τ’ άλλο μισό του κόσμου, Πατάκης
Βιβλίο Γνώσεων
Ελένη Γερουλάνου, Ένας αρκούδος μια φορά, εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή, Πατάκης.
Κατερίνα Λαγού, Χαρίλαος; Τι όνομα είναι αυτό; Εικονογράφηση Πετρούλα Κρίγκου, Ψυχογιός.
Ροδούλα Παππά, Όταν μεγαλώσω, εικονογράφηση Φίκος, Νεφέλη.
Αντώνης Παπαθεοδούλου, Το μυστικό βιβλίο του μπλε κύκλου, εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή, Παπαδόπουλος.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
Μιχαήλ Άγγελος, Σονέτα, μτφρ: Αιμιλία Εμμανουήλ, Gutenberg
Νίκος Θέμελης, Η Τριλογία,Η Αναζήτηση, Η Ανατροπή, Η Αναλαμπή, Μεταίχμιο
Γιάννης Κόκκωνας, Έγρεο, φίλα μάτερ, Προσωποποιήσεις της Ελλάδας στα χρόνια της τουρκοκρατίας, ΜΙΕΤ
Λάζα Λαζάρεβιτς, Στις όχθες του Σάβου, μτφρ:Βλάνταν Τζόρτζεβιτς, Ενύπνιο
Paul Celan, Καμπή πνοής, μτφρ:Μιχάλης Καρδαμίτσης, Κίχλη
