Για τους λάτρεις της ευρωπαϊκής pop αυτό είναι το Σαββατόβραδο της Eurovision. Για τους φίλους του μπάσκετ αυτό είναι το τριήμερο του Final 4. Που κάποτε ήταν μια ελληνική γιορτή. Οχι πια.
Final 4
Από το 1988 που πήγε στο Final 4 της Γάνδης ο Αρης του Γιάννη Ιωαννίδη, η διοργάνωση αυτή έγινε ένα αγαπημένο ραντεβού για το ελληνικό κοινό. Τριάντα χρόνια μετά την πρώτη ελληνική εμφάνιση είχαμε ελληνικές παρουσίες σε περισσότερα από είκοσι Final 4. Τον Αρη τον διαδέχτηκε ο ΠΑΟΚ που έκανε κι αυτός το δικό του πέρασμα, πριν παραδώσει τη σκυτάλη στην ΑΕΚ που έπαιξε έναν τελικό – κυρίως όμως η διαδοχή έγινε υπόθεση του Ολυμπιακού και του ΠΑΟ. Αυτοί από το 1994 μέχρι φέτος έχουν συμμετοχή σε 15 τελικούς της διοργάνωσης – την οποία ο ΠΑΟ έχει κερδίσει έξι φορές και ο Ολυμπιακός τρεις, μολονότι αγωνίστηκε σε παραπάνω τελικούς. Οι δυο τους έχουν μαζί στα Final 4 συνολικά 21 παρουσίες – μερικές φορές έπαιξαν και αντίπαλοι σε ημιτελικούς. Ωστόσο και οι δύο θα δουν φέτος το Final 4 στην τηλεόραση όπως και πέρυσι. Η δεύτερη σερί απουσία τους είναι λόγος ανησυχίας – ειδικά αν σκεφτείς ότι ο μεν Ολυμπιακός δεν έχει καταλήξει σε ποιο πρωτάθλημα θα αγωνίζεται του χρόνου ώστε να είναι ανταγωνιστικός και στην Ευρωλίγκα, ο δε ΠΑΟ λείπει από Final 4 επτά ολόκληρα χρόνια – τον δρόμο προς αυτό δείχνει να τον έχασε.
Φινάλε
Οι Πράσινοι έκαναν ακριβώς όπως πέρυσι ένα θεαματικό φινάλε στην κανονική διάρκεια της διοργάνωσης: πέρυσι αυτό τους έδωσε το πλεονέκτημα έδρας, φέτος το εισιτήριο για τα play off. Αλλά στα play off η παρουσία τους ήταν απογοητευτική: έχασαν από τη Ρεάλ με 3-0. Ο Ολυμπιακός τη δική του απογοήτευση την είχε νιώσει νωρίτερα, όταν κάνοντας έναν τραγικό δεύτερο γύρο, εκεί που κυνηγούσε την τέταρτη θέση στη βαθμολογία κατέληξε ένατος – ποιος θα το ‘λεγε. Και οι δυο πίκραναν τελικά τον κόσμο τους που είναι συνηθισμένος αλλιώς.
Υπερβολές
Οι αποκλεισμοί και των δυο υπεραναλύθηκαν – χωρίς ευτυχώς δραματικές υπερβολές. Η αποτυχία του Ολυμπιακού ήταν πιο απλή ιστορία. Η ομάδα αντιμετώπισε οικονομικά αλλά και εσωτερικά προβλήματα, πιθανότατα η διοίκησή της ασχολήθηκε με τα εξωαγωνιστικά πιο πολύ από όσο θα ‘πρεπε – ίσως για την κακή σεζόν του Ολυμπιακού να ευθύνεται και ότι άλλαξε πέρυσι το καλοκαίρι προπονητή: δεν είναι ποτέ απλό να ξεκινάς, κατά κάποιον τρόπο, από την αρχή έχοντας αρκετούς μπαρουτοκαπνισμένους παίκτες. Οι Αμερικάνοι λένε ότι «είναι πάντα δύσκολο να μάθεις νέα κόλπα σε γέρικα σκυλιά». Ο ΠΑΟ, από την άλλη, δεν είχε τίποτα από όλα αυτά. Το καλοκαίρι ο κόσμος του είχε εμπιστοσύνη στο σχέδιο του Πασκουάλ. Οταν ήρθαν αποτελέσματα κατώτερα του αναμενομένου, συμφώνησαν όλοι ότι το φταίξιμο ήταν του Καταλανού και τον άλλαξαν. Ο νέος προπονητής που ήρθε, ο Ρικ Πιτίνο, αποδείχθηκε ένας σταρ του αθλήματος. Ο ΠΑΟ άλλαξε ξένους μέσα στη σεζόν (ήρθαν ο Κιλπάτρικ και ο Πέιν, που μετά έφυγε) και δεν μπορείς να πεις ότι ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος τον εγκατέλειψε: ίσα ίσα. Πριν από τα ματς με τη Ρεάλ έμοιαζε φουλ φορμαρισμένος. Κι έχασε με 0-3.
