Πώς γίνεται να προτιμάτε τον μαύρο, σκέτο καφέ ενώ ο διπλανός σας «ρουφά» ένα γλυκό αναψυκτικό; Πώς γίνεται να σας αρέσει η πικρούτσικη μπίρα όταν οι γύρω σας πίνουν γλυκά κρασιά και λικέρ; Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής Φάινμπεργκ του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν στο Ιλινόι των ΗΠΑ αναζήτησαν παραλλαγές στα γονίδια της γεύσης οι οποίες θα μπορούσαν να εξηγήσουν τις προτιμήσεις μας για διαφορετικά ποτά και ροφήματα. Για ποιον λόγο; Επειδή η κατανόηση αυτών των προτιμήσεων μπορεί να ανοίξει δρόμους παρέμβασης στη διατροφή του πληθυσμού. Ωστόσο, προς έκπληξη των ερευνητών, η μελέτη τους έδειξε ότι οι προτιμήσεις που έχουν οι άνθρωποι για πικρά ή γλυκά ροφήματα και ποτά δεν βασίζονται στην ποικιλομορφία των γονιδίων της γεύσης, αλλά σε γονίδια που συνδέονται με τις ψυχοδραστικές ιδιότητες αυτών των ποτών και των ροφημάτων.
«Κλειδί» το πώς τα ποτά
μάς κάνουν να αισθανόμαστε
«Η γενετική πίσω από τις προτιμήσεις μας σχετίζεται με τα ψυχοδραστικά συστατικά των ποτών» ανέφερε η επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Human Molecular Genetics» Μέριλιν Κορνέλις, επίκουρη καθηγήτρια Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Φάινμπεργκ του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν και πρόσθεσε: «Οι άνθρωποι αγαπούν το πώς ο καφές και η μπίρα τούς κάνει να αισθάνονται. Για αυτόν τον λόγο και τα πίνουν. Δεν είναι η γεύση τους που τους αρέσει».
Η νέα αυτή μελέτη φωτίζει σημαντικές πτυχές σχετικά με τη συμπεριφορά μας και την επιβράβευση σε ό,τι αφορά τις επιλογές που κάνουμε στα ποτά και βοηθά στην κατανόηση της σύνδεσης μεταξύ της γενετικής και της κατανάλωσης ποτών. «Παράλληλα μας βοηθά να καταλάβουμε τα πιθανά εμπόδια σχετικά με τις παρεμβάσεις στη διατροφή του πληθυσμού» σημείωσε η δρ Κορνέλις.
Τα ζαχαρούχα αναψυκτικά έχουν συνδεθεί με πολλές νόσους ενώ η κατάχρηση αλκοόλ συνδέεται με περισσότερες από 200 παθολογικές καταστάσεις και είναι ένοχη για περίπου το 6% των θανάτων παγκοσμίως.
Η «πικρή» και
η «γλυκιά» ομάδα
Στο πλαίσιο της μελέτης οι ερευνητές κατηγοριοποίησαν τα ποτά και τα ροφήματα με βάση το πόσο πικρά ή γλυκά ήταν. Ετσι δημιουργήθηκε η «πικρή» ομάδα που περιελάμβανε τον καφέ, το τσάι, τον χυμό γκρέιπφρουτ, την μπίρα, το κόκκινο κρασί και τα «σκληρά» ποτά. Στη «γλυκιά» ομάδα περιλαμβάνονταν ζαχαρούχα ποτά, ποτά που περιέχουν τεχνητές γλυκαντικές ουσίες καθώς και χυμοί εκτός του χυμού γκρέιπφρουτ.
Τα στοιχεία σχετικά με την κατανάλωση ποτών και ροφημάτων στη διάρκεια του 24ώρου συνελέγησαν με βάση ειδικά ερωτηματολόγια τα οποία απάντησαν περί τα 336.000 άτομα της βρετανικής Βιοτράπεζας (UK Biobank – μια μεγάλη μακροχρόνια μελέτη που τρέχει στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 2006 σε 500.000 άτομα και έχει ως στόχο να διερευνήσει τον ρόλο της γενετικής προδιάθεσης αλλά και της περιβαλλοντικής έκθεσης σε παράγοντες όπως η διατροφή, η λήψη φαρμάκων και ο τρόπος ζωής γενικότερα στην εμφάνιση νόσων). Στη συνέχεια οι ερευνητές διεξήγαγαν τη γενετική μελέτη σε αυτό το δείγμα εθελοντών ενώ φρόντισαν να αναπαραγάγουν τα βασικά ευρήματά τους σε τρεις άλλες ομάδες αμερικανών εθελοντών.
Το γονίδιο του ποτού (που
αφορά και την παχυσαρκία)
Τι ανακάλυψαν λοιπόν οι ερευνητές; Εντόπισαν μια παραλλαγή του γονιδίου FTO η οποία συνδέεται με την προτίμηση στα ποτά με ζάχαρη. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι αυτή η παραλλαγή που συνδέθηκε με τα ζαχαρούχα ποτά έχει σχετιστεί στο παρελθόν με μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας. «Είναι παράδοξο. Το FTO αποτελούσε επί μακρόν ένα γονίδιο-«μυστήριο» και δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς συνδέεται με την παχυσαρκία. Πιθανώς παίζει κάποιον ρόλο στη συμπεριφορά η οποία σχετίζεται με τη διαχείριση του βάρους» σημείωσε η δρ Κορνέλις.
Από την πλευρά του ο Βίκτορ Ζονγκ, πρώτος συγγραφέας της μελέτης και μεταδιδακτορικός ερευνητής Προληπτικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Νορθγουέστερν, υπογράμμισε ότι «εξ όσων γνωρίζουμε η μελέτη μας είναι η πρώτη μελέτη συσχέτισης ολόκληρου του γονιδιώματος που αφορά την κατανάλωση ποτών με βάση τη γεύση. Πρόκειται επίσης για την ενδελεχέστερη ως σήμερα μελέτη σε ό,τι αφορά την κατανάλωση ποτών και ροφημάτων».
