Η φωτογραφία από τις κοινές πασχαλινές διακοπές του Αλέξη Τσίπρα με τον Παύλο Πολάκη δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για διαφορετικές ερμηνείες. Ο πρωθυπουργός ταυτίζεται με τον αναπληρωτή υπουργό Υγείας, παρά τις συνεχείς αθλιότητες του τελευταίου ο οποίος έχει καταδικαστεί από την κοινωνία ή στην καλύτερη περίπτωση θεωρείται πλέον ένα γραφικό «πιστόλι» του Μεγάρου Μαξίμου.
Λίγες ημέρες μετά την απόφαση της ΝΔ να καταθέσει πρόταση μομφής κατά του Πολάκη και την πλήρη κάλυψη από τον Τσίπρα που εγκλώβισε την κοινοβουλευτική ομάδα του στην άνευ όρων στήριξή του (με την μετατροπή σε πρόταση δυσπιστίας στην κυβέρνηση) η κοινή εμφάνιση στο Ροδάκινο της Κρήτης επιβεβαίωσε όσους ταυτίζουν πλήρως τους δύο πολιτικούς άνδρες.
Η περίπτωση Πολάκη αναλύεται σε ένα εξαιρετικό ρεπορτάζ του «Βήματος της Κυριακής» και τη δημοσιογράφου Δήμητρας Κρουστάλλη. Οπως γράφει αναλυτικά:
«Ο επτάλογος που ανήρτησε στο Facebook ο Παύλος Πολάκης για να μετατρέψει σε κάλυμμα της αφροσύνης του «το ηθικό πλεονέκτημα και το ήθος της Αριστεράς» ήταν 265 λέξεις σκέτης δειλίας. Ούτε ήθος, ούτε πλεονέκτημα. Τα παλικάρια, που επικαλείται συνεχώς «ο αψύς Σφακιανός», έχουν το σθένος να ζητήσουν συγγνώμη όταν κάνουν λάθος, όταν προσβάλλουν τον αδύναμο, είτε ανήκουν στην Αριστερά είτε στους αντιπάλους της. Αυτός ο πρωτόγονος, διπολικός κόσμος, που αποτελείται από «συντρόφους – συναγωνιστές» και «μεγαλόσχημους – λουστραρισμένους εχθρούς», δεν αποτελεί το σύμπαν μόνο του Π. Πολάκη αλλά και του Αλέξη Τσίπρα.
Καμία έκπληξη που επέλεξε το δίλημμα «με τους πολλούς ή με τις ελίτ;» για την προεκλογική εκστρατεία των ευρωεκλογών. Σε ποια ελίτ μπορεί να ενταχθεί άραγε ο Στέλιος Κυμπουρόπουλος, ή μήπως ο εχθρός είναι εχθρός ανεξαρτήτως των προσωπικών του περιστάσεων; Ο «αριστερός» υπουργός δεν επιτέθηκε στις ιδέες του υποψήφιου ευρωβουλευτή της ΝΔ, επιτέθηκε στην αναπηρία του. Και ο Πρωθυπουργός, καλύπτοντας την απρέπεια του υπουργού του, μετέτρεψε την ατομική δειλία σε συλλογική αναίδεια για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Αντιδράσεις και εντός ΣΥΡΙΖΑ
Για πρώτη φορά ο κ. Τσίπρας δεν λογάριασε καλά το εσωκομματικό τοπίο. Η δημόσια αντίδραση υπουργών και βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ υπερέβη την κοινωνική κατακραυγή. Οταν ακόμα και η Ελένη Αυλωνίτου, η οποία κάθε φορά που μιλάει ο Πρωθυπουργός στη Βουλή χτυπιέται στα βουλευτικά έδρανα σαν έφηβη γκρούπι, δηλώνει ότι «θέλει και γενναιότητα ψυχής για να διατυπώσει κανείς μια δημόσια συγγνώμη», έχει χαθεί ο έλεγχος για το Μέγαρο Μαξίμου. Είχαν προηγηθεί οι δηλώσεις των Ανδρέα Ξανθού, Νίκου Φίλη, Ευκλείδη Τσακαλώτου, Παναγιώτη Κουρουμπλή, Γιάννη Μπαλάφα, Θεοδόση Πελεγρίνη, Χρήστου Σιμορέλη, Στέλιου Κούλογλου, Κωνσταντίνας Κούνεβα κ.ά. Αυτή, όμως, είναι μια από εκείνες τις περιπτώσεις που η διαφωνία δεν έχει αξία αν μείνει στα λόγια και δεν συνοδευτεί από την πράξη που θα πιστοποιήσει το ήθος της Αριστεράς – ο Π. Πολάκης δεν είναι υπερασπίσιμος. Με άλλα λόγια, τι θα ψηφίσουν στη Βουλή τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ;
Ο κ. Τσακαλώτος ξέρει να παίζει το ίδιο παιχνίδι με τον κ. Τσίπρα. Δεν πήγε κόντρα στο κόμμα του δηλώνοντας ότι «η παρέμβαση του κ. Πολάκη είναι φυσικό επακόλουθο ενός δημοσίου λόγου χωρίς κόκκινες γραμμές, θιασώτες του οποίου υπάρχουν σε όλο το πολιτικό φάσμα. Αλλά», πρόσθεσε, «πρέπει να υπάρχουν και όρια».
