Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Νικητής ήταν μόνον η Ν.Δ.. Ασφαλώς και οι εκπλήξεις των κκ. Βελόπουλου και Βαρουφάκη. Η «Ελληνική Λύση», συρρίκνωσε τη Χρυσή Αυγή και το «Μέρα 25» χαμήλωσε τον πήχη του ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, διεκδικεί τη ριζοσπαστικότητα και την αριστεροσύνη από την κυβερνώσα αριστερά.
Ο ηττημένος ΣΥΡΙΖΑ υπέστη ποσοτικά και ποιοτικά μεγάλη πολιτική ζημιά. Ποσοτική διότι οι δέκα μονάδες διαφοράς δεν είναι διαχειρίσιμες. Είναι προφανές ότι αυτή η διαφορά δρομολόγησε πολιτικές εξελίξεις και τις πρόωρες εκλογές. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ήττας είναι ακόμη χειρότερα διαχειρίσιμα. Και αυτό διότι διαλύθηκαν πολλοί μύθοι:
α. Ο μύθος του «αήττητου», «άτρωτου» κ. Τσίπρα, που αρέσκονταν να καλλιεργούν οι κυβερνώντες (λησμονώντας ότι οι εξουσίες έρχονται και παρέρχονται), κατέρρευσε και μάλιστα κατά δραματικό τρόπο.
β. Ο μύθος της «ριζοσπαστικής αριστεράς» ως ιδεολογικό – πολιτικό πρόσημο βούλιαξε στα νερά του 3ου μνημονίου. Συνεπώς, μπορεί ο κ. Τσακαλώτος να δηλώνει στροφή στα αριστερά, αλλά τα πράγματα πάνε δεξιά. Αυτό μαρτυρούν τα γεγονότα.
γ. Ο μύθος της «ριζοσπαστικής αριστεράς» έχει θαμπώσει. Την ταυτότητα αυτή μέσα από την κάλπη τη διεκδικούν πλέον ο κ. Βαρουφάκης και η κα. Κωνσταντοπούλου. Φωτογραφίζουν δε τον κ. Τσίπρα ως στυλοβάτη του ευρωπαϊκού και εθνικού συστήματος, το οποίο μέχρι χτες κατήγγειλε.
δ. Η εικόνα του «ηθικού» πλεονεκτήματος της αριστεράς έχει καταρρεύσει από τα έργα και τις ημέρες, καθώς και από τις δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών που αμαύρωσαν το ύφος και το ήθος άσκησης της εξουσίας.
Το μούδιασμα της ήττας και η υποχώρηση της εκλογικής παρουσίας στις τοπικές και περιφερειακές κοινωνίες, καθώς και την καταψήφισην των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα. Ο αέρας της ήττας είναι πολύ ψυχρός – παγερός και δεν μπορεί να θερμάνει τις καρδιές για αγώνα. Ο αέρας της «αισιοδοξίας» για ανατροπή του αποτελέσματος μοιάζει ανέφικτος. Ο δρόμος για τις εθνικές κάλπες θα είναι ένας Γολγοθάς για τον ΣΥΡΙΖΑ αφενός για να διατηρήσει τη συνοχή και αφετέρου το αποτέλεσμα των ευροεκλογών.
Τα επιχειρήματα παρηγοριάς, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διατήρησε τη θέση του δεύτερου πόλου έναντι της Ν.Δ. και συνεπώς οι εξελίξεις διαγράφονται θετικές για το μέλλον, δεν μπορούν να κρύψουν τα μεγάλα ζητήματα ταυτότητας και στρατηγικής. Η διαχείριση της ήττας θα αντιμετωπίσει πολλά παρατράγουδα. Ο ένας θα ψάχνει τις ευθύνες στον άλλον και ο κ. Τσίπρας θα ομολογήσει ότι φταίνε τα «λάθη και οι συμβιβασμοί», εγώ θα έλεγα και ο βίαιος πολιτικός λόγος που συνήθως χρησιμοποιούν οι αυταρχικές εξουσίες. Βέβαια μέχρι την επόμενη εκλογή θα υπάρξει σχετική σιωπή διότι ο αγώνας της κάλπης είναι ξανά μπροστά.
Τα κόμματα της μνημονιακής περιόδου (ΑΝΕΛ – ΠΟΤΑΜΙ – ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ) όπως εμφανίσθηκαν τα τελευταία χρόνια χάθηκαν στις κάλπες της 26ης Μαΐου.
