«Είναι ένας πολύ απλός τρόπος για να κάνει κανείς τη διαφορά». Με αυτή τη φράση η Ειρήνη Κασιμάτη, υπεύθυνη για τη διάσωση και την περίθαλψη της θαλάσσιας χελώνας στον σύλλογο ΑΡΧΕΛΩΝ, μας υπενθυμίζει τη δύναμη και τη σπουδαιότητα της εθελοντικής δράσης. Αφορμή για τη συνομιλία μας η παγκόσμια ημέρα χελώνας στις 23 Μαΐου, η οποία είναι αφιερωμένη στις θαλάσσιες χελώνες που κυκλοφορούν σε όλες τις θάλασσες και η προστασία τους. Ο σύλλογος σε μια «γιορτή» για μικρούς και μεγάλους υποδέχθηκε την Κυριακή 19 Μαΐου τους φίλους της καρέτα-καρέτα και οι εθελοντές που τις φροντίζουν έδωσαν πληροφορίες για τα υπέροχα αυτά ζώα της θάλασσας.
Η Ειρήνη Κασιμάτη, μέσω της αγάπης της για τα ζώα και του σεβασμού για το φυσικό περιβάλλον, μαζί με τα μέλη του συλλόγου κρατούν την πίστη ότι οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν την υπέρβαση και να σώσουν ό,τι έχουν καταστρέψει ζωντανή. Σπούδασε βιολογία στο Πανεπιστήμιο Πατρών και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Λονδίνο πάνω στη βιολογία και στη συμπεριφορά των άγριων ζώων. Ξεκίνησε να εργάζεται εθελοντικά στο κέντρο διάσωσης ΑΡΧΕΛΩΝ, της Γλυφάδας. Τη συναντήσαμε στον σύλλογο και μας μίλησε για τον εθελοντισμό, τις χαρές, αλλά και για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ως υπεύθυνη για την προστασία και τη διάσωσή τους.
Ο ρόλος των εθελοντών
Ο σύλλογος ιδρύθηκε το 1983 με στόχο τη διάσωση των θαλάσσιων χελωνών και των βιοτόπων τους. Στο κέντρο της Γλυφάδας φιλοξενούνται και περιθάλπονται άρρωστες και τραυματισμένες χελώνες από όλον τον ελλαδικό χώρο φροντίζοντας για την αποκατάσταση της υγείας των ζώων και την άμεση απελευθέρωσή τους στο φυσικό τους περιβάλλον.
Στην προσπάθεια αυτή κεντρικό ρόλο παίζουν και οι εθελοντές από όλον τον κόσμο που επισκέπτονται τη χώρα μας με σκοπό να συνδράμουν στις δράσεις του συλλόγου.
Η Ειρήνη ξεκίνησε ως μία από αυτούς. «Γνώριζα από μικρή ότι υπάρχει εδώ το κέντρο διάσωσης αλλά δεν το είχα επισκεφθεί ποτέ. Μετά τις σπουδές μου ήθελα πάρα πολύ να ασχοληθώ εθελοντικά με κάτι και για αυτό ήρθα στον σύλλογο ΑΡΧΕΛΩΝ» αναφέρει και προσθέτει πως η θαλάσσια χελώνα δεν είναι η μοναδική της ασχολία καθώς στα ενδιαφέροντά της εντάσσονται και άλλα είδη του ζωικού βασιλείου.
Από το 2017 η Ειρήνη είναι πλέον στο μόνιμο δυναμικό της Οργάνωσης.
Στις βασικές αρμοδιότητες της Ειρήνης Κασιμάτη συγκαταλέγονται η άμεση ενημέρωση για τα τυχόν έκτακτα περιστατικά, η καταγραφή αυτών, η διευθέτηση της ομαλής μεταφοράς του τραυματισμένου ή άρρωστου ζώου στο κέντρο διάσωσης του συλλόγου στη Γλυφάδα και, σε πολλές περιπτώσεις, η εξέταση του ζώου και η χορήγηση της κατάλληλης θεραπείας. «Συνήθως με καλούν πολίτες που έτυχε να βρουν κάποια τραυματισμένη θαλάσσια χελώνα στην παραλία. Το πρώτο που κάνω είναι να συλλέξω πληροφορίες σχετικά με το πού βρίσκεται το ζώο και ποια ακριβώς είναι η κατάστασή του. Μετά, ακολουθεί η επικοινωνία με το λιμεναρχείο της περιοχής, το οποίο φροντίζει για την παραλαβή και τη μεταφορά του ζώου στην Αθήνα» μας λέει.