Και βρήκε τρόπο να μην πάει κόντρα στην κοινή γνώμη: «Η δήλωση του κ. Κυμπουρόπουλου και εμένα μου φάνηκε υπερβολικά νεοφιλελεύθερη. Οι άνθρωποι με αναπηρία χρειάζονται στήριξη για να είναι σε θέση να έχουν τις ίδιες δυνατότητες που έχουν οι άλλοι πολίτες. Με αυτή την έννοια η στήριξη δεν αποτελεί ούτε δώρα ούτε εύνοια. Και είμαι περήφανος που η δική μας κυβέρνηση πράττει με βάση αυτή την αρχή. Από εκεί και πέρα οι αριστεροί και αριστερές σέβονται και στηρίζουν τους ανθρώπους με αναπηρία όπως και άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, είτε είναι δεξιοί, είτε κεντρώοι, είτε αριστεροί».
Εγκλωβισμός με την ψήφο εμπιστοσύνης
Ο εγκλωβισμός από την «ντρίμπλα» του κ. Τσίπρα να μετατρέψει την πρόταση μομφής κατά του αναπληρωτή υπουργού Υγείας που κατέθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε πρόταση εμπιστοσύνης για την κυβέρνηση είναι μεγάλος. Δεν είναι δυνατόν να ρίξει ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ την κυβέρνησή του εξαιτίας του Π. Πολάκη, αλλά είναι ανεκτό να σηκώσουν όλοι μαζί τον σταυρό της κυβερνητικής αλαζονείας που τους φόρτωσε ο Πρωθυπουργός;
Στα ενδότερα του κόμματος αποτελεί θέμα συζήτησης ότι το Μέγαρο Μαξίμου έχει αποσυνδεθεί από τον υπόλοιπο ΣΥΡΙΖΑ, ότι έχει χαθεί η οργανική σχέση η οποία ένωνε τους συναγωνιστές που κατέκτησαν την εξουσία το 2015, το αίσθημα του ανήκειν σε μια ομοιογενή ομάδα.
Με το πέρασμα του χρόνου, η ομάδα μίκρυνε, έγινε περίκλειστη και χωροθετήθηκε από τα κάγκελα της Ηρώδου Αττικού 19 και Βασ. Γεωργίου Β’. Οι ελάχιστοι που έμειναν στη μέσα πλευρά κυβερνούν τη χώρα, και όχι το Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο συχνά πληροφορείται από τις ειδήσεις σημαντικές αποφάσεις π.χ για την οικονομία ή κινήσεις τακτικής, όπως η κατά καιρούς αναζωπύρωση της σκανδαλολογίας. Ακόμα συχνότερα οι υπουργοί «καταπίνουν» τις διαφωνίες τους εν ονόματι του κομματικού πατριωτισμού – κάτι παραπάνω ξέρει το οικονομικό επιτελείο το οποίο έγινε στόχος ανοίκειων πυρών από το πρωθυπουργικό περιβάλλον.
