Σε κλιμάκωση των προκλήσεων με απρόβλεπτες συνέπειες προχωρά η Τουρκία, τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο, και ειδικότερα στην κυπριακή ΑΟΖ.
Η σημερινή (11 π.μ. της Τετάρτης) υπερπτήση ενός τουρκικού F-16 πάνω από το Αγαθονήσι σε ύψος 26.000 ποδών είναι ενδεικτική της κατάστασης που διαμορφώνεται το τελευταίο διάστημα.
Η προκλητική αυτή ενέργεια σημειώθηκε την ώρα που έχει ολοκληρωθεί το πρώτο μέρος των επαφών Ελλάδας-Τουρκίας για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, μόλις 12 ημέρες πριν την αναμενόμενη μετάβαση της ελληνικής αντιπροσωπείας στην Άγκυρα.
Προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένων στην κυπριακή ΑΟΖ
Η τελευταία υπερπτήση έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά από ενέργειες που δείχνουν ότι η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να τραβήξει το σκοινί στα άκρα, ιδιαίτερα όσον αφορά την κυπριακή ΑΟΖ.
Τα στοιχεία που το επιβεβαιώνουν αυτό είναι αποκαλυπτικά. Ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ ανακοίνωσε στις αρχές Ιουλίου ότι η χώρα του θα στείλει και δεύτερο γεωτρύπανο στην περιοχή, το Γιαβούζ, το οποίο θα προχωρήσει σε νέα γεώτρηση, σε σημείο που θα του υποδείξει το ψευδοκράτος -χωρίς να διευκρινίζεται αν θα είναι βορείως ή νοτίως της Κύπρου. Ενώ αντιθέτως, η τοποθεσία που επελέγη για τον Πορθητή δεν αφορά το ψευδοκράτος αλλά την κατοχική Τουρκία.
Στη δήλωση του Ντονμέζ υπάρχει και ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο, αναφέρουν έμπειρες διπλωματικές πηγές. Ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας είπε ότι η γεώτρηση του Πορθητή στην Ανατολική Μεσόγειο «συνεχίζεται στο Finike 1 όπως έχει προγραμματιστεί», ενώ η ελληνοκυπριακή πλευρά μέχρι τώρα γνώριζε πως δεν έχει αρχίσει γεώτρηση, καθώς οι σχετικές πληροφορίες δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ.
Με άλλα λόγια, πρόκειται για την πρώτη φορά που Τούρκος αξιωματούχος δηλώνει ότι έχει ξεκινήσει γεώτρηση δυτικά της Κύπρου.
Υπενθυμίζεται ότι ο εκπρόσωπος του ψευδοκράτους στον ΟΗΕ Ισμέτ Κορούκογλου με επιστολή του προς τον γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών ανακοίνωσε ότι τις επόμενες ημέρες θα προχωρήσει σε σεισμικές έρευνες αρχικά, και στη συνέχεια σε γεωτρήσεις στα θαλασσοτεμάχια F και G (όπως τις έχει ονομάσει η Άγκυρα), με το κατοχικό καθεστώς να έχει ήδη συνάψει συμφωνία με την τουρκική εταιρεία ΤΡΑΟ.
Ωστόσο, βάσει του σχετικού χάρτη του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, οι περιοχές F και G καλύπτουν τα θαλασσοτεμάχια 1, 2, 8, 9, μέρος του 13 και το 12 (όχι την Αφροδίτη). Δηλαδή, πρόκειται για θαλασσοτεμάχια για τα οποία η Κυπριακή Δημοκρατία έχει παραχωρήσει άδεια σε εταιρείες, και είναι προφανές πως επηρεάζει περισσότερο εκείνα στα οποία δραστηριοποιείται η ιταλική ΕΝΙ.
