«Ποτέ άλλοτε οι στέγες των σπιτιών των ανθρώπων δεν ήταν τόσο κοντά η μία στην άλλη όσο είναι σήμερα. Και ποτέ άλλοτε οι καρδιές των ανθρώπων δεν ήταν τόσο μακριά η μία από την άλλη όσο είναι σήμερα» έγραφε ο Αντώνης Σαμαράκης. Η καυστική παρατήρηση του σπουδαίου έλληνα συγγραφέα δεν ισχύει μόνο για τη χωροταξία των σύγχρονων πόλεων με τις πολυώροφες πολυκατοικίες. Φαίνεται πως ισχύει και για τη χωροταξία των γραφείων. Διότι όσο πιο κοντά φέρνουν οι σύγχρονοι χώροι εργασίας τους εργαζομένους και όσο στενότερα τους διασυνδέουν ψηφιακώς τόσο πιο απομονωμένοι και μόνοι αισθάνονται οι εργαζόμενοι.
Τα ευρήματα του «βαρομέτρου» Paris Workplace – μιας έρευνας που διενεργήθηκε σε συνεργασία με την εταιρεία Ifop στους εργασιακούς χώρους της ευρύτερης περιοχής της γαλλικής πρωτεύουσας – έδειξαν ότι επτά μισθωτοί στους δέκα ανταλλάσσουν καθημερινά με συναδέλφους περισσότερα από 10 μηνύματα μέσω τηλεφώνου, messenger, e-mail ή άλλου δικτυακού μέσου. Εδειξαν επίσης ότι τα τελευταία 20 χρόνια οι «ανοιχτοί χώροι» εργασίας έχουν πολλαπλασιαστεί και ότι τα γραφεία των επιχειρήσεων έχουν γίνει σαφώς πολυπληθέστερα, με την έννοια ότι σε μεγάλες αίθουσες συγκεντρώνονται και συστεγάζονται πολύ περισσότεροι εργαζόμενοι. Για την ακρίβεια, το 82% των υπαλλήλων γραφείου εργάζονται σε κοινούς χώρους με πολλούς συναδέλφους τους. Και όμως, το 59% εξ αυτών παραδέχεται ότι «συμβαίνει» μερικές φορές να αισθάνεται απομονωμένο και αποξενωμένο μέσα στην ίδια την εταιρεία του. Επιπλέον ένας στους τέσσερις από όσους εργάζονται σε «ανοιχτούς χώρους» (το 26% ακριβέστερα) δηλώνει ότι αισθάνεται συχνά αυτό το αίσθημα της απομόνωσης και της αποξένωσης.
Μόνοι και αβοήθητοι
Οι τελευταίοι, συγκεκριμενοποιώντας πώς βιώνουν την απομόνωση αυτή, σε ποσοστό 49% σημειώνουν ότι αισθάνονται πως δεν έχουν καμία υποστήριξη όταν συναντούν δυσκολίες. Σε ποσοστό 70% οι μισθωτοί που αισθάνονται «συχνά απομονωμένοι» σκέφτονται επίσης ότι σε πέντε χρόνια το πολύ θα έχουν εγκαταλείψει την εταιρεία στην οποία σήμερα εργάζονται.
Φαίνεται πάντως ότι το αίσθημα της απομόνωσης και της αποξένωσης ενισχύεται από την τηλε-εργασία. Και πρόκειται για μια παραδοξότητα, διότι, ενώ σε ποσοστό 46% του συνόλου των μισθωτών σε μια εταιρεία θα επιθυμούσε να έχει τη δυνατότητα να εργάζεται από το σπίτι του, οι εξ αποστάσεως εργαζόμενοι σε ποσοστό 36% δηλώνουν ότι αισθάνονται «συχνά απομονωμένοι» από την επιχείρησή τους. Σημειωτέον ότι, όπως σημειώνεται στην έρευνα, η τηλε-εργασία δίνει λύση στο ζήτημα του χρόνου μετακίνησης των εργαζομένων από το σπίτι τους στη δουλειά, κάτι που αποτελεί πρόβλημα σε μεγάλες πόλεις όπως το Παρίσι.
Επίσης, οι τηλε-εργαζόμενοι δηλώνουν ότι πλήττουν κατά τη διάρκεια της εργασίας τους σε ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από όσους μετακινούνται για να φθάσουν στη δουλειά τους (34% έναντι 16%). Επίσης οι εργαζόμενοι εξ αποστάσεως διακατέχονται σε ποσοστό τριπλάσιο από τον φόβο της απόλυσης από όσους πηγαινοέρχονται καθημερινά στο γραφείο τους (24% έναντι 8%).
«Ζητείται ελπίς»
«Μόνο οι φυσικές, διαπροσωπικές επαφές των εργαζομένων μπορούν να μειώσουν το αίσθημα απομόνωσης που αισθάνονται έναντι της ίδιας της επιχείρησής τους» σημειώνουν οι ερευνητές του Paris Workshop. Διότι, παραδόξως, «η επικοινωνία μέσω ανταλλαγής ηλεκτρονικών μηνυμάτων ή τηλεφωνημάτων ή και τηλεδιασκέψεων δεν επιτρέπει στους μισθωτούς να αισθανθούν ότι βρίσκονται κοντά με τους προϊσταμένους, τους συναδέλφους και τους συνεργάτες τους εν γένει».
Αντίθετα, η έρευνα έδειξε ότι «όταν οι τηλεφωνικές και ψηφιακές επαφές ξεπερνούν τις 20 ημερησίως, το αίσθημα απομόνωσης και εργασιακής ανασφάλειας του εργαζομένου ενισχύεται». Οι υπερδιαδικτυωμένοι είναι που αναφωνούν με στεντόρεια φωνή: «Ζητείται ελπίς»!