Ο Π. Πολάκης είναι σημαίνων παράγοντας αυτής της «παρακυβέρνησης», των «υπογείων του Μαξίμου», έχει τη στήριξη και την καθοδήγηση του Πρωθυπουργού. Διεκπεραιώνει ασμένως, χωρίς ενδοιασμούς, κάθε βρώμικη επίθεση κατά των αντιπάλων του κ. Τσίπρα με απόλυτα καθεστωτική νοοτροπία. Διαστρέφει, υβρίζει, προσβάλλει, συκοφαντεί. Οταν οι άλλοι του απαντούν, διαμαρτύρεται ότι τον στοχοποιούν, ότι δολοφονούν τον χαρακτήρα του.
Εχει τοποθετήσει τον εαυτό του σε μια θέση αυτοασυλίας. Από αυτήν αρνείται στον Στ. Κυμπουρόπουλο το δικαίωμα που του δίνει ο νόμος για να προσληφθεί ως ΑμεΑ στο ΕΣΥ, αλλά ο ίδιος κάνει χρήση του νόμου περί ασυλίας των υπουργών όταν η πραγματικότητα τον κυκλώνει απειλητικά.
Αποκάλυψε το βαθύτερο πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ
Τότε πάνε περίπατο και η μαγκιά και το καουμποϊλίκι. Και αποκαλύπτεται το βαθύτερο πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν είναι ο Πολάκης, είναι η φύση της ελληνικής Αριστεράς· της χαμένης του Εμφυλίου, της διωκόμενης από μια αυταρχική και ανόητη Δεξιά· της συμπαθητικής αντιπολιτευόμενης Αριστεράς, η οποία ξεμπρόστιαζε – δικαίως πολλές φορές – όλα τα στραβά της εξουσίας που δεν διανοήθηκε ότι θα αναλάβει. Αλλά όταν δυνάμωσε πολιτικά και την πήρε στα χέρια της, έδειξε αμέσως το άλλο της πρόσωπο, το πραγματικό δηλαδή, της κρυμμένης ωμής βίας.
Ο κ. Τσίπρας έχει κακή σχέση με τις λέξεις, αλλά ξέρει πώς να τις χρησιμοποιεί σαν ρόπαλα κατά των αντιπάλων του. Ο Π. Πολάκης μοιράζεται την ίδια αγραμματοσύνη με τον αρχηγό του και υφίσταται εξίσου την εκδίκηση των λέξεων. Στο πολεμικό ανακοινωθέν κατά των εχθρών της Αριστεράς που αντί μεταμέλειας ανήρτησε στο Facebook, γράφει ότι για εκείνον ηθικό πλεονέκτημα σημαίνει «να εχεις φτασει ψηλα χωρις να γλυψεις, χωρις να προσκυνησεις, χωρις να χρωστας καμια χαρη σε κανενα μεγαλοσχημο». «Χωρίς να γλείψεις» ήθελε να πει, αλλά αυτή η ανορθογραφία αποκάλυψε το είναι του· ένας αυτοδίδακτος γλύπτης των γεγονότων που χρησιμοποιεί τις λέξεις σαν ματρακάδες και καλέμια προκειμένου να πελεκήσει την πραγματικότητα και να τη φέρει στα μέτρα του. Δηλαδή στον αφόρητο μανιχαϊσμό του: «Νασαι με τους καλους καλυτερος με τους κακους χειροτερος γιατι αλλιως δεν πολεμιουνται, να εκτιμας την πραγματικη αξια των ανθρωπων και οχι τους λουστραρισμενους δηθεν η τα «αριστα» τιποτα, να σηκωνεις το γαντι που σου ριχνει ο αντιπαλος, να στηριζεις το κομμα σου και τα μελη του, να υπερασπιζεσαι τα μετωπα και τους συμμαχους σου, να χτυπας τους εκμεταλλευτες και τα τσιρακια τους πολιτικα η δημοσιογραφικα. ΥΓ μην περιμενετε απο μενα να μαλωσω δημοσια με συντροφους και συναγωνιστες. Ο εχθρος ειναι απεναντι… ΟΛΑ ΠΡΥΜΑ…».