Παράλληλα, η επιστολή του Κορούκογλου επανέφερε στο προσκήνιο παλαιότερες προτάσεις που κατατέθηκαν για το θέμα της συνδιαχείρισης του φυσικού αερίου από «τις δυο πλευρές στην Κύπρο». Υπενθυμίζεται συναφώς ότι κατατέθηκαν δυο πανομοιότυπες προτάσεις, τον Σεπτέμβριο του 2011 και τον Σεπτέμβριο του 2012, στη Νέα Υόρκη, από τον τότε κατοχικό ηγέτη, Ντερβίς Έρογλου.
Πρόκειται για πρόταση η οποία προέβλεπε τη δημιουργία τεχνικής επιτροπής για τους υδρογονάνθρακες, δηλαδή ένταξη του ζητήματος αυτού στα πλαίσια του δικοινοτικού διαλόγου και την προώθηση των σχεδιασμών για διαχείριση στη βάση αυτή.
Κοντολογίς, διαχείριση των υδρογονανθράκων πριν από τη λύση. Ή, καλύτερα, είτε λυθεί είτε όχι το Κυπριακό, που έρχεται σε δεύτερη μοίρα, το θέμα του φυσικού αερίου να συζητηθεί και να τύχει από κοινού διαχείρισης. Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της.
Ενίσχυση της τριμερούς συνεργασίας ΗΠΑ-Ελλάδας-Κύπρου
Η ενίσχυση της στρατηγικής συνεργασίας με την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ, υποστήριξε η υπεύθυνη αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Ελλάδα, την Κύπρο και την Τουρκία, Γιούρι Κιμ.
Με την ομιλία της στο 35o συνέδριο της Παγκόσμιας Συντονιστικής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα (ΠΣΕΚΑ) στην Ουάσινγκτον, η Αμερικανίδα αξιωματούχος σκιαγράφησε τον «Στρατηγικό Διάλογο με την Ελλάδα» και την υπογραφή «Δήλωσης Προθέσεων με την Κύπρο» ως τη βάση που καθορίζει το πλαίσιο για την ουσιαστική αναβάθμιση της συνεργασίας των ΗΠΑ με τις δύο χώρες. Τόνισε μάλιστα πως οι τρεις πλευρές πρέπει πλέον να εργαστούν για την υλοποίηση όλων αυτών των «πρακτικών πτυχών» της συνεργασίας που έχουν συμφωνήσει.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Αμερικανός βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ πραγματοποιεί επίσκεψη στη Λευκωσία, ενώ σχολιάζοντας το νομοσχέδιο «EastMed Act» η κ. Κιμ αναγνώρισε ότι η άρση του περιορισμού της πώλησης αμερικανικών όπλων στην Κύπρο είναι ένα θέμα που έχει αποκτήσει συμβολική σημασία και ως εκ τούτου εμπεριέχει μια συναισθηματική φόρτιση.
Ωστόσο, επισήμανε πως είναι σημαντικό να γίνουν τα επόμενα «πρακτικά βήματα» για τη συνεργασία, τα οποία έχουν καθοριστεί ύστερα από μια συνολική επανεξέταση της περιοχής Νοτιοανατολικής Μεσογείου από την αμερικανική διπλωματία.
Φοβάται η Ουάσιγκτον σύγκρουση;
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά τόνισε η Γιούρι Κιμ, υπενθυμίζοντας την ανακοίνωση που καλεί την Τουρκία να ακυρώσει την απόφαση της για την πραγματοποίηση γεωτρήσεων εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
«Το υπουργείο Εξωτερικών έκανε σχεδόν αμέσως μια δήλωση σχετικά με αυτό το ζήτημα. Νομίζω ότι ήταν αρκετά ισχυρή, ώστε να ικανοποιήσει τους φίλους μας στην Αθήνα και τη Λευκωσία και αρκετά ισχυρή, ώστε εκείνοι που έπρεπε να την ακούσουν στην Άγκυρα να τη λάβουν υπόψη τους», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αναλύοντας την οπτική των ΗΠΑ, η αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξήγησε ότι η Ουάσινγκτον βλέπει ότι έχει δύο βασικούς νατοϊκούς συμμάχους στην Ανατολική Μεσόγειο και για αυτόν ακριβώς τον λόγο καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την αποκλιμάκωση της έντασης.
