Αναδρομικά από 2.500 έως 25.000 ευρώ διεκδικούν περίπου 2,5 εκατ. συνταξιούχοι για τα κομμένα δώρα, με το όλο θέμα να παραπέμπεται προς επίλυση μετά τις εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019 και ανάλογα με την απόφαση του ΣτΕ για τον νόμο Κατρούγκαλου.
Οι κατηγορίες των συνταξιούχων που δικαιούνται αναδρομικά στις συντάξεις τους είναι οι εξής:
1. Περίπου 1,5 εκατομμύριο παλαιοί συνταξιούχοι που προέρχονται από τα ταμεία ΙΚΑ, Δημοσίου, ΟΑΕΕ, ΔΕΚΟ, τραπεζών, ΝΑΤ, ΕΤΑΑ και ΕΤΑΠ-ΜΜΕ. Σε αυτούς οφείλεται να επιστραφούν οι μειώσεις από τους νόμους 4051 και 4093, γιατί ο ΕΦΚΑ τις επιβάλλει παρανόμως από τον Ιούνιο του 2015, όταν κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το ΣτΕ. Τα ποσά για ένα έτος αναδρομικών φτάνουν έως τα 6.620 ευρώ, ενώ για τα 3,5 χρόνια που επιδικάζουν τα δικαστήρια ξεπερνούν τα 25.000 ευρώ.
2. Περίπου 180.000 νέοι συνταξιούχοι που αποχώρησαν από 13/5/2016 έως 31/12/2018 και αποδεδειγμένα πήραν μικρότερη ή καθόλου προσωπική διαφορά με τον νόμο Κατρούγκαλου.
3. Περίπου 200.000 έως 400.000 συνταξιούχοι με επικουρική από τα ταμεία του ΕΤΕΑΕΠ.
4. Περίπου 80.000 συνταξιούχοι διαδοχικής και παράλληλης ασφάλισης που αποχώρησαν από 13 Μαΐου 2016 και μετά, οι οποίοι με νέα εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας έχουν εκ νέου επανυπολογισμό σύνταξης και δικαιούνται αύξηση έως και 110 ευρώ τον μήνα.
5. Απόστρατοι, οι οποίοι πήραν λιγότερα ή και καθόλου αναδρομικά στις πληρωμές του Δεκεμβρίου με τον νόμο 4575/2018.
Επισημαίνεται ότι η Νέα Δημοκρατία έχει δεσμευτεί ότι θα εφαρμόσει τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης για τα αναδρομικά των συνταξιούχων, ενώ η σημερινή κυβέρνηση αρνήθηκε και αρνείται να επαναφέρει τα κομμένα δώρα και να δώσει πολιτική λύση στο μείζον αυτό ζήτημα που καταταλαιπωρεί όλους τους συνταξιούχους, οι οποίοι χάνουν χρόνο και χρήμα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πρωθυπουργός καμία αναφορά δεν κάνει στις ομιλίες και στις συνεντεύξεις του στα αναδρομικά των συνταξιούχων για τα έτη 2015-2019. Και αυτό παρ’ ότι πρόσφατα η υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου άνοιξε ένα παράθυρο για την επιστροφή των αναδρομικών που αφορούν τους εννέα – δέκα μήνες που μεσολαβούν ανάμεσα στην απόφαση – βόμβα του ΣτΕ, τον Ιούνιο του 2015, και την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου τον Μάιο του 2016.
Θα κριθεί αντισυνταγματικός;
Πάντως το κλειδί βρίσκεται στο αν θα κριθεί συνταγματικός ο νόμος Κατρούγκαλου στα άρθρα του επανυπολογισμού των παλιών συντάξεων. Αν κριθεί συνταγματικός ο νόμος, τότε τα αναδρομικά περιορίζονται για το διάστημα από Ιούνιο 2015 ώς Μάιο 2016. Για το διάστημα αυτό η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να επιστρέψει χρήματα σε 2,5 εκατ. συνταξιούχους, γιατί υπάρχει η προηγούμενη απόφαση του ΣτΕ, που επισημαίνει ότι από τον Ιούνιο του 2015 κρίθηκαν αντισυνταγματικές και θα έπρεπε να μην επιβάλλονται οι μειώσεις των νόμων 4051 και 4093 σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, ενώ και τα δώρα που καταργήθηκαν (με τον ν. 4093) θα πρέπει να επιστραφούν. Σε αυτή την περίπτωση (συνταγματικός ο νόμος Κατρούγκαλου) δεν ακυρώνονται οι διεκδικήσεις των συνταξιούχων για τα έτη από το 2016 ώς και το 2018 τουλάχιστον, διότι μέσα στο διάστημα αυτό οι παράνομες μειώσεις συνεχίστηκαν να επιβάλλονται και φυσικά δώρα δεν επεστράφησαν στις συντάξεις. Η διαφορά είναι όμως ότι για το διάστημα αυτό (2016-2018) οι συνταξιούχοι για να πάρουν αναδρομικά θα πρέπει να έχουν κινηθεί δικαστικά με αγωγές, τις οποίες δεν μπορεί να ακυρώσει το ΣτΕ, διότι και με τον νόμο Κατρούγκαλου οι συνταξιούχοι είχαν τις παράνομες μειώσεις.