Το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ άντεξε στις πιέσεις του δικομματισμού. Κέρδισε τη μάχη για τον τρίτο πόλο. Καταγράφεται στα θετικά το αποτέλεσμα αλλά δεν κατάφερε να κάνει τη διαφορά στο διψήφιο ποσοστό για να διαμορφώσει δυναμική. Στις εθνικές εκλογές θα κριθούν πολλά περισσότερα για τη διαμόρφωση του νέου πολιτικού χάρτη στο χώρο της κεντροαριστεράς. Είναι ίσως μία ακόμη ευκαιρία για τη δημοκρατική παράταξη.
Η κάλπη ανέδειξε τον μεγάλο νικητή τη Ν.Δ.. Η διαχείριση της νίκης και οι επικοινωνιακοί συμβολισμοί του κ. Μητσοτάκη μπορούν να οδηγήσουν την παράταξη σε αυτοδυναμία.
Η δυναμική της νίκης θα ενισχυθεί και από τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών αποτελεσμάτων, αφού το στελεχιακό δυναμικό της Ν.Δ. κυριάρχησε σε πανελλαδικό επίπεδο.
Συνεπώς, η συσπείρωση των οπαδών μπορεί να είναι εντυπωσιακή οδεύοντας προς τις εθνικές εκλογές. Πιθανά να έχουμε μία πλειοψηφική παλινόρθωση της δεξιάς.
Αντίθετα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει να αντιμετωπίσει πολλά οργανωτικά και στρατηγικά θέματα. Ο πολιτικός λόγος που αναπτύχθηκε στις ευρωεκλογές αποδοκιμάσθηκε. Όλος ο αγώνας θα στηριχτεί στον επικοινωνιακό λόγο του κ. Τσίπρα. Πιστεύω όμως ότι δεν έχει άλλους «λαγούς» να βγάλει από το καπέλο του. Η εκλογική στρατηγική σίγουρα θα συνεχίσει να έχει καταγγελτικό χαρακτήρα, αλλά στα μετόπισθεν θα γίνεται προσπάθεια μιας αμυντικής πολιτικής γραμμής διαφύλαξης των δυνάμεων για να μην υπάρξουν διαρροές προς τα αριστερά. Το στελεχιακό δυναμικό που απογοητεύτηκε από την καταψήφιση στις τοπικές και περιφερειακές εκλογές δεν έχει το ψυχικό κουράγιο να διαμορφώσει πολιτική και κοινωνική δυναμική. Όλα ξαναστηρίζονται στον λόγο και την εικόνα του κ. Τσίπρα.
Οι διαρροές των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ προς τον κ. Βαρουφάκη είναι πολύ πιθανές, όπως και η διαρροή παλιών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ.
Το ΚΙΝΑΛ πιστεύω θα δώσει τη μάχη – των μαχών για την παρουσία του στο χώρο της κεντροαριστεράς. Να βελτιώσει το ρόλο και τη θέση του ως τρίτος πόλος στο νέο πολιτικό σκηνικό. Πρέπει γι’ αυτό να υπάρξει πολιτικός συναγερμός στους κόλπους του ΠΑΣΟΚ, όχι μόνο να διατηρήσει και να βελτιώσει τις δυνάμεις του, αλλά και να αμφισβητήσει την ηγεμονία του ΣΥΡΙΖΑ στο χώρο της προοδευτικής παράταξης.
Αυτό ακριβώς το στοιχείο της ηγεμονίας προσπαθεί να διατηρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ μετά την ήττα. Αυτό το στοιχείο θα προσπαθήσει να διατηρήσει και στις εθνικές εκλογές. Δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το ΠΑΣΟΚ έχει μία ακόμη ευκαιρία να αμφισβητήσει την αμυντική πλέον γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ.
Για τους μικρότερους παίκτες των ευρωεκλογών θα ήθελα να σχολιάσω τόσο στα δεξιά της Ν.Δ., όσο και στα αριστερά ΣΥΡΙΖΑ, αναδεικνύονται νέα πολιτικά υποκείμενα, που αν η δυναμική τους επιβεβαιωθεί και στις εθνικές κάλπες θα κάνουν έντονο «ανταρτοπόλεμο» στη νέα Βουλή.
Τα μηνύματα της κάλπης επιβεβαιώνουν την ευρωπαϊκή τάση ενίσχυσης των διαφόρων μορφωμάτων της δεξιάς (νεοφιλελεύθεροι, συντηρητικοί, κ.α.) αλλά και της extra δεξιάς (εθνικιστές, νεοναζιστές, λαϊκιστές και φασίστες).
Ο τρίτος πόλος (ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ), της Δημοκρατικής Παράταξης, μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης στις πολιτικές εξελίξεις, αρκεί να επιβεβαιωθεί και στην εθνική κάλπη.
Ο κ. Λουκάς Θ. Αποστολίδης είναι δικηγόρος, πρ. Αντιπρόεδρος της Βουλής.
