Ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Γιάννης Μώραλης εγκαινίασε χθες τη συλλογή του μεγάλου ηθοποιού Μάνου Κατράκη στη Δημοτική Πινακοθήκη. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη συλλογή Έλληνα ηθοποιού που υπάρχει και η οποία εκτίθεται ύστερα από 25 χρόνια από τη δωρεά της στον Δήμο Πειραιά.
Η σπουδαία αυτή συλλογή περιλαμβάνει 7.000 τεκμήρια, υλικό από την προσωπική και την επαγγελματική ζωή του σημαντικού αυτού θεατράνθρωπου: φωτογραφίες, χειρόγραφα, επιστολές, σκηνικά αντικείμενα, κοστούμια, κλπ. Πρόκειται για το πιο ολοκληρωμένο θεατρικό αρχείο, ενός μόνο καλλιτέχνη, που βρίσκεται συγκεντρωμένο σε ένα μοναδικό φορέα στην Ελλάδα.
H έκθεση για τη συλλογή του Μάνου Κατράκη διοργανώθηκε σε συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι 30 Οκτωβρίου 2019.
Ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Γιάννης Μώραλης, στον χαιρετισμό του τόνισε:
«“Θέλω να σας πω πώς γεννήθηκα στην Κρήτη. Μεγάλωσα ξυπόλητο παιδί στις αμμουδιές της πατρίδας μου. Πως έβαζα στα αυτιά μου τα κοχύλια της θάλασσας να ακούσω τη βουή του ωκεανού. Δεν ήξερα να αποζητώ την ομορφιά, μα η ομορφιά ξεδιπλωνόταν ολόγυρα μου. Δεν ήξερα να αποζητώ τη λεβεντιά, μα η λεβεντιά με συνέπαιρνε μέσα από τις ιστορίες του παππού μου. Αφήστε με να παινέψω την πατρίδα μου. Το αξίζει. Έγινα ηθοποιός, όπως θα μπορούσα να γίνω και σιδηρουργός. Ήθελα να ξοδιάσω όσες δυνάμεις ΄κρύβαν τα μπράτσα μου και η ψυχή μου”.
Ο Μάνος Κατράκης σημάδεψε με τη φωνή, το παράστημα και την ψυχή του το ελληνικό θέατρο. Πληθωρική, ισχυρή, όσο και γοητευτική προσωπικότητα διακρίθηκε, τόσο για την καλλιτεχνική του πορεία όσο και για τη στάση ζωής του. Το κοινωνικό του πρόταγμα και η καλλιτεχνική του ηθική συγχωνεύτηκαν σε μία συμπαγή παρουσία που αποτυπώθηκε στο οστεώδες πρόσωπο και στο παράστημα ενός άνδρα αγέρωχου, αλλά και ατίθασου. Είναι αυτή η μορφή που παραμένει χαραγμένη στη συνείδηση όλων μας μέχρι και την τελευταία του εμφάνιση στο “ταξίδι στα Κύθηρα’ του Θεόδωρου Αγγελόπουλου.
Πενήντα και πλέον χρόνια σπουδαίας πορείας, δεκάδες θεατρικά έργα στα οποία πρωταγωνίστησε, ακόμα περισσότερες ταινίες στις οποίες συμμετείχε, η δημιουργία του Ελληνικού Λαϊκού Θεάτρου, τα τραγούδια και η ερμηνευτική του δεινότητα, οι πάμπολλες διακρίσεις, αλλά και οι εξαιρετικές κριτικές που απέσπασε σκιαγραφούν το ταξίδι τους στη ζωή και την τέχνη. Ο Μάνος Κατράκης συνδέθηκε με τον Πειραιά. Στο Δημοτικό Θέατρο της πόλης μας εμφανίστηκε επανειλημμένως με το θίασό του, “Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο”, ανεβάζοντας μνημειώδεις παραστάσεις, όπως το έργο του Νίκου Καζαντζάκη “Χριστόφορος Κολόμβος” την περίοδο 1975 – 1976 με σκηνικά του Σπύρου Βασιλείου και μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Ο χαρακτήρας του Μάνου Κατράκη του ανθρώπου και του καλλιτέχνη, η λεβεντιά, η αμεσότητα, η επαφή με το πηγαίο λαϊκό στοιχείο, ο επίμονος αγώνας για ζωή ήταν στοιχεία που τον σφράγισαν. Για αυτό και δώρισε στον Δήμο Πειραιά και στη Δημοτική Πινακοθήκη – όπως μου είπε τώρα ο πρώην Δήμαρχος κ. Στέλιος Λογοθέτης – το αρχείο του.
