Τροφή για εικασίες έδωσε η ξαφνική πρόσκληση που απηύθυνε η πρόεδρος του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος Άνεγκρετ Κραμπ – Καρενμπάουερ προς την ηγεσία και τα στελέχη του κόμματος για ένα μικρό συνέδριο στο Βερολίνο, στις 2 και 3 Ιουνίου, λίγες ημέρες μετά τις ευρωεκλογές. Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή το CDU θέλει να αναδιαμορφώσει τη στρατηγική του και να βάλει νέες προτεραιότητες αντιδρώντας σε «αλλαγμένες συνθήκες», όπως στο φορολογικό. Όμως η έκβαση των ευρωεκλογών, που δεν αναμένεται θετική για το κόμμα, οι τοπικές εκλογές στη Βρέμη και οι αυτοδιοικητικές σε 10 ομόσπονδα κρατίδια την ίδια ημέρα των ευρωεκλογών, ίσως να οδηγήσουν τελικά την πρόεδρο του CDU αιφνίδια στην καγκελαρία.
Εκλογές με μεγάλη σημασία
Πολλά εξαρτώνται επίσης και από την έκβαση των τοπικων εκλογών στη Βρέμη, που θεωρείται παραδοσιακό προπύργιο των Σοσιαλδημοκρατών. Σε περίπτωση που το SPD το χάσει, ίσως να ακολουθήσει πολιτικός σεισμός στην κυβέρνηση συνασπισμού στο Βερολίνο. Σε αυτήν την περίπτωση δεν αποκλείεται η ηγεσία του κόμματος υπό την πρόεδρία της Αντρέα Νάλες να αντιμετωπίσει τεράστιες πιέσεις από την κομματική βάση. Οι πιο ψύχραιμες φωνές θεωρούν πάντως ότι θα πρέπει το κόμμα να μην οδηγηθεί σε λήψη βεβιασμένων αποφάσεων, αλλά να περιμένει την έκβαση των τοπικών εκλογών σε 3 ανατολικογερμανικά κρατίδια, τη Σαξονία, το Βρανδεμβούργο και τη Θουριγγία, που θα γίνουν τον ερχόμενο Σεπτέμβριο και Οκτώβριο. Και από αυτά τα εκλογικά αποτελέσματα θα κριθούν πολλά για τη μακροβιότητα της κυβέρνησης συνασπισμού. Γι αυτό ηγετικά στελέχη του CDU δεν αποκλείουν ενδόμυχα μετά τις ευρωεκλογές και τις άλλες παράλληλες εκλογές στις 26 Μαΐου, να εκδηλωθεί κυβερνητική κρίση που ίσως να οδηγήσει μέχρι τέλος του χρόνου ακόμη και σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές.
Σε αυτήν την περίπτωση η Άνεγκρετ Κραμπ – Καρενμπάουερ ίσως επιδιώξει να διαδεχθεί τη Μέρκελ πολύ νωρίτερα. Ναι μεν η καγκελάριος δήλωσε ότι προτίθεται να ολοκληρώσει την κυβερνητική της θητεία μέχρι τη λήξη της το 2021, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε να παραιτηθεί νωρίτερα, σε περίπτωση που οι συνθήκες το επέβαλαν. Εκείνο που είναι από τώρα βέβαιο και το έκανε σαφές η καγκελάριος είναι ότι δεν πρόκειται να βάλει και πάλι υποψηφιότητα για τις επόμενες εκλογές.
Κυβερνητικός ανασχηματισμός
Με την αιφνιδιαστική συνάντηση της ηγεσίας και των στελεχών του κόμματος τον επόμενο Ιούνιο η Κραμπ Καρενμπάουερ δημιουργεί, τουλάχιστον σε οργανωτικό επίπεδο, όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να βάλει τις βάσεις προς μια πιο μακρόπνοη κομματική πολιτική. Η κίνησή της ξυπνά μνήμες από το εγγύς παρελθόν, όταν τον περασμένο Νοέμβριο είχε ξανακαλέσει την ηγεσία του κόμματος σε συνάντηση και λίγες ημέρες πριν η Μέρκελ εξήγγειλε το πολιτικό της τέλος μετά την εκπνοή της θητείας της. Όμως λόγω της υποψηφιότητας της υπουργού Δικαιοσύνης Καταρίνα Μπάρλεϊ ως επικεφαλής του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος στις ευρωεκλογές, αναμένεται κυβερνητικός ανασχηματισμός, που μπορεί να είναι μικρότερος ή μεγαλύτερος, αναλόγως της έκβασης των εκλογών ή θα μπορούσε ακόμη να οδηγήσει και στο τέλος της καγκελαρίας Μέρκελ.
Η ίδια έχει προκαλέσει τη δυσαρέσκεια των κομματικών συντρόφων της, γιατί αποφεύγει γενικά να συμμετάσχει σε προεκλογικές συγκεντρώσεις, τόσο για τις ευρωεκλογές, όσο και για τις δύσκολες τοπικές εκλογές σε 3 ανατολικογερμανικά κρατίδια. Θα συμμετάσχει ωστόσο στην τελική προεκλογική εκστρατεία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος ΕΛΚ, στις 24 Μαΐου στο Μόναχο στο πλευρό του Μάνφρεντ Βέμπερ, μαζί με άλλους συντηρητικούς αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων.
Τέλος εποχής;
Μια ματιά στο πρόγραμμα επισκέψεων και πολιτικών δραστηριοτήτων της καγκελαρίου το επόμενο διάστημα αφήνει την εντύπωση ότι η Άγκελα Μέρκελ αποχαιρετά αργά αλλά σταθερά την εξουσία. Εκτός από τη μίνι σύνοδο κορυφής χθες με αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων από τα δυτικά Βαλκάνια, αύριο η Μέρκελ ξεκινά επισκέψεις στη Μπουρκίνα Φάσο, το Μαλί και τον Νίγηρα, 3 χώρες που βρίσκονται σε μεγάλη κρίση. Στις 30 Μαΐου, μια εβδομάδα μετά τις ευρωεκλογές, αναμένεται βαρυσήμαντη αποχαιρετιστήρια ομιλία της (commencement speech) σε απόφοιτους του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Όλα αυτά αφήνουν γεύση «τέλος χρόνου» και ωθούν μία μερίδα σχολιαστών να αναρωτιούνται για πόσο καιρό ακόμη κομματικοί φίλοι και μη θα στηρίζουν μια καγκελάριο, με την οποία δεν τους συνδέει κανένα κοινό μέλλον. Το επόμενο διάστημα επιφυλάσσει πολλές αλλαγές και δεν παραξενεύει κανένα το ότι η εξαγγελία της Άνεγκρετ Κραμπ Καρενμπάουερ για ένα μικρό κομματικό συνέδριο με την ηγεσία του CDU μετά τις ευρωεκλογές δίνει τροφή και για τα πιο προχωρημένα πολιτικά σενάρια ως προς το μέλλον της καγκελαρίου.
Ειρήνη Αναστασοπούλου/dpa, Welt, Spiegel Online