Οι χελώνες φιλοξενούνται σε ειδικά θερμοκήπια που διαθέτει το κέντρο διάσωσης του συλλόγου για διάστημα τριών έως πέντε μηνών. Εκεί το προσωπικό προσπαθεί μέσω ειδικών θεραπειών να επαναφέρει το ζώο σε μια καλή φυσική κατάσταση. Πολλές χελώνες, όπως μας λέει η Ειρήνη, δεν είναι σε θέση να τραφούν μόνες τους λόγω των σοβαρών τραυμάτων που φέρουν. Οι πιο συχνές θεραπείες που πραγματοποιούνται περιλαμβάνουν τη χορήγηση ορού και αντιβιοτικών καθώς και την τοπική θεραπεία των τραυμάτων με αλοιφές.
Τραύματα από ανθρώπους
Σε ερώτηση σχετικά με τα συχνότερα περιστατικά που καλείται να αντιμετωπίσει, η Ειρήνη απαντά με εμφανή θλίψη: «Οι περισσότερες από τις χελώνες που καταφθάνουν στο κέντρο διάσωσης φέρουν τραύματα στο κεφάλι τα οποία είναι δύσκολο να επουλωθούν και στην πλειοψηφία τους προκαλούνται εσκεμμένα από ανθρώπους. Συγκεκριμένα, το 2018 αποτέλεσε μια δύσκολη χρονιά για τον σύλλογο, καθώς το ποσοστό των χελωνών που έφθασαν στο κέντρο διάσωσης με χτυπήματα στο κεφάλι σχεδόν διπλασιάστηκε. Από τις 67 συνολικά χελώνες που έφθασαν πέρυσι στο κέντρο, οι 31 κατέληξαν και μόνο οι 30 από αυτές απελευθερώθηκαν» αναφέρει. Μεταξύ άλλων αιτιών, η ίδια συγκαταλέγει την κατάποση αγκιστριού και πετονιάς ή την εμπλοκή κάποιου μέλους του σώματος του ζώου σε κάποιο από αυτά, ενώ λιγότερο συχνό παρουσιάζεται το φαινόμενο της υποθερμίας που επηρεάζει ένα μικρό ποσοστό θαλάσσιων χελωνών κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Σήμερα, στο κέντρο διάσωσης στη Γλυφάδα φιλοξενούνται 30 θαλάσσιες χελώνες, εκ των οποίων η πλειονότητα ανήκει στο είδος καρέτα-καρέτα. Η Ειρήνη εξηγεί ότι από τα επτά συνολικά είδη θαλάσσιων χελωνών που εντοπίζονται στη Γη, στην Ελλάδα συναντάμε μόνο τρία: την καρέτα-καρέτα, την πρασινοχελώνα ή αλλιώς χελώνα-Μίδα και τη δερματοχελώνα. «Ο λόγος που η πρώτη εντοπίζεται πιο συχνά στις ελληνικές θάλασσες είναι γιατί είναι το μοναδικό από τα παραπάνω είδη που επιλέγει τις ελληνικές παραλίες για να γεννήσει τα αβγά της και επιπλέον οι χελώνες έχουν την ιδιαιτερότητα να γεννούν στο ίδιο ακριβώς μέρος που γεννήθηκαν και οι ίδιες».
Οσον αφορά τον εθελοντισμό και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εθελοντές αναφέρει ότι «στην αρχή, όταν είχα ξεκινήσει να ασχολούμαι με την εθελοντική δράση, είχα σκεφτεί να σταματήσω. Τους δύο πρώτους μήνες δεν ένιωθα πολύ καλά γιατί παρά τις γνώσεις μου γύρω από τα κακοποιημένα ζώα, το ζήτημα είναι τελείως διαφορετικό όταν έχεις το ζώο απέναντί σου και το βλέπεις να υποφέρει. Μετά από λίγο διάστημα όμως το είδα τελείως διαφορετικά. Σκέφτηκα πως μπορώ να είμαι μέρος όλης αυτής της ομάδας που βάζει ένα μικρό λιθαράκι για κάτι καλύτερο στον κόσμο».
Ο σύλλογος ΑΡΧΕΛΩΝ, στην προσπάθεια βελτίωσης των συνθηκών ζωής των θαλάσσιων χελωνών, πραγματοποιεί μια σειρά σεμιναρίων με σκοπό την ευαισθητοποίηση λιμεναρχών, ψαράδων και απλών πολιτών, ενώ το κέντρο διάσωσης είναι καθημερινά ανοιχτό, με ξεναγούς να φροντίζουν την περιήγηση μικρών και μεγάλων επισκεπτών στον χώρο. «Η βοήθεια των ανθρώπων είναι πολύ σημαντική στην προσπάθειά μας» υποστηρίζει η Ειρήνη. «Κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως ηλικίας, θα μπορούσε να γίνει εθελοντής. Είναι μια πολύ σημαντική εμπειρία καθώς ο καθένας μπορεί να προσφέρει χωρίς να περιμένει υλικά κέρδη. Είναι ένας πολύ απλός τρόπος για να κάνεις τη διαφορά».