Απόδειξη σφράγιση μιας σχέσης συγγένειας και αγάπης του Κατράκη με την πόλη και τους ανθρώπους του Πειραιά. Το αρχείο Κατράκη περιλαμβάνει 7.000 τεκμήρια, σκηνογραφικές σημειώσεις, κοστούμια, βιβλία, το αρχείο του Ελληνικού Λαϊκού Θεάτρου, όπως και άλλα θεατρικά κειμήλια, προγράμματα και φωτογραφίες παραστάσεων, καθώς και έργων που έπαιξε στο «Εθνικό Θέατρο» και στο «Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος», αλλά και σε άλλα θέατρα. Ο θησαυρός αυτός αποτελεί μία πάγια παρακαταθήκη πολιτισμού και παιδείας που ωφελεί όχι μόνο τον Πειραιά, αλλά απευθύνεται σε όλη την ελληνική κοινωνία. Είναι τα πολύτιμα κτερίσματα που καθιστούν την πόλη μας σημείο αναφοράς στην ελληνική επικράτεια, στην επικράτεια του πολιτισμού. Ως Δήμαρχος Πειραιά θεωρώ ότι η έκθεση μάς δίνει το έναυσμα να αναλογιστούμε τη διαδρομή και τα επιτεύγματα που έχουμε κατακτήσει ως τώρα. Να τιμήσουμε σημαντικά πρόσωπα που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του σημερινού προσώπου της Ελλάδας και να εμπνευστούμε, ώστε με εφόδιο την κληρονομιά μας να κληροδοτήσουμε με τη σειρά μας ένα νέο κεφάλαιο πολιτισμού και κουλτούρας στις επόμενες γενιές.
Αυτό που λέμε το σύνθημα είναι: “το παρελθόν στο παρόν και στο μέλλον”.
Θέλω να ευχαριστήσω όλους όσοι συνέβαλαν στο να πραγματοποιηθεί αυτή η έκθεση, την οποία ανέμεναν πολλά χρόνια οι Πειραιώτες, αλλά θα έλεγα και οι Έλληνες. Να ευχαριστήσω την κα Νταϊφά ως πολιτική Προϊσταμένη Πολιτισμού, την κα Μπαφούνη με τους συνεργάτες της, τον κ. Κουρμουλάκη, τον κ. Λιβαθινό που προσέφερε και εκείνος ως Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου και συγγενής θα έλεγα του Μάνου Κατράκη. Πολλοί άνθρωποι δουλέψαμε αρκετά για να έχουμε αυτή τη χαρά σήμερα. Κι αυτή έρχεται να προστεθεί σε άλλες σημαντικές ημέρες πολιτισμού για την πόλη μας τα τελευταία χρόνια. Να σημειώσω δύο ακόμα: την έκθεση του Πάνου Αραβαντινού και την τοποθέτηση πριν από λίγες μέρες της ζωγραφικής αυλαίας στην αίθουσα Δημητρίου Ροντήρη στο Δημοτικό μας Θέατρο.
Νομίζω ότι πρέπει ως Δημοτική Αρχή – κάθε Δημοτική Αρχή – να στηρίζει τον πολιτισμό του Πειραιά αλλά να τον αναγάγουμε ως μέσο προσέλκυσης όλων των Ελλήνων, αλλά και ξένων στην πόλη μας. Να στηριχτούμε στον πολιτισμό μας. Ο Πειραιάς είναι μία πόλη με πολύ μεγάλη ιστορία, με πολιτισμό, με παρακαταθήκες, με πολύ σημαντικά αρχεία και είμαστε εδώ για να προχωρήσουμε. Τα αρχεία αυτά πλέον ταξινομήθηκαν, αρχειοθετήθηκαν, σιγά-σιγά ψηφιοποιούνται, ώστε να γίνει το σημαντικότερο: η πρόσβαση όλων των Ελλήνων και ξένων σε τέτοια αρχεία και τέτοιες εκθέσεις τέτοιων σημαντικών προσωπικοτήτων, όπως ο Μάνος Κατράκης. Σας ευχαριστώ πολύ».
Η Εντεταλμένη Δημοτική Σύμβουλος για θέματα Πολιτισμού κα Ειρήνη Νταϊφά, χαιρετίζοντας την εκδήλωση εγκαινίων της έκθεσης, σημείωσε μεταξύ άλλων πως αισθάνεται βαθιά ικανοποίηση που κατά τη διάρκεια αυτής της πρώτης πενταετίας, η Δημοτική Αρχή πέτυχε να ολοκληρώσει τις εργασίες της επιστημονικής καταγραφής της συλλογής του μεγάλου ηθοποιού Μάνου Κατράκη, η οποία δωρήθηκε στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά από τη σύζυγό του, Λίντα Άλμα. Η κα Νταϊφά τόνισε επιπλέον, πως η Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά είναι μία από τις πιο δραστήριες κυψέλες της πολιτιστικής ζωής της πόλης μας, μία ουσιαστική κιβωτός τέχνης και λόγου, που γίνεται ακόμα πλουσιότερη, χάρη στο υλικό της συλλογής του ξεχωριστού αυτού ηθοποιού.