Τα αναδρομικά για αυτά τα δυόμισι έτη επιπλέον (Μάιος 2016 – Δεκέμβριος 2018 τουλάχιστον) κλειδώνονται μόνο με δικαστικές αποφάσεις για τους δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους μέχρι στιγμής που τα έχουν διεκδικήσει με αγωγές κατά του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ. Οσοι προσφύγουν θα έχουν δικαίωμα για επιπλέον αναδρομικά αυτής της περιόδου.
Νομικοί κύκλοι αναλύοντας τα σενάρια εξηγούν ότι εάν το ΣτΕ αποφανθεί πως είναι συνταγματική η μείωση συντάξεων και η χορήγηση της μείωσης αυτής με το τρικ της προσωπικής διαφοράς που θα βαίνει μειούμενη μετά το 2023, τότε το υπουργείο Εργασίας θα πρέπει να καταβάλει σε όλους τους συνταξιούχους που είχαν περικοπές από τις παράνομες μειώσεις των νόμων 4051 και 4093 τα αναδρομικά για το διάστημα που ξεκινά από τη σύνταξη μηνός Αυγούστου 2015, που την πληρώθηκαν Ιούλιο του 2015, ώς και τη σύνταξη μηνός Απριλίου 2016, που την πληρώθηκαν Μάρτιο 2016. Από την άλλη πλευρά, εάν το ΣτΕ πει ότι είναι αντισυνταγματικός ο επανυπολογισμός γιατί μειώνει εκ νέου τις παλιές συντάξεις παρότι εφαρμόζει το τρικ της προσωπικής διαφοράς που θα σβήνει στα επόμενα χρόνια, τότε τα αναδρομικά των συνταξιούχων ξεκινούν από Ιούλιο 2015 και φτάνουν μέχρι σήμερα! Και σε κάθε περίπτωση, οι αξιώσεις για επιστροφές χρημάτων πιάνουν μια γεμάτη περίοδο 3,5 ετών, δηλαδή Ιούλιο 2015 ώς Δεκέμβριο 2018. Σε αυτή την περίοδο άλλωστε δίνουν αναδρομικά τα δικαστήρια στα οποία έχουν προσφύγει και προσφεύγουν μαζικά οι συνταξιούχοι για να μη χάσουν τα παρανόμως – όπως είπε το ΣτΕ τον Ιούνιο του 2015 – παρακρατηθέντα ποσά από τις περικοπές των νόμων 4051 και 4093.
Τεράστιο κόστος
Το μηνιαίο κόστος των διεκδικούμενων αναδρομικών – εφόσον επιστρέφονταν σε όλους – υπολογίζεται σε 175 εκατ. ευρώ, ήτοι 1,75 δισ. ευρώ για το 10μηνο, δηλαδή 2,1 δισ. τον χρόνο, κι αυτό μόνο από τις περικοπές του 2012 που έχουν κριθεί αντισυνταγματικές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις (ν. 4051 και 4093). Αν προστεθούν και τα δώρα που καταργήθηκαν εντελώς το 2012 (περικοπή που επίσης κρίθηκε αντισυνταγματική το 2015), τότε ο λογαριασμός φτάνει στο δυσθεώρητο ποσό των 4,2 δισ. τον χρόνο. Οι μεν περικοπές των συντάξεων αφορούν περίπου 1,2 εκατομμύρια συνταξιούχους, ενώ η κατάργηση των δώρων που είχαν διαμορφωθεί σε σταθερό ποσό 800 ευρώ ετησίως για όλους, αφορά τους πάντες, δηλαδή 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους. Ακόμη και για το 10μηνο, τα 2,5 εκατ. συνταξιούχοι διεκδικούν αναδρομικά ποσά που ξεκινούν από περίπου 650 ευρώ και φθάνουν έως και τα 7.000 ευρώ. Στην περίπτωση που οι διεκδικήσεις φθάνουν έως και τον Δεκέμβριο του 2018, αφορούν δηλαδή 42 μήνες, τα ποσά αγγίζουν ακόμη και τα 27.000 ευρώ για συνταξιούχο με μία κύρια και μία επικουρική σύνταξη.
Τονίζεται ότι στο κάδρο των αναδρομικών περιλαμβάνονται οι πέντε περικοπές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το ΣτΕ το 2015:
– Μείωση κατά 12% στο τμήμα της κύριας σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ.
– Μείωση που εφαρμόζεται κλιμακωτά 5%-20% για συντάξεις ή άθροισμα συντάξεων από 1.000 ευρώ και άνω.
– Μείωση στις επικουρικές κλιμακωτά 10%-20% από το πρώτο ευρώ.
– Πλήρης περικοπή των δώρων και επιδόματος αδείας, που για τις κύριες συντάξεις ήταν στο ποσό των 400, 200 και 200 ευρώ.
– Περικοπή των δώρων στις επικουρικές, δηλαδή δύο επικουρικές ανά έτος.