Ήταν Απρίλιος του 2017 όταν είχε ξεσπάσει τεράστιος θόρυβος για μια τροπολογία που είχε φέρει η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα στο νομοσχέδιο για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό και η οποία ήταν «φωτογραφική» για τα πρόστιμα που αφορούσαν την συνεταιριστική καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ, την οποία αγόρασε το 2013 ο Ιβάν Σαββίδης.

Τα πρόστιμα της ΣΕΚΑΠ αφορούσαν βεβαιωμένες παρεμβάσεις του 2008, δηλ. στην περίοδο όπου η ΣΕΚΑΠ είναι υπό τον έλεγχο του δημοσίου και πριν περάσει στα χέρια του Ιβάν Σαββίδη. Όμως, ο τελικός καταλογισμός έγινε μερικά χρόνια αργότερα και αφού η επιχείρηση είχε ήδη πωληθεί.

Το πρόστιμο με τις προσαυξήσεις είχε φτάσει τα 38 εκατομμύρια και αφορούσε σε ένα πλοίο που προσάραξε στην Εύβοια γεμάτη με τσιγάρα. Και όπως αποδείχθηκε υπήρχε ένα φορτίο που πουλήθηκε σε μια υπεράκτια εταιρεία ζημιώνοντας με πολλά εκατομμύρια το δημόσιο.

Η πλευρά Σαββίδη υποστήριζε ότι δεν γνώριζε για το πρόστιμο και αμφισβητούσε την υποχρέωση να το πληρώσει. Παράγοντες της αγοράς υποστήριζαν ότι πολύ δύσκολα μια επιχείρηση θα προχωρούσε σε μια τέτοια αγορά χωρίς να ψάξει όλα τα στοιχεία και άρα χωρίς να εντοπίσει τις παραβάσεις και το ενδεχόμενο πρόστιμο.

Ωστόσο, η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα επέλεξε να «βοηθήσει» τον ομογενή επιχειρηματία και έτσι έφερε τον Απρίλιο του 2017 την τροπολογία που αμέσως χαρακτηρίστηκε «φωτογραφική» από την αντιπολίτευση, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να προκαλεί τον πρωθυπουργό να ονομάσει την επιχείρηση για την οποία διατυπώθηκε και τον Αλέξη Τσίπρα να δηλώνει «αφορά βεβαίως και τη ΣΕΚΑΠ, αλλά δεν αφορά μόνο τη ΣΕΚΑΠ αλλά κάθε επιχείρηση» και να υποστηρίζει ότι πρέπει να σκεφτούμε τους εργαζομένους στην Ξάνθη.

Η τροπολογία, που ψηφίστηκε και έγινε τμήμα του Ν. 4469/2017 ανέφερε ότι: «Σε περίπτωση πώλησης κατόπιν διαγωνισμού του συνόλου ή μέρους των μετοχών ή του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων ή τμημάτων αυτών ή κλάδων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου και πιστωτικών ιδρυμάτων στο μετοχικό κεφάλαιο των οποίων συμμετέχει με οποιοδήποτε ποσοστό το Δημόσιο, καθώς και ανωνύμων εταιρειών που είναι συνδεδεμένες με τα ως άνω νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και πιστωτικά ιδρύματα, η οποία πώληση διενεργείται στο πλαίσιο αποκρατικοποίησης, εξυγίανσης ή ειδικής εκκαθάρισης αυτών, για την καταβολή προστίμων, πολλαπλών τελών, δασμών και λοιπών επιβαρύνσεων, που επιβάλλονται και καταλογίζονται σε βάρος των κυρίως υπαιτίων της παράβασης, δεν κηρύσσονται αλληλέγγυα συνυπεύθυνα αστικά τα ως άνω νομικά πρόσωπα υπό την προϋπόθεση ότι έως την ημερομηνία μεταβίβασης των μετοχών ή περιουσιακών στοιχείων δεν είχαν κοινοποιηθεί καταλογιστικές πράξεις και η συγκεκριμένη εκκρεμότητα δεν είχε γνωστοποιηθεί στους ενδιαφερόμενους επενδυτές κατά το κρίσιμο στάδιο της διενέργειας του σχετικού διαγωνισμού για τη μεταβίβαση αυτών των περιουσιακών στοιχείων».