«Ευελπιστούμε θερμά και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να εξασφαλίσουμε ότι οι νατοϊκοί μας σύμμαχοι δεν θα έρθουν σε σύγκρουση. Αυτό δεν ωφελεί κανέναν… Είναι αναγκαίο να χρησιμοποιήσουμε ιδιαίτερα μέτρα για να αποφύγουμε μια τέτοιου είδους σύγκρουση».
Υπό αυτό το πρίσμα, η κ. Κιμ υποστήριξε ότι η Ουάσινγκτον προσπαθήσει να διαδραματίσει έναν εποικοδομητικό διαμεσολαβητικό ρόλο που ενθαρρύνει την επικοινωνία αλλά και την προσπάθεια για την οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών.
«Γι’ αυτό και έχουμε υποστηρίξει τόσο πολύ τα βήματα που έχουν κάνει οι ελληνικές κυβερνήσεις, κάποιες σε μεγαλύτερο βαθμό από άλλες, για προσέγγιση με την Άγκυρα.
Το ίδιο έχουμε κάνει και από την άλλη πλευρά, έχουμε πιέσει τους Τούρκους να προσεγγίσουν τους Έλληνες με ουσιαστικό και ειλικρινή τρόπο. Αυτή την εβδομάδα, έρχεται στην Ουάσιγκτον ο Έλληνας υπουργός Άμυνας κ. Αποστολάκης, ο οποίος έχει παίξει κεντρικό ρόλο σε αυτές τις προσπάθειες και ελπίζουμε να συνεχίσει έτσι.
Γνωρίζω ότι υπάρχει έδαφος για πολύ σκεπτικισμό και κυνισμό όσον αφορά τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Ποιος θα μπορούσε άλλωστε να κατηγορήσει αυτούς που είναι σκεπτικοί; Θεωρώ όμως ότι πρέπει να συνεχίσουμε να προσπαθούμε. Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να πιέζουν και τις δύο πλευρές. Έχουμε τη δυνατότητα και θα προσπαθήσουμε να μην έρθουν οι δύο μας σύμμαχοι σε μια μεγάλη σύγκρουση».
Σε ερώτηση για το αν ανησυχεί για την πιθανότητα ενός θερμού επεισοδίου με την Τουρκία, η κ. Κιμ απάντησε ότι ως διπλωμάτης έχει την υποχρέωση να είναι προετοιμασμένη ακόμα και για το χειρότερο σενάριο. Έσπευσε, όμως, να διευκρινίσει πως δεν θεωρεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο πιθανό.
Νέο Μήνυμα για τους S-400
Χαρακτηρίζοντας «προβληματική» την απόφαση της Άγκυρας να προχωρήσει στην απόκτηση του ρωσικού συστήματος S-400, η αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκτίμησε ότι η Τουρκία ελπίζει ότι θα μπορέσει να αποφύγει τις οικονομικές κυρώσεις μέσω μιας πολιτικής απόφασης του Πρόεδρου Τραμπ.
«Έχουμε έναν νόμο (CAATSA). Αυτό δεν είναι κάτι που είναι εθελοντικό και προσπαθήσαμε να το εξηγήσουμε πολλές φορές στην τουρκική πλευρά. Τώρα μπορεί να ποντάρουν στο ότι θα υπαχθούν σε μια εξαίρεση λόγω της καλής σχέσης που έχουν οι δύο Πρόεδροι. Δεν είμαι τόσο σίγουρη ότι θα έβαζα αυτό το στοίχημα αν ήμουν στην θέση τους», τόνισε χαρακτηριστικά.