Κόσμος
Υποτίθεται ότι οι έλληνες οπαδοί είναι υπερβολικοί, ότι απαιτούν πολλά. Ο Ολυμπιακός και ο ΠΑΟ στο μπάσκετ πρέπει να έχουν τους καλύτερους οπαδούς στον κόσμο. Αυτοί του ΠΑΟ έκαναν ρεκόρ αγοράς διαρκείας εισιτηρίων το περασμένο καλοκαίρι – μολονότι έφυγαν ο Τζέιμς και ο Σίνγκλετον, (αλλά κι ο Γκάμπριελ κι ο Ρίβερς) που ήταν από τους καλύτερους. Αυτοί του Ολυμπιακού έκατσαν ήσυχοι όλο τον χρόνο, μολονότι άκουσαν του κόσμου τα απίστευτα από τα ηχητικά μηνύματα που διέρρευσαν και παρ’ όλο που η ομάδα τους έχασε ματς παίζοντας χάλια. Κυρίως οι οπαδοί ήταν πάντα δίπλα στις ομάδες τους. Στο ποδόσφαιρο ο κόσμος του ΠΑΟ την ομάδα την εγκατέλειψε: στο μπάσκετ στα ματς της Ευρωλίγκας είχαμε διαδοχικά σολντ άουτ. Στον ποδοσφαιρικό Ολυμπιακό, αν κυκλοφορούσε ηχητικό του Φορτούνη που να έλεγε «παιδιά δεν υπάρχει σάλιο», θα είχαν γίνει εναντίον του Μαρινάκη πορείες. Στο μπάσκετ ο κόσμος έχει μάθει να καταλαβαίνει τη δυσκολία του εγχειρήματος – ίσως να ξέρει και το σπορ καλύτερα. Για αυτό τον κόσμο, που πληρώνει και στηρίζει, ο ΠΑΟ και ο Ολυμπιακός έχουν την υποχρέωση του χρόνου να ξαναπάνε τουλάχιστον στο Final 4. Aλλά ειλικρινά δεν ξέρω κι αν αυτό γίνεται.
Αδυναμίες
Οι εφετινές αποτυχίες έβγαλαν στο φως δύο αδυναμίες: η πρώτη έχει να κάνει με την παραγωγή των ελλήνων παικτών (που οι ομάδες θεωρούν στοιχείο απαραίτητο) και το δεύτερο με την ίδια την αδυναμία τους να βρουν τους κατάλληλους ξένους. Νέοι και συγχρόνως έτοιμοι να παίξουν στην Ευρωλίγκα έλληνες παίκτες υπάρχουν ελάχιστοι. Ο Πιτίνο είπε π.χ. για τον φιλότιμο Θανάση Αντετοκούνμπο, ότι πρέπει να μάθει τα πάντα: να ντριπλάρει, να πασάρει κ.τ.λ. Τα Ελληνόπουλα του ΠΑΟ (πλην του Καλάθη) στις ομάδες που είχε ο Ομπράντοβιτς όταν ήταν στον ΠΑΟ, δύσκολα θα έβρισκαν θέση. Στον Ολυμπιακό το πράγμα είναι ακόμα χειρότερο. Πίσω από τους «γερουσιαστές», τον Σπανούλη και τον Πρίντεζη, υπάρχει μόνο ο αξιόπιστος Παπανικολάου: οι άλλοι Ελληνες μοιάζουν στάσιμοι – μερικοί ταλαιπωρήθηκαν και από τραυματισμούς. Ακόμα πιο μεγάλο είναι το πρόβλημα των ξένων. Πέρυσι ο ΠΑΟ είχε γεμίσει με μεγάλα παιδιά: Λάσμε, Πέιν, Γκιστ, Λάγκφορντ, Λοτζέσκι, το ξέραμε ότι θα κουραστούν και το ξέρανε και στον ΠΑΟ. Αλλά είναι σχεδόν αδύνατο να βρεις νέους Αμερικάνους με κασέ προσιτά. Αν κάποιος ξεπεταχτεί, τον αγοράζουν οι Ρώσοι και οι Τούρκοι. Οχι τυχαία τα παραδοσιακά φαβορί (η Φενέρ, η Ρεάλ, η ΤΣΣΚΑ) τέσσερα χρόνια τώρα κρατάνε τους ίδιους παίκτες. Δεν υπάρχουν καλύτεροι διαθέσιμοι από αυτούς που έχουν. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι τρεις αυτές ομάδες, οι ακριβότερες στην Ευρώπη, είναι σταθερά στο Final 4.
Κατόρθωμα
Στην Ελλάδα ο κόσμος λάτρεψε την Ευρωλίγκα γιατί του έμοιαζε μια ευρωπαϊκή διοργάνωση που επέτρεπε στις δικές μας ομάδες να είναι πρωταγωνίστριες: ο κόσμος θέλει ευρωπαϊκές πορείες και τρελαίνεται για ευρωπαϊκούς τίτλους. Ομως όταν η διοργάνωση έγινε ένα κλειστό κλαμπ πλούσιων ομάδων, η πιθανότητα να διακριθείς έγινε μικρότερη: χρειάζονται χρήματα που δεν επιστρέφουν – πρέπει μόνο να βάζεις. Του χρόνου η Ευρωλίγκα θα ‘χει δύο ομάδες παραπάνω. Που σημαίνει ότι για τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό όλα θα είναι δυσκολότερα. Κάποτε ήταν δεδομένη η παρουσία τους στο Final 4. Σε λίγο τα play off θα ‘ναι κατόρθωμα. Και η πιθανότητα της Ελλάδας να διακριθεί στη Εurovision θα είναι μεγαλύτερη από την πιθανότητα διάκρισης των Αιωνίων στην Ευρωλίγκα.