Η ασθένεια των κυνικών εξουσιαστών
Δεν υπάρχει «φαινόμενο Πολάκη» στον ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχει «σύμπτωμα Πολάκη», ο οποίος συμπυκνώνει και ανακεφαλαιώνει τα χαρακτηριστικά της ασθένειας των κυνικών εξουσιαστών: αφού προκάλεσαν ξανά και ξανά και κατήργησαν τα όρια της κανονικότητας και της ευπρέπειας χωρίς να συναντήσουν αντίσταση, βρέθηκαν αιφνιδιασμένοι να απολογούνται στον έσχατο, σε έναν 34χρονο γιατρό, καθηλωμένο σε αναπηρικό αμαξίδιο από νωτιαία μυϊκή ατροφία, που όμως δεν σύρθηκε στη λάσπη και αντέδρασε με την ανωτερότητα του καλλιεργημένου και του ταλαιπωρημένου ανθρώπου. Σε ένα πρόσωπο που σε άλλες εποχές θα είχε γίνει σύμβολο των αγώνων, της ευαισθησίας και του ήθους τους. Πολύ ταιριάζουν στη Μεγάλη Εβδομάδα η τιμωρία του ΣΥΡΙΖΑ και η άρνηση του Π. Πολάκη από τους συντρόφους του. Αλλά πόσο πειστικοί είναι και αυτοί, όταν π.χ. ο υπουργός Υγείας Α. Ξανθός δηλώνει ότι δεν λυπάται για την «ατυχή δήλωση», αλλά για την «αχρείαστη», που «έδωσε τη δυνατότητα στη ΝΔ να αντεπιτεθεί σε μια περίοδο που φαινόταν να είναι στριμωγμένη επικοινωνιακά για κρίσιμα θέματα της κοινωνικής της ατζέντας» και να «αλλάξει λίγο το πολιτικό κλίμα».
Αυτό ήταν το πνεύμα, όπως διέρρευσε στα μέσα ενημέρωσης, της πρωθυπουργικής κατσάδας στον αναπληρωτή υπουργό Υγείας. Οτι του χάλασε την ευκαιρία να στήσει στον τοίχο τον κ. Μητσοτάκη για το δώρο των Χριστουγέννων. Αυτό είπε ο κ. Τσίπρας και στη Βουλή: «Θα μετατρέψω τη συζήτηση σε ψήφο εμπιστοσύνης για την κυβέρνηση και θα συζητήσουμε τα μεγάλα και τα κρίσιμα, όχι αυτά που θέλετε εσείς. Θα έρθει εδώ ο κ. Μητσοτάκης να μας πει γιατί θέλει να καταργήσει το δώρο των Χριστουγέννων, να μειωθεί αντί να αυξηθεί ο κατώτατος μισθός, γιατί θέλει το ασφαλιστικό τύπου Πινοσέτ και να κουκουλώσει τη Novartis και τα θαλασσοδάνεια. Δεν θα συζητήσουμε για τον Πολάκη. Θα συζητήσουμε για τους πολλούς. Αυτό το πικρό ποτήρι θα το πιείτε μέχρι τέλους».
Η κάλυψη που γύρισε μπούμερανγκ
Πού να φανταστεί ο Πρωθυπουργός ότι το πικρό ποτήρι θα το κερνούσαν στον ίδιο οι σύντροφοί του; Ο κ. Τσίπρας όμως απολαμβάνει ακόμη τη σιγουριά της υποστήριξης των κεντροαριστερών «γεφυροποιών», καθώς ούτε ένας τους δεν είπε λέξη για την επίθεση του Π. Πολάκη στον Στ. Κυμπουρόπουλο. Η ευαισθησία τους εξαντλήθηκε στη Συμφωνία των Πρεσπών και στις συμφωνίες για υπουργικές καρέκλες.
Αντέδρασαν όμως με σφοδρότητα το ΚΙΝΑΛ και η ΝΔ. «Δεν περιμένουμε να αποπέμψει ο κ. Τσίπρας τον κ. Πολάκη. Το ξέρουμε ότι τον εκφράζει απόλυτα» έγραψε στο Twitter η Φώφη Γεννηματά. «Ομως τόσο δηλητήριο για έναν νέο άνθρωπο μόνο από φασίστες…» πρόσθεσε.