Η τροπολογία ήταν εμφανώς «φωτογραφική» γιατί αντιστοιχούσε ακριβώς στην επιχειρηματολογία της ΣΕΚΑΠ.

Η αναδρομικότητα

Όμως, υπήρξε ένα πρόβλημα με την τροπολογία. Η διατύπωσή της ήταν τέτοια που δεν περιλάμβανε αναδρομική ισχύ, ενώ την ίδια στιγμή, επειδή αφορά την αστική ευθύνη, δεν καλύπτεται από τη γενική ρύθμιση του Ποινικού Δικαίου που προβλέπει ότι επικρατεί μεταγενέστερος νόμος, εφόσον είναι ευνοϊκότερος.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος θα αναγκαστεί να δηλώσει τότε ότι η κυβέρνηση δεν προτίθεται να φέρει νέα ρύθμιση.

Λίγους μήνες αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2017 το Διοικητικό Εφετείο Κομοτηνής επικύρωσε το πρόστιμο των 38 εκατομμυρίων στη ΣΕΚΑΠ και η εκκρεμότητα παρέμεινε.

Στο μεταξύ την άνοιξη του 2018 η πλευρά Σαββίδη πούλησε την εταιρεία Donskoy Tabak στην εταιρεία Japan Tobacco έναντι 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μαζί μεταβιβάστηκε και η ΣΕΚΑΠ. Όμως παρέμεινε η εκκρεμότητα με το πρόστιμο. Ενα πρόστιμο που θα μπορούσε να πει κανείς ότι πέρασε στους Ιάπωνες, εκτός κι αν ήταν μέρος του deal που έκανε ο Ιβάν Σαββίδης για να πουλήσει την εταιρεία του. Δηλαδή να δεσμεύτηκε στην JT ότι δεν θα επιβαρυνθεί με το πρόστιμο των 38 εκατ. ευρώ.

Τη λύση έρχεται και δίνει σήμερα, με πρωτοφανή τροπολογία της τελευταίας στιγμής, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Ειδικότερα, με τη συγκεκριμένη δίνεται η αναδρομική ισχύ εφόσον η διαγραφή προστίμων αφορά πλέον και υποθέσεις για τις οποίες υπάρχουν καταλογισμοί ή βρίσκονται ενώπιον των δικαστηρίων. Ιδού η προσθήκη στην προηγούμενη ρύθμιση:

«Στις περιπτώσεις των δύο προηγούμενων εδαφίων, καταλογιστικές πράξεις που εκδόθηκαν μετά την ημερομηνία μεταβίβασης των μετοχών ή περιουσιακών στοιχείων και αφορούν προγενέστερες της μεταβίβασης περιόδους, δεν εκτελούνται και ανακαλούνται υποχρεωτικά κατά το μέρος που αφορούν το νομικό πρόσωπο ως αστικώς συνυπεύθυνο, του οποίου οι οφειλές από πρόστιμα, πολλαπλά τέλη, δασμούς και λοιπές επιβαρύνσεις, που προέρχονται αποκλειστικά από ανωτέρω καταλογιστικές πράξεις, διαγράφονται. Για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου υποβάλλεται αίτηση στην αρχή που εξέδωσε τις καταλογιστικές πράξεις». Και αμέσως παρακάτω για να μην υπάρχει κανένα περιθώριο αμφιβολίας: «Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου καταλαμβάνει και δικαστικά εκκρεμείς υποθέσεις».

Είναι προφανές ότι την τελευταία μέρα που λειτουργεί αυτή η Βουλή η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα κάνει ένα δώρο 38 εκατομμυρίων στη ΣΕΚΑΠ, στερεί πρόστιμα από το ελληνικό δημόσιο και απλώς λειτουργεί ως μηχανισμός διευκόλυνσης επιχειρηματικών συμφερόντων, την ώρα που καταγγέλλει όλους τους άλλους ως «διαπλεκόμενους».