Ένα ελπιδοφόρο γεγονός σε αυτές τις εκλογές είναι η εκλογική υποχώρηση της Χρυσής Αυγής. Ο ακροδεξιός σχηματισμός υποχωρεί σημαντικά τόσο σε σχέση με τις προηγούμενες ευρωεκλογές (όπου είχε πάρει 9.39%) όσο και σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του 2015 (6.99%).
Με την ενσωμάτωση να βρίσκεται στο 88% η Χρυσή Αυγή λαμβάνει 4,85% και παίρνει δύο έδρες, μία λιγότερη από την προηγούμενη φορά. Ενας εκ των ευρωβουλευτών θα είναι ο υπόδικος για την υπόθεση της δολοφονίας Φύσσα, Γιάννης Λαγός και θα έχει ιδιαίτερη σημασία να δούμε αν καταδικαστεί τι θα γίνει με την άρση ασυλίας του από την ευρωβουλή.
Τα αποτελέσματα στις αυτοδιοικητικές εκλογές ήταν μάλλον απογοητευτικά για τα μέχρι στιγμής δεδομένα της νεοναζιστική οργάνωσης, με πιο σημαντικό αυτό της Αθήνας όπου η υποψηφιότητα Κασιδιάρη, δηλαδή ουσιαστικά του υπαρχηγού της ακροδεξιάς οργάνωσης, δεν κατόρθωσε το στόχο να περάσει στο δεύτερο γύρο και κινείται σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά του 2014. Αν και το 10,56% ή 22 χιλιάδες σταυροί για μια εγκληματική οργάνωση δεν είναι και ό,τι καλύτερο.
Αποδιάρθρωση
Τα χαμηλά αυτά εκλογικά αποτελέσματα ήρθαν σε συνέχεια μιας εικόνας σχετικής οργανωτικής αποδιάρθρωσης, με τοπικές οργανώσεις να διαλύονται, γραφεία να κλείνουν, και στελέχη να αποχωρούν συχνά και με βαρύτατες κατηγορίες για την ηγεσία.
Ειδικά η ρήξη που επήλθε με τους πρώην ευρωβουλευτές που έφυγαν από την οργάνωση καταγγέλλοντας μεθόδευση Μιχαλολιάκου για να διασωθεί ο Λαγός, πλήγωσε τη Χρυσή Αυγή.
Τα αποτελέσματα αυτά δεν είναι άσχετα από την εξέλιξη της δίκης όπου αναδείχτηκε σε μεγάλο βαθμό ότι ο σχηματισμός αυτός λειτουργούσε και ως εγκληματική οργάνωση με δολοφονίες και οργανωμένες επιθέσεις και ξυλοδαρμούς. Φαίνεται πως η προοπτική καταδίκης για τόσο βαριές κατηγορίες μέτρησε σε ένα κομμάτι του εκλογικού της ακροατηρίου.
Έτσι, παρότι η Χρυσή Αυγή διατηρεί μια επιρροή σε διάφορα ηλικιακά και κοινωνικά στρώματα (με πιο εντυπωσιακή και επικίνδυνη την επιρροή σε νεανικές ηλικίες), αρχίζει και αποξενώνεται από ένα τμήμα των ψηφοφόρων της που δεν αντέχουν την ταύτιση με μια ακροδεξιά οργάνωση με χαρακτηριστικά και εγκληματικής οργάνωσης.
Αυτό επιτείνεται και από την πίεση που ασκείται μέσα στην τρέχουσα εκλογική συγκυρία στους δεξιούς ψηφοφόρους που είχαν προσεγγίσει τη Χρυσή Αυγή, να στραφούν προς άλλους σχηματισμούς. Αυτό εκμεταλλεύτηκαν και άλλοι σχηματισμοί που δοκίμασαν να διεκδικήσουν την εκπροσώπηση της «δεξιάς της δεξιάς» αλλά χωρίς τη «ρετσινιά» ότι είναι «νεοναζί». Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το εντυπωσιακό αποτέλεσμα που είχε η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου σε αυτές τις εκλογές.
Η Χ.Α. δεν κατάφερε να καρπωθεί οφέλη από το Μακεδονικό, κι αυτό είναι σημαντικό.
Εχει ακόμη επιρροή
Ωστόσο, θα ήταν λάθος να προεξοφλήσουμε μια ακόμη πιο μεγάλη υποχώρηση της Χρυσής Αυγής. Εξακολουθεί να έχει σημαντική επιρροή και να τροφοδοτείται τόσο από τις δυναμικές μιας κρίσης εκπροσώπησης που δεν έχει επιλυθεί όσο και από εμπεδωμένα ρατσιστικά και εθνικιστικά αντανακλαστικά, ενώ συντονίζεται δυστυχώς και με πανευρωπαϊκές τάσεις. Ωστόσο, είναι σημαντικό ότι για πρώτη φορά με τόσο σαφή τρόπο ανοίγει ένας ορίζοντας περιορισμού της επιρροής της.
Οι εκλογές που έρχονται θα κρίνουν τις εξελίξεις στο νεοναζιστικό κόμμα. Αν υπάρξει νέα υποχώρηση των ποσοστών της Χρυσής Αυγής τότε θα τεθεί σίγουρα και θέμα ηγεσίας με τη νέα γενιά των στελεχών να στρέφονται κατά του Μιχαλολιάκου.
Και φυσικά πολλά θα κριθούν από το αν κα ποια στελέχη της οργάνωσης θα καταδικαστούν για τη δολοφονία Φύσσα. Τότε μπορούν να βγουν συμπεράσματα για το αν το ακροδεξιό κοινό της χώρας στρέφεται σε μια «λάιτ» εθνικολαϊκιστικά – εθνικιστικά κόμματα όπως αυτό του Βελόπουλου.