Τη Μ. Τρίτη ο κ. Μητσοτάκης θα μιλούσε στη Βουλή για το νομοσχέδιο Γαβρόγλου, αλλά όταν πληροφορήθηκε τι είχε συμβεί άλλαξε γνώμη. «Δεν θα επιτρέψω να περάσει έτσι αυτή η χυδαιότητα, την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί κανονικότητα» είπε στους συνεργάτες του λίγο προτού καταθέσει πρόταση μομφής κατά του Π. Πολάκη. Στο επιτελείο του υπολόγισαν ότι ο Πρωθυπουργός δεν θα τον αποπέμψει, θα τον καλύψει πλήρως και θα επωμιστεί τις πολιτικές συνέπειες της επιλογής του. Στην ίδια σύσκεψη τέθηκε το ζήτημα ότι η πρόταση μομφής στον αναπληρωτή υπουργό Υγείας στερεί τη δυνατότητα στη ΝΔ να ασκήσει πρόταση δυσπιστίας στην κυβέρνηση το επόμενο εξάμηνο. Επικράτησε όμως η εκτίμηση ότι «μετά τις ευρωεκλογές όλα αυτά θα έχουν μικρή σημασία, καθώς το αποτέλεσμα θα δείξει την πολιτική αλλαγή που έρχεται».
Θα σκάψει τον λάκκο του
Στην Πειραιώς εκτιμούν ότι ο κ. Τσίπρας έχει χάσει την επαφή με το κοινό αίσθημα και έτσι αποκομμένος όπως είναι από την πραγματικότητα και πιεσμένος από τη δημοσκοπική καθίζηση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ, θα καταφεύγει σε όλο και πιο σκληρές προσωπικές επιθέσεις κατά του κ. Μητσοτάκη. Θεωρούν σημαντικό επίσης το γεγονός ότι για πρώτη φορά κεντρικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αψήφησαν τη «γραμμή» Τσίπρα για κάλυψη στον Π. Πολάκη.
Ετσι όπως διαμορφώνονται τα πράγματα, αν ο Πρωθυπουργός ακολουθήσει μέχρι τέλους αυτή την τακτική, ίσως σκάψει μόνος του τον λάκκο του. Η αήθεια του Π. Πολάκη δεν άλλαξε λίγο το πολιτικό κλίμα, το άλλαξε πολύ και ξαφνικά, και ο κ. Τσίπρας δεν μπορεί να σφυρίζει αδιάφορα για το πολιτικό κόστος ούτε να ρίξει τις ευθύνες στο παλαιό πολιτικό σύστημα.
Ο Π. Πολάκης άνοιξε μια καταπακτή κάτω από τα πόδια του, και εκεί που κάποτε υπήρχαν υποστηρικτές, τώρα, αν κοιτάξει προς τα κάτω, δεν αποκλείεται να βρεθεί αντιμέτωπος με το κενό. Αυτό σημαίνει ότι ίσως δεν υπάρχει πλέον συμπαγές ποσοστό για τον ΣΥΡΙΖΑ, όλα μπορεί να ρευστοποιηθούν, το κεντροαριστερό ακροατήριο που διεκδικούσε να χαθεί από τον ορίζοντά του. Η διαχείριση του πολιτικού χρόνου μέχρι τον Οκτώβριο από δυνητικό πλεονέκτημα γίνεται μια πολύ δύσκολη υπόθεση για τον κ. Τσίπρα. Ιδίως αν ο κ. Μητσοτάκης καταφέρει να κρατήσει τον εαυτό του έξω από το καμίνι πόλωσης, εκφράζοντας συνεπέστερα το μετριοπαθές εκλογικό σώμα, και επιμείνει στον προγραμματικό του λόγο. Οι εκλογές τον Οκτώβριο αντιπροσωπεύουν ένα όλο και μεγαλύτερο πολιτικό ρίσκο για τον κ. Τσίπρα».