Υπογράμμισε πως η συλλογή αυτή, που πλέον γίνεται κτήμα όλων των Πειραιωτών και των επισκεπτών της Δημοτικής Πινακοθήκης, αποτελεί ένα σπουδαίο κεφάλαιο της θεατρικής μας ιστορίας. «Πρόκειται για μία ευτυχή βραδιά. Βρισκόμαστε εδώ όλοι για να ταξιδέψουμε στο θαυμαστό κόσμο του Μάνου Κατράκη, του ανθρώπου που έβαλε τη δική του ανεξίτηλη καλλιτεχνική σφραγίδα στο ελληνικό και ευρωπαϊκό θέατρο και κινηματογράφο», τόνισε η κα Νταϊφά.
Επιπλέον, ευχαρίστησε τον κ. Λιβαθινό, την κα Μπαφούνη, τον κ. Κουρμουλάκη και το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Αθήνας, που διέθεσε προπτυχιακούς φοιτητές του και με την υποστήριξη των οποίων μπορεί να θαυμάσει το κοινό αυτή την εξαίρετη συλλογή περίπου 7.000 αντικειμένων, που αποτελούν τη θαυμαστή παρακαταθήκη του Μάνου Κατράκη.
Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου κ. Στάθης Λιβαθινός και ανιψιός του Μάνου Κατράκη, στον χαιρετισμό του, μεταξύ άλλων υπογράμμισε:
«Φαίνεται κάπως απίστευτο αυτό που συμβαίνει σήμερα, γιατί μέσα στα εκθέματα που υπάρχουν εδώ, υπάρχει η ιστορία πολλών οικογενειών. Υπάρχει η ιστορία της οικογένειας Κατράκη. Υπάρχει η ιστορία της δικής μου οικογένειας. Υπάρχει η ιστορία της θεατρικής οικογένειας. Υπάρχει επίσης κι ένα κομμάτι της ιστορίας της Ελλάδας.
Περιγράφοντας τον Μάνο Κατράκη ως ηθοποιό σημείωσε:
«Ο θείος μου ήταν ένας άνθρωπος, αυτό που λένε οι Ρώσοι, ηθοποιός του λαού, όχι ως λαϊκίστικο τίτλο, αλλά ως έπαινο, ως παράσημο. Είναι ένας τίτλος που παίρνουν οι μεγάλοι καλλιτέχνες όταν ανήκουν στο λαό τους και όταν εκφράζουν το λαό τους».
Απευθυνόμενος στον Δήμαρχο Πειραιά κ. Γιάννη Μώραλη τόνισε:
«Αγαπητέ κύριε Μώραλη είστε περισσότερο αξιέπαινος για αυτή την έκθεση, για τον τρόπο που κάνατε τα πράγματα, για τον τρόπο που με δεχτήκατε και συνομιλήσατε μαζί μου.
Όμως οφείλω να πω ότι μας βοηθήσατε και ξέρω ότι θα μας βοηθήσετε και στο θέμα της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, που μετακόμισε στο “Σχολείον”. Είμαστε υπερήφανοι για αυτό. Έχουμε ένα από τα ωραιότερα κτήρια αυτή τη στιγμή στα Βαλκάνια και ο Δήμαρχος αμέσως ανταποκρίθηκε.
Στην εκδήλωση των εγκαινίων της έκθεσης χαιρέτισαν επίσης: Ο Δημοτικός Σύμβουλος και Πρόεδρος της ΔΗ.ΡΑ.Π. κ. Τάκης Αβραμίδης, ο πρώην Δήμαρχος Πειραιά κ. Στέλιος Λογοθέτης, ο Προϊστάμενος του Τμήματος Θεάτρων και Κινηματογράφων της Διεύθυνσης Πολιτισμού του Δήμου κ. Κώστας Κουρμουλάκης και ο ηθοποιός κ. Θεόδωρος Κατσαφάδος που έπαιξε μαζί με τον Μάνο Κατράκη σε πολλές παραστάσεις. Την εκδήλωση εγκαινίων συντόνιζε η Διευθύντρια Πολιτισμού κα Ευαγγελία Μπαφούνη